ÇOCUKLARIMIZLA İLİŞKİLERİMİZ -1
Yeni Nesil Ebeveynlik
Dokuz Yeni Nesil Ebeveynliğe Bakarak Cocuk Ebeveyn İlişkisine Bakarak Devam Ediyoruz…
Dört ebeveynlik tutumundan bahsetmiş şimdi de yeni nesil ebeveyn yaklaşımlarına baktığımızda ise şunları görürüz…
Helikopter ebeveynlik
Çocuklar adına kararlar alan, çocuklarının işlerine her an müdahale eden, karşılaştıkları engelleri büyük küçük demeden onlar adına kaldıran… Onlarla sürekli iletişim kuran aşırı ilgili ve koruyucu ebeveynliktir… Bu tutumda çocuk odaklı yaşama, çocuğa aşırı derecede yardım etme, onlar adına programlar yapma, kararlar alma ve yönetme davranışlarında bulunmakta beraber yükseklik mükemmeliyetçilik de vardır. Aynı zamanda çocuğu daima kontrol altında tutmaya çalışma, çocuğun her adımının planlama, tüm eylemlerini aşırı katılım göstertmeye dayalı olarak… Çocuklarda aşırı müdahalede bulunma davranışları görülmektedir…. Bu tutum günümüzde en popüler ebeveynlik yaklaşımlarından birisidir, bu ebeveynlerin dikkat çeken özellikleri arasında genellikle ve bebek patlaması nesline iyi eğitime tek ya da az çocuğa yüksek sosyete ekonomik düzeye sahip olmaları vardır. Helikopter ebeveyne sahip olan çocukların yaşamlarının ileri dönemlerde çalıştıkları kuruma sadık olma eğilimleri olmadığı, eğitim kurumlarına aidiyet düzeylerinin düşük olduğu… Üniversite bölüm tercihlerini ailelerin müdahaleleri ve yönlendirmeleri ile yaptıkları, hedef koymadan yetersiz oldukları, her zaman kendileri gibi davranmaları yetişkin yaşamına geçiş sorununu yaşadıkları iş bulma ve ekonomik özgürlüğü kazanma sorunları yaşadıkları başkalarının yardımına sürekli ihtiyaç duymaya eğiliminde oldukları… Yetersiz yaşam becerilerine sahip oldukları, Türkiye'de annelerin %30'unu babalarının ise %14'ünün helikopter ebeveyn tutumuna sahip oldukları, eski tip ebeveyn tipinden otoriter tipe bazı istisnalarla benzedikleri görülmektedir.
Çocuklarla el ele ebeveynlik
Tehdit zorlama yerine Gönül bağı, korku yerine sevgi içeren ebeveynliktir, bunlardan en az birisi ile çocukla iyi bir etkileşim ve iletişim içinde olması sağlam bir sevgi bağı kurulması temeline dayanır… Bu tipin iki alt yaklaşımı olduğu varsayılır… 1) otoriter ebeveynlik çocuğun ebeveyn sevgisini kaybetme korkusu yüzüne üzerine inşa edilir… 2) İzin vereceği ebeveynlik, ebeveynin çocuğun sevgisini kaybetme korkusu üzerine inşa edilir… Bu sevgi kaybına nende olmadan yapılabilirse, cocugun ve ebevenynin sınırlarına dikkat edilirse, sentez bir ebeveynlik olarak çocuklarla aramızda bir denge sağlayabilir…
Doğal ebeveynlik
Yol gösterici ebeveynlik stili olarak tanımlanır ve temelinde sezgi ve içgüdü olan çocuğa belirli bir davranış öğretmek değil çocuğa irade kazandırma amacı barındıran ebeveynlik tutumudur…
Pozitif ebeveynlik
Çocukların akademik başarı okul ve arkadaş ile yaşadıkları sorunları, pozitif yöntemlerle sorunların çözülmesine çalışıldığı yaklaşımdır… Disiplin yerine sevgi ve tutarlı davranışlarla çocuğu yönlendirme yaklaşımına dayanır… Almanya da, Alman ile evli olan akrabama neden almanlar disiplin de biz degiliz dedim? Onun verdiği cevap ise orada sevgi var ama kurallar da var, sevilen de sevende yani çocuk da ebeveyn de kuralları aşmayacak kadar otomatikman bir disiplin içindeler.. Sevgi agır bassada tutarlı davranışlarla çocuklar toplumsallaşmak için gerekli örnekleri ve görüyor sevgiye dayalı olduğu içinde o topluma aidiyet içe gidiyorlar diyebiliriz…
Yavaş ebeveynlik
Kaygılardan uzak beklentilerden arınmış ebeveynlik halidir, ebeveynler hayatı dingin ve yavaş yaşayarak önce kendilerinin sonra ailelerinin huzurunu ön plana tutarlar ve günün, yaşamın hazzına önem verirler…
Paylaşımlı Ebevenylik
Çocuğun her iki ebeveyne de ihtiyaç duyduğu kabulüne dayanır, Aile durumunun bozulması durumunda ortaya cıkan bir ebeveynlik türüdür… Aile bagı bitsede, çocuğun bunu en az hissedecek ortamı hazırlama sorumluluğunun bilinciyle ortaya cıkmıştır…
E- Ebeveynlik
Kaynağını ve amacını internetten alan ebeveynliktir, ebeveynlik ile ilgili her şeyi internetten öğrenme ticari çıkarlar doğrultusunda ebeveyn olma amacıyla ebeveynliği sosyal medyada yürütmeye dayalı bir yaklaşım içindedirler.. Bu tür ebevenyligi gelenekten koparmadan devem edilmelidir…
İki arada bir derede ebeveynlik
Geçmişin kalıntıları geleceğin korkuları ile sarmalanmış olan ebeveynlerin davranış modelidir… Kendisinin yetiştiği, kendi ebeveynlerinden öğrendiği geleneksel yöntemlerle, yeni nesil yöntemler arasında kalan ebeveynleri içermektedir… Bunları çocuğun ve toplumsal ortamın olacağı doğal akışına göre yumuşak bir şekilde sentezlenebilirse, sorun olmayacağı düşüncesiyle devam edelim bakalım, çocuklarımızla ilişkimize….
Hızır ebeveynlik
Her şeye yetişmeye çalışan her yerde olması gerektiğine inanan ebeveynlere içermektedir, amaç çocuğun daha çok başarısına ve aktif bir hayata sahip olmasına yardımcı olma amacıyla… Durup dinlenmeden hayat koşturmasına ara vermeden düzeni devam ettirme gayretinde olunur, daha çok anneler yapar… Burada sorun çocuğun adına her şey yapılırsa, hatta onun adına üzülünür, onun adına ağlanırsa, çocuk nasıl olacak da karakter, kişilik, mesleksel ve sosyal olarak gelişerek dogal ve toplumsal hayata nasıl uyum sağlacak sorunu ortaya çıkar…
Bizim önerimiz ise ancak şu olabilir, yukarda ki ebeveyn tiplerini okuyun, bunları başka kaynaklardan genişletin, çocuğunuzun hangisine daha uyumlu olduğunu ister PDR uzmanlarından yardım alın, ister psikiyatri servislerinden veya pedegoylardan danışmanlık alın ve çocukla ebeveyn arasında dengeli bir ilişki kurulabilsin…
Zamansız ebeveynlik
Hızır ebeveynlik'teki gibi fazla koşturmanın olduğu ebeveynlik yaklaşımıdır… Kontrol merkezinde tek bir ebeveyn olmayabilir her şeyi yönetme, kontrol etme her şeye yetişme durumu yoktur… Zamanı iyi yönetmeme durumu vardır,
İlk yazıda Dört klasik Ebeveyn Tipinine, Son yazıda Yeni nesil ebeveynini tutumlarına kısaca yer verdik, bu bilgiler ışıgında anne/baba ve anne/baba adaylarına faydalı olmanın amaçlandığı bu bilgi paylaşımın da, umarım azda olsa yarımcı olabilmişizdir… İnsanın dünyaya, topluma en iyi hediyesi, iyi bir insan yetiştirmesidir, bu ise iyi bir bebeklik ve çocukluk dönemiyle başlar, iyi yetiştirme önerisiyle, selam ve Sevgilerimle…
Hüseyin Benek – vatandasfikri.com – 18.3.2023
Kaynak: Arş. Gör. Cennet Kara Özçalık Herkese Bilim Teknoloji Dergisi Sayı 352-353
|