ORTADOĞUYU YENİ OKUMA

ORTADOĞUYA YENİ DENGE

Ortadoguyu okurken bir yan da İran, diger yanda S.Arabistan ve Şiilik ve Sunnilik üzerine güç gösterisi ve alan kavgası ile okurduk, şimdiler de yeni bir okumayla okumak gerekiyor ama… Yemen meselesi çözüldükten sonra…

Lozan da batı blokuyla İran anlaştı, bu anlaşmalar sonucu amborgo kalkacak İran petrolünü daha kolay pazarlayacak, ekonomisi hızla gelişecek ve siyasal nufusu belkide kendiliginden otomatikman aratacak, ekiden Hizibullah aracılıyla yaptığını şimdi anlaşmalarla yapacak ki biz de ülke olarak bu durumu dikkate alarak yeni bir diplomatik duruş sergilememiz gerekir, diye düşünüyorum… Hatta geç kaldık şu anlaşma yapılmadan önce elimiz daha da güçlüydü.. İranla anlaşmak ülkemizin de çıkarınadır ve tarihsel baglarımız var, dinsel bağlarımız var, komşuluk bağlarımız var dolayısıyla tabir cazisse anlaşmak zorundayız… Bunun içinde diplomatik dil gerekir…

 S.Arabistan, İran, Türkiye, Mısır Müslüman dünya da öne çıkan üç ülke İran ve S.Arabistan ezeli rakipler olarak bilinirler, hem siysal, hemde İslamı farklı yorumlarlar.  Biri Şii, digeri ise Sünni olarak bilinirler, aralarında ki mezhep anlaşmazlıkları, siyasal anlaşmazlıklarla da birleşir genel olarak… Son olarak Yemen’de iç sorunlar yine vekalet savaşları şekline dönüştü ve ne yazık ki Şii Husiler İran adına, bu ülkenin bir bölümünü ele geçirdiler, Mevcut hükümete, Sünni kabilelere karşı üstünlük saglamak üzereyken S.Arabistan ve 10 Körfez ülkesi direk savaşa katıldı… Biz de bu savaşa kısmen destek verdik söylemlerimizle… İran bu müdahaleye tepki gösterirken bizim ülkeden de müdahaleyi destekleyen acıklamalar geldi ve İranla dünya normalleşirken biz ayrıştık… Bu siyasi olduğu kadar, diplomatik hata olduğunu düşünüyorum… Kahvehanede tepki gösterir gibi ülke yönetenler tepki göstermemelidir diyor… Bundan sonrası için daha çok dikkat edelim öneriyorum..

Osmanlı hayalimiz olabilir ama, biz ne imparatorluklar döneminde, ne de imparatorluk da yaşıyoruz, buna çok dikkat etmeliyiz. Bu lusumsuz ataklarımız Suriye de, Mısır da, Libya da yeterince başımızı ağrıttı şimdi de Yemende ağrıtmasın… Bu işi biraz olsun diplomatlara bırakalım, yada onları can kulagıyla dinleyelim…

Hemen şu anlaşılmasın hiç mi karışmayalım, yok öyle de yapamayız ama böyle de, oradaki güç dengeleri yok sayarak da yapmamalıyız… Esat gidecek başka yolu yok dersek ve gitmezse, Sisi gidecek başka yolu yok dersek ya gitmezse bu durumlar bize sorun olacaktır ve oluyor da… İşte bu nedenle dış politikada diplomatik dil çok önemlidir… Bizim yetkililer biraz iç siyasi söylemle dış diplomatik söylemi  karıştırdılar gibime geliyor…

İç siyaset de yapılan hataları ya halk affeder, yada unutulur ama dış politikada ki hatalar kolay kolay unutulmaz düşmanlıklara neden olur ve sürekli sorunla karşılaşırız…

Şimdi doguya doğru bakalım Irakla sorunumuz var, İranla sorunumuz var yok arada, Suriyeyle sorunumuz var, Ermenistanla sorunumuz var, Biraz Kuzey Afrikaya doğru bakarsak Libya ile bir arada dere durum var, Mısırla da sorunumuz var… Ortadogunun yaramaz cocugu İsraille de sorunumuz var, Batıya doğru baktığımız da ise, ABD ile kısmen, AB ile kısmen iyi ve kötü idare ediyoruz… Ama İranla anlaşan batının eli Ortadoğuda güçleniyor…

Şimdi bu durumda oturup yeniden düşünmek gerekirken her şeyi onarabilecekken, luzumsuz çıkışlarla ülkemize karşı olumsuz bakış sayısını artırıyoruz gibime geliyor… Dikkat dış politikada İranla,  S.Arabistan, ABD baskısıyla anlaşırsa ki ihtimal dahilindedir… Biz burada daha zor duruma düşebiliriz…

İşte o zaman bizim yalnızlığımız degerli yalnızlıktan, kronik yalnızlığa dönüşür ki, ülkemiz hem enerji, hem ekonomik, hem de siyasal acıdan sıkıntı yaşar… Biz komşularımızla daha sağlıklı ilşkiler içinde olmamız gerekir… Bu sadece ekonomik ve siyasal nedenlerle degil sosyolojik nedenlerle de gereklidir… Aynı dini inanç içindeyiz…

Zaten dünya da yeni diplomasi Siyasal ve ekonomik nedenler kadar sosyolojik nedenleri de dikkate alınarak yapılan diplomasidir ki uluslararsı alanda elimizi güçlendirecektir…

S.Arabistanla aramız iyi olsa da, Mısır da ters düştük, Sunni grup arasında örtülü bir liderlik yarışı hissediliyor gibi… Katarla İsrail ilişkileri çok iyi ve bizim de iyi olduğu görülüyor, bunlar görünenler ama daha derinde siyasal ve ekonomik çıkarlar agır basıyor…  Diplomasinin temel argümanı kazan kazan mantığıdır ki kimse kaybetmesin.. Adalete dayalı dış politka da bunu gerektirir..

İşte tam bu noktada Ortadoguya doğru ekonomik ve siyasal bakmak yerine meshepciligi aşaarak(zaten coğrafyanın sorunu bu) sosyolojik ve diplomatik bakış gerekiyor… Daha çok insani yardım, daha ön de kültürel ilişkiler, tarihi baglara dayalı yaklaşımlar, ekonomi ve siyaset ikinci ve üçüncü seceneklerimiz olmalı der… Yanlış politikalar yalnızlaşmamıza neden oluyor, içe dönük mesajlara dayalı dış siyasi yaklaşımlar ve söylemler yalnızlaşmamıza neden oldu ve böyle giderse daha da olacaga benziyor. Çıkara dayalı yaklaşımlar yerine adalete dayalı sosyolojik ve diplomatik yaklaşımlar içinde olmak dilegiyle selam ve saygılarımla…

Hüseyin Benek – Nisan 15 – www.vatandasfikri.com