SEÇİMLERİMİZİN SAKATLANMASI!!!

Seçimlerde Dijital Dezenformasyon ve Algılar

Seçimlerimiz üzerinde ciddi tehlike var, ilk tehlike biz kendi kendimize yapıyoruz algıda seçicilik ile ikinci tehlike ise reklamcılar, partiler, anket firmaları algı yaratarak yapıyorlar üçü birleşince, kim bu durumları kontrol ediyorsa… Bizim yanlış seçim yapma ihtimalimiz yükseltiliyorlar. Şimdi bir tehlike daha çıktı ki bunlardan daha da tehlikeli…

 Bizim kendi kendimize yaptığımız seçme yanlışları algıda seçicilik üzerinden yapılıyor. Örneğin desteklediğimiz partinin hatalarını görmüyoruz, iyi yaptığı şeyleri abartarak görüyoruz. Muhalefetin, başka partilerin hatalarını abartıyor, iyi önerilerini görmezden geliyoruz böylece seçimlerimiz baştan iyi olanın seçilmesi değil, iyi olan sanısı üzerine yapılıyor.  İkinci seçim hataları ise propaganda faaliyetlerinden kaynaklanıyor. Ne belge, ne delil olmamasına rağmen ciddi iddialar üzerinden karşılıklı suçlamalar ile bizim seçimlerimiz etkileniyor. Biz yine kendi desteklediğimiz partinin suçlamalarını doğru, başka, partimize muhalefetin iddialarını yanlış kabul ediyoruz. Seçme üzerindeki sorunlar devam ediyor. Bu sefer dijital tehlikeler gündeme gelmeye başlıyor. Örneğin 2024 yılında 60 ülkede seçim yapılacak yapay zekanın yaratmış olduğu bir dezenformasyon (yanıltma Haberleri, Bilgileri) dizginlenemez bir hal almaya başlıyor. Tek tek bireylere kadar sosyolojik, psikolojik analizler yapılıyor ve bu analizlere göre insanlar yönlendiriliyor, vatandaşlar bu yönlendirme ve algı yaratma karşısında hazırlıksızlar savunmasızlar. Bütün bunlar yanlış seçimlere neden olarak seçimlerimizi sakatlayabilir… Örnegin biz ülke olarak sürekli ekonomik güç kaybının nedeni nedir dersek, kötü ekonomik yönetim diyebiliriz, kim seçiyor, biz…

Sonra 2024'de ilk kez yapay zekanın etkili bir biçimde kullanılacağı seçim yılı olacağını söyleyebiliriz. Yapay zeka neredeyse sonsuza yakın veri üretme becerisi ve ortak aklı saptırabilecek boyutta kişiselleştirilmiş içerik üretme kapasitesine sahip olduğu düşünülürse çok dikkatli olmalıyız. Böyle içerik üreten bir parti ile diğer partilerin nasıl mücadele edeceği konusunda bir düşüncemiz olmalı. Bir bilginin mesajın, yapay zekayla mı normal insan zekasıylamı oluşturulduğunu anlayacak veri (bilgi) okur yazarlığımız olmalı ki.. Biz istenileni degil istediğimizi seçebilelim…

Sonra devreye dipfake denen yeni dijital video üretme yöntemi giriyor ki bu da başka tehlikeleri ortaya çıkaracaktır. Kısacası siyasiler oy almak için hem dijital algı yaratma yöntemleri kullanacaklar hem de YZ kullanacaklar. Biz seçimlerimizin sakatlanmaması için ne kullanacağız, tek silahımız güvenilir kaynaklardan gelen bilgi üzerine Akıl ile mantık ile seçimler yapmak inşallah becerebiliriz. Yoksa ciddi tehlike, aklı kullanmazsak, iyi olan, istediğimiz olanı degil, başkalarının istediğini seçeriz…

Dijital yönlendirmeler nasıl yapılıyor?

Sohbet robotları yapay zeka ile donatılmış kötü niyetli insanların elinde seçimlerimizi sakatlayacak hale getirilebilecektir.

Yapay zeka donatılmış yazılım robotları sizin tüm paylaşımlarınızı analiz ederek sizin nelerden hoşlandığınızı, nelerden hoşlanmadığınızı tespit ederek size ona göre mesajlar vererek sizi yönlendirebilir.

Peki son gelişmelere bakıldığın da, herkesin kullanımına açık olduğu alanlarda, Yapay Zeka ve Deepfake yöntemleri ile herkes yönlendirilebilir. Kullanıcılar bu riskin farkında olarak dijital alanlarda bulunmalıdır. Bunun için şunlara dikkat etmeliyiz mesajlar videolar resimler ve telefon sohbetleri karşısında daha uyanık bir zihin içinde olmalıyız… Gelen mesajlar masum gözükse de yapay zeka araçları tarafından üretilerek istediğimizi degil, istenile seçmeye yönlendirme mesajları olabilir, bunu hiç unutmamalıyız.

Bu dijital verilerin bilgilerin hangi kaynaktan geldiği kesinlikle bilinmelidir. Yapay zeka araçlarının ürettiği mesajlar mükemmel değildir ve doğru olmayan tepkiler verebilirler bizler onları biraz dikkat ettiğimizde tanıyabiliriz…

Bunu nasıl becerebiliriz, önlem alma konusunda çok da geç kalmış olabiliriz. Ne yazık ki mücadeleden de vazgeçemeyiz çünkü seçimlerimizin iyi olanı, doğru olanı seçerek ülkemizin toplumumuzun adına iyi sonuçlar doğurmasını istiyorsak her şeye rağmen iyi olanı seçme sorumluluğunu unutmamalıyız.

O zaman küresel bir çabayla yapay zeka kullanımı bazı kurallar getirilmelidir, bunu hemen talep etmeliyiz. ABD ve Avrupa Birliği Bu kurallar çerçevesinde Bir anlaşmaya varmak üzere, hükümetimize de biz böyle bir anlaşma yapmayı önermeliyiz.

Yapay zeka ile üretilmiş içeriklerin kesinlikle belirtilmesi gerekmektedir, belirtilmediği durumda suç sayılması gerekir. Yoksa iyi bir denetim yoksa, kişisel, grupsal çıkarlar, kamusal çıkarları yok sayabilirler, böylece bu teknolojiyi iyi kullanan güçlüler hep haklı gibi dururlar. Sosyal medya üzerinden gelen bilgilerin de, algı yaratmak üzere dezenformasyonlar olduğu düşünülerek gelen haberleri bilgileri değerlendirmeliyiz. Biz değerlendirmede yetersiz kalabiliriz, bu nedenle bu durum yasalarla çözülmelidir. Sosyal medyada fark edilen sahte hesaplardan gelen haberleri önerileri bizim seçimlerimize müdahale etmeyecek seviyeye, hem biz, hem de kurumsal yapımız yani devlet bu önlemleri almalıdır. İnsanlarımıza fake haberleri fark etmeleri için yöntemler öğretilmeli, seçimlerimizi, daha sağlıklı yapacak stratejiler geliştirilmelidir. Toplumsal Birliği bozmayı hedefleyen, aynı düşünen ve aynı düşüncedeymiş gibi davrananların oluşturduğu yankı odalarını ve kurumlarını tanıyacak etkisizleştirecek yollar bulunmalıdır. Vatandaşların, seçmenlerin, medya ve hükümete, siyasilere yeniden Güven duymalarının sağlamak zorundayız.

Bütün bu sorunları bir gecede çözecek sihirli bir değneğimiz henüz mevcut olmadığına göre, yapmamız gerekenler kısacası şöyle olabilir.

Seçimlerimize Yapılan bu dijital saldırılar karşısında elimizi kolumuzu bağlı oturamayız eğitimden, medya okuryazarlığından, ekonomi okur, yazarlığına kadar kendimizi iyi olanı seçecek kadar geliştirmek zorundayız. Bu adımları atarken mecliste grubu bulunan partilerin daha dürüst olmalarını sağlanması konusunda centilmenlik anlaşmaları yapmaları, seçimler üzerindeki sakatlığı engelleyebilecek bir durumdur. Öte yandan bahsetmeden geçmeyelim, bazı etkin ülkeler seçimlere dışarıdan müdahale edecek jeopolitik sonuçları kendilerine çevirmeye gayret edebilirler. Bu dış müdahaleye karşı da uyanık olmalıyız.

Bunlar seçimlerimizi sakatlayacak durumlardır, bunlara önlem alarak, saha iyi olanları seçerek, daha iyi bir yönetim oluşturarak daha iyi yaşayabiliriz. Yaşamak dilegiyle..

Hüseyin Benek – 9.3.2024 – vatandasfikri.com

Kaynaklar

1*  Reyhan Oksay Seçimleri Bekleyen Dijital Tehlike- Herkese Bilim, Teknoloji Dergisi 412 Sayı