BULDUM, BULDUM (Enflasyona Çare Buldum)

Uzman ekonomistler, siyasetçiler enflasyon konusunda tartışırlar, acaba faiz mi enflasyona neden olur, enflasyon mu faize neden olur, bana kalırsa bu ikincil bir ilişkidir… Enflasyon olur, bankalar mevduat sahiplerinin paralarını enflasyondan korumak için enflasyona göre faiz belirler… Olabilir, olsun da, bu belirlenen faiz kredi faizlerini de etkiler… Kredi faizleri düşükse piyasaya çok para girer, mal ve ürün fiyatları yükselir enflasyon olur… Mevduat faizleri yüksek olur, kredi faizleri de yüksek olur, kredi çeken sayısı azalır fiyatlar durağanlaşır, bu durgunluk (resesyon) insanların harcama kapasitene bağlı olabilir…  Bunlar tartışılır, olabilir de bir de siyasetçiyseniz, hangisi sizin durumunuza uyuyorsa, muhalefetseniz birini, iktidardaysanız diğeri konuşursunuz, savunursunuz… Biz böyle konuşmayacağız, ne bulduysak onu konuşacağız… Buldum, enflasyonun nedenini buldum… Neymiş?

Gecen sene kilosu 3-4 Lira hatta beş liraya aldığım soğanın 12-13 kiloluk küçük bir çuvalı 10 liraya aldım, marketçiye sordum neden böyle, abi bol da ondan..  Patates fiyatları nasıl dedim, 28 kiloluk çuvalı 30 lira dedi, hayret ettim… Sonra Nohut aklıma geldi, 2 sene önce 10-11 liraya Nohut aldım hatırlıyorum şimdi 6-7 lira, geçen sene domatesi 5 liraya almıştım, bu sene 85 kuruşa aldım… Neden acaba diye sorum kendi kendime?

Sonra marketçinin bol da ondan ucuz abi deyişi aklıma geldi, bu üç- dört ürün de çiftçimiz tarafından bolca üretildiği için boldu, yani çok üretilmişti, demek ki ürettiğimizde normal oluyor fiyatlar, çok ürettiğimizde fiyatları düşüyor… Hiçbir ekonomist şunu tartışmıyor, pazara talepten fazla ürün girerse fiyatlar düşer, pazara talepten az mal girerse fiyatlar artar…

Bu biline biline enflasyon faizin sonucu mudur, yoksa faizin sonucu enflasyon mudur tartışması ne demek oluyor, derseniz?  Ekonomi yönetiminde ki başarısızlıkların gizlenmesi, verimsiz yapılan yatırımların gözden kaçırılması,  alınan borçların faizleri ve anapara ödeme vakitleri geldiği içinde sıkışan hükümet, ekonomi paketleri acıyor, açıklıyor, ekonomik sorunlarla mücadele ediyoruz, ekonomiye kafa yoruyoruz havası yaratmak için,  yumurtamı tavuktan çıkıyor, tavuk mu yumurtadan çıkıyor diye tartışmaya benzer tartışmalara tanık oluyoruz… Bunu yapanlarda gördüğümüz kadarıyla eğitim almışlar sorumluluk almışlar, bazı koy koycu, gazeteci ve akademisyenlerde, bunlara zaman zaman hukukçuyum diyenlerde katılıyor.. Bir partinin genel merkezi, hükümet yetkilileri ne diyorlarsa onu yüksek perdeden savunuyorlar ki… Bunlar siyasi mi, hukukçu mu, gazeteci mi, akademisyen mi belli olmayan bu kişilere grubunun lideri tavuk yumurtadan çıkmıştır derse, hemen onu savunur, ertesi gün, yumurta tavuktan çıkar dediğinde yine bunu da savunurlar… Ne neden çıkıyor, belli aslında, mesela…

Enflasyon neden çıkar, maliyetlerin yüksekliğinden ve talep çokluğundan, ürün azlığından olduğunu söyledik, yine söyleyelim… Enflasyonla mücadelede bu sene sarımsak bizi nasıl yendiyse, soğanı, patatesi, nohudu, domatesi biz nasıl yendiysek, diğer ürünlerde de bunu başarabiliriz başarmak, dileğiyle, selam ve sevgilerimle…

Hüseyin Benek – 4.11.19 – vatandasfikri.com