Vatandaşların, Tepki Gösterme Hakkı!

İster iktidar partisine oy vermiş olsun, ister sade vatandaş olsun, isterde muhalif vatandaşlar olsun, ülkeyi/devleti yöneten hükümete tepki gösterme hakkına sahiplerdir. Bu hak demokratik hukuk sisteminin en üst hukuk kuralı olan anayasadan doğar, bu doğuş her daim sağlıklı sonuçlar vermeyebilir, nasıl yani? Üç, türlü sorun olur..

Uygulama aşamasında sorunlar çıkar, bu sorunların üçayağı vardır, bir hükümet edenler, yani devleti yönetenler tepkileri pek sevmezler… Ya hükümet edenler, yanlış karar alıyorlarsa,  ya temsilen yönettikleri toplumu ekonomik, bilimsel, sosyolojik aldıkları konumdan daha gerilere taşımışlarsa, tepkiyi hak etmezler mi? Ederler ama tepkiyi sevmezler, vatandaşın güvenliginden sorumlu kolluk güçlerini gerçek amaçları dışında kullanarak tepkileri engellemeye çalışırlar… İkinci ise hukuk kurallarını dinlemek yerine hükümet eden siyasileri dinleyen bürokrasi, amirler, adliye görevlileri yasal dayanaktan yoksun emirleri uygulamaları halinde de hak ve özgürlükler alanında saglıksızlıklar çıkar… Bu siyasiler, siyasileşmiş amirler, buna da olaganüstü nedenlere dayanak yaparak hukuken meşru, sosyal olarak haklı tepkileri engelleme konusuna bahane bulabilirler… Tepkileri orantısız güç kullanarak hukuk dışına çıkarak engelleyebilirler, siyasilerin hukuk kurallarını zorlayarak çıkardıkları, kanunlar gücüyle engellemeye çalışırlar… İşte tepkileri iyi analiz edemeyen yönetimlerin sağlıksız anlamaları böyle ortaya çıkar… Üçüncü saglıksız sonuçlar…

Hiçte demokratik vatandaşların yapmayacağı teröre, şiddete tepki gösterme anında başvurmaktır ki bu kamu binalarına ve kamu görevlilerine saldırı şeklinde olduğu birçok gösteri ve tepki protestolarında görülebilmektedir… Bu saldırı kolluk güçlerinin kamu kurum ve kuruluşlarını ve çalışanlarını koruma içgüdüsüyle karşı saldırı sonucu doğurur ki tepkilerin etkisi sorunları çözmek yerine daha büyük sosyal sorunlara neden olur.. Bu nedenle, demokrasiye inanmış vatandaşlar olarak hukuki haklarımızı kullanırken hukuk kuralları ile haklarımız arasında bir noktada tepki göstermeliyiz… Bugün bir mitinge gittim ve inceledim…

Ülkemizde ki bütün muhalif gruplar aşağı yukarı bu mitingdeydi, orada ki düzenleyici örgüt KESK yöneticileri kamu çalışanlarının sorunları, toplumun sorunları hakkında konuşmalar yaptılar… Davet edilen sanatçılar türküler söyledi, katılımcılar halay çekti, hem eğlenildi, hem tepki gösterildi, hiçbir olay çıkmadan dağıldı katılımcılar… Olay çıkmadığında haber olunmuyor diye düşünenler olabilir mi? Belki!

Bir toplumda ortalama sol, sosyal demokratlar olabilecegi gibi marjinal gruplar da olabilir, sistem dışı aşırı sağ gruplarda olabilir… Örnegin eskiden Türkiye Komünist Partisi marjinal gruplar arasında sayılırken, son 5-6 yıldır tepkilerini, söylemlerini hukuk ve toplumsal kültürel normlarına, genel kabullere uygun hale getirdiler… Ayrıca Tunceli belediye başkanını F.Mehmet Maçoğlu’nun uygulamaları sonucu artık toplumsallaşmaya da başlayarak marjinallikten çıkmaya başlamışlardır diyebiliriz… Bu benim kişisel kanaatim de olabilir, gördüğüm budur… Her neyse tepki gösterme hakkı nereden doğar ile bitirelim mi, yazıyı?

“”Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir. Toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı ancak,  millî güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlığın ve genel ahlâkın veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması amacıyla ve kanunla sınırlanabilir.”” Anayasa Madde 34

 “Anayasa’nın 34. maddesinde güvence altına alınan toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı, bireylerin düşünce açıklamalarında bulunmak amacıyla açık veya kapalı mekânlarda bir araya gelebilme serbestisini korumaktadır. Söz konusu hak, ifade özgürlüğü ile birlikte demokratik toplumun temelini oluşturmaktadır.”

İster kolluk kuvvetleri, ister amirleri, ister siyasal olarak kamu yönetiminin başında bulunanlar, vatandaşların bu anayasal haklarına saygı göstermeleri gerekir, vatandaşları korumaları gerginin bilincinde olunmalıdır… Tepki gösteren vatandaşlarda kamu düzenini, başka vatandaşların mal ve can güvenliğine dikkat ederek riske atacak davranışlarda bulunmamalıdırlar… Kendi içlerinde ki marjinal gruplarca vatandaşların veya kamu mallarının zarar görmesi engellenmelidir… Böylece 19.12.2021 KESK mitinginde yaşanılan, hukuk kurallarına uyularak, topluluk ve toplumsal düzen içinde, risk oluşturmadan tepki gösterme gerçekleştirilebilir. Vatandaşlar olarak demokratik, haklarımızı kullanarak toplumsal ve kişisel haklarımıza ters uygulamalara tepki göstererek hak ve hukukumuza sahip çıkılması önerisiyle, Selam ve Sevgilerimle..

Hüseyin Benek – vatandasfikri.com – 19.12.2021

Kaynaklar

1* https://www.anayasa.gov.tr/tr/haberler/norm-denetimi-basin-duyurulari/sehirlerarasi-karayollarinda-gosteri-yuruyusleri-duzenlenemeyecegini-ongoren-kuralin-iptali/

2* https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/anayasa/