TASARRUFU KİM YAPACAK?

Tasarruf çok önemlidir,  olağanüstü durumlarda tasarruf ettiklerimizi kullanırız, şimdilerde ekonomik olarak bir olağanüstülük yaşıyoruz, neden tasarruflarımızı kullanmıyoruz, yapamadık ki, biz tasarruf konusunda nasılız?

Önce tasarruf üzerine kısaca duralım sonra nasılız bununla devam edelim… Tasarruf : Bir ekonomide belirli bir dönemde yaratılan gelirin, üretilenlerin tüketilmeyen, yani harcanmayan kısmı, oluşmuş gelirin bir kısmının tüketilmeden gelecekte kullanılmak üzere ayrılması.  Ayırdık mı, üstelik de borç alarak gelecekteki geliri bile harcadık… Tasarruf-2 : İş ve işlem yapama, harcama  özgürlüğü. Tasarruf görüldüğü gibi birinci açıklama da üretimden bir bölümünü gelecek de üretememe ve olağanüstü hallerde harcanmak üzere bir kenara konmasıyken, ikinci açıklamada ise harcama yapma özgürlüğü gibi anlaşılıyor, demek ki tasarruf dendiğinde biz harcama anladık ve dünya toplumları içinde üretmeden en çok harcayan, ekonomik tasarrufu en düşük toplumlardan olduk… Ayrıca kamu kurumlarımızda bina yapmada, bina ve araba kiralamalarında dünya rekoru kırmış olabilir… Şimdi ekonomik sıkıntımı krizmi tam olarak isimlendiremediğimiz, daha çok ekonomik savaşın etkisi diye yorumlanan son durum da ise bizim uluslararası piyasadan borç alamama sıkıntısıdır da diyebiliriz… Bunu nasıl aşabiliriz tasarrufla ama vatandaş 1500 ile 2000 lira olan ortalama gelirinin zaten büyük bir bölünü borç ödemeye ayırıyor, geri kalanı ise sadece karın doyurmak için harcama yapabiliyor, yumurta, yağ üzerinden örnek verecek olursak…

Örneğin 10 liralık yumurta 16-17 liraya çıktı zaten zor durumda olan vatandaş bir kez daha zor durumda kaldı…. Örnegin tere yağ 30 lira civarındayken 50 liraya çıktı…. Biz burada bu fiyat artışlarını veriyoruz neden vatandaşın tasarruf yapacağı paraları zaten enflasyon götürdü, daha henüz ücretlere bir zam da yapılmadı, yapılsa bile genel fiyat artışları üzerinden yapılıyor elektrik, doğalgaz yumurta, yağ peynir domates üzerinden yapılsa %50 üçretlere zam yapılması gerekir ki sanırım %18-20 arasında bunun yarısı olan %10-11 civarında ücretlere zam gelecek… Kısacası vatandaştan ve özel de çalışanlardan tasarruf bekleyemeyeceğimize göre, kim den tasarruf bekliyoruz, hem de belirgin bir tasarruf bekliyoruz? Kamudan ve toplumun gelirinin %45-47 sini alan en üst gelir grubu olan %20 zengin vatandaş zümreden… Yanlış yerden yanlış beklentilerle sorunu çözmeyiz, bu nedenledir ki tasarrufu kamu ve zengin zümre tasarruf yapmak zorunda…

Kamu yani devlet piyasadan aldığı oranı yanlış hatırlamıyorsam %22-25 den alıp %30-32 kadar çıkardı yani devletin bize maliyeti her 100 liramızın 30 lirasına ulaştı… Devlet kamu kurumlarını sattı çalışan sayısı azalacaktı daha da arttı… Üstelikte birçok kurumda ballı maaşlarla eşe dosta iş verildi, veriliyor… Kiralama giderleri her sene daha çok artıyor neden mi, krizden dolayı satılamayan binalar adeta devlet kurumlarına kiralama kakalamasyonu gibi yapılıyor 800.000-1.000.000 lira arası kiralardan bahsediliyor… Araba kiralamada da aynı savurganlık yapılıyor üç senede aracını kiralayan aracının parasını devletten alıyor… Devlet, kamu savurganlıktan tasarrufa geçmek zorundadır…

 Sonra zengin zümreye geliyoruz, vergi istisnalarından yararlanan bu grup, aynı zaman da vergi kaçırma fırsatları hat safhada, kısacası istedikleri kadar vergi veriyorlar.. Tüm lüks, ultra lüks masraflarını vergiden düşebiliyorlar buna rağmen zor durumdayız diye vıraklıyorlar.. Şimdi nihai olarak kime tasarruf ettirecek tebbirler alınacak? Tabiki kamuya değil, tabiki zengin zümreye değil vatandaşa bizde kuzu gibi bu duruma razı olacağız..

Özelikle akademide ve yazar çizer gruplarında,  bu iktidar ve güç sevicilik bizi daha zor duruma sokacak, ayrıca nerede bizim entelektüellerimiz? Sessiz kalan yada sesi kesilen entelektüeller konuşmalı gerçekleri, çözüm önerilerini öncelikle iktidara sonra topluma anlatmalıdır ki.. Yaşanılan sorun tasarrufla, ortakla akılla aşılabilsin… Aşmak umuduyla, Selam ve Sevgilerimle…

Hüseyin Benek – 24.9.18 --- vatandasfikri.com