EŞİTSİZLİĞİN TOPLUMSAL MALİYETİ

Dünya da liberal kapitalist ekonomilere bakıyoruz, toplumun parasının önemli bir bölümü sadece %1 kişiye toplanmış vaziyet de… Geriye kalan %99’’unun ise kendi için de yine büyük eşitsizlikler için de paylaşıldığını görüyoruz… Örnek vermek gerekirse, en üsteki %20 gelirin %80’inden fazlasını alıyorsa,  geriye kalan %80’e de %20 kalıyorsa, bunun üzerin de ciddi, ciddi düşünmemiz, bunun topluma yansımalarının nasıl olacağını, ekonomiye etkilerinin ne olacağını, toplumun fertlerinin topluma aidiyet duygusunu nasıl erezyona uğratacağını hesaplamamız gerekir… Hesaplıyormuyuz?

Sanmıyorum, neden, gini kat sayısı diye bir şey var bu gelir dagılımında ki eşitsizlikleri ölçüyor, bu gün be, gün daha da bozuluyor… Örnegin milli gelir 10.000 dolar, hatta bazı hükümet yetkilileri 11.000 dolar diyor… Ben komşum üzerinden bunu değerlendireceğim… Komşumun geliri 1800 lira, bunu 12 ay ile çarptığımızda 21000 lira yapar… 21000 lirayı bir dolara 3.5 liraya bölersek 6000 dolar yapar, bunu da komşumun aile de ki fert başına böldüğümde, komşum 3 kişi 2000 dolar yapar… 10.000 dolar nerede, 2000 dolar nerede… Daha ülkemizde bu geliri elde edemeyen aile sayısı azımsanmayacak kadar fazladır…

Bu komşum aynı zamanda ya kira verir, yada kredi taksidi öder, üzerinden hesap yaptığım komşumun aylık 800 lira ödemesi vardır… Geliri 1000 liraya düşmüştür siz varın gelirini 1000 liradan yapın ulşacagınız sonuç…Gelir daha da düştü mü? Bu basit hesabı her mikrofon gördüğün de ülke uçuyor diyen siyasilerime öneriyorum… Yada, toplumun parasıyla lüks içinde yaşayan siyasilerimizi 1000 lira ile bir hafta geçinmeye davet ediyorum….

Bunlar, toplumu sosyolojik olarak etkileyecek uçurumlardır, ayrıca bu eşitsizliğin bir de ekonomik tarafı var, ona da bakarak yazıya son verelim mi?

Ekonomiye etkisi ne derseniz, iç piyasa olmazsa sadece dış piyasayla ekonomi dönmez, iç piyasa destekler sizi, siz de dış piyasalara açılırsınız… İç piyasanın sizi desteklemesi için hane halkının harcama yapabilecek geliri olması gerekmez mi, gerekir, yoksa harcama yapamaz, yada aşırı borçluysa harcama yapamaz… Örnek verdiğim komşum 1800 lira alıyor ve aylık düzenli olarak 800 lira borç ödüyorsa, sadece yaşamsal, açlık sınırlarında yaşamak zorunda kalır… Harcama yapamaz, uluslararası ekonomik piyasaya girecek olan firmalarımız giremez, girsede güçsüz girer… Zaten öyle bir derdimizin de olduğunun sanmıyorum… Biz ne bilimle, ne ekonomi bilimiyle ilgilenmiyoruz, sadece bizim lider karşı tarafa nasıl lafı oturttu ile ilgileniyoruz ki… Bu yolun sonu çıkmaz sokak görünüyor… Ayrıca ekonomik büyüme modelimizin de eşitsizlikleri beslediğini söyleyebilirim… İki alan biri inşaat, diğeri araba toplum bütün gelirini bu iki alana yatırıyor… Çarpık bir şekil de… Devlet de ikisinden de vergisini alıyor ve Büyüyoruz sanıyoruz ama patinaj ediyoruz, kim söyleyecek kaptana patinaj ettiğimizi, kaptan çok sinirli, herkes hışmından korkuyor, umarım kaptan kendi anlar da fazla kaza basmaz…

Ben, emekli bir işçiyim, iş piyasanın en altında yaşadım, bir kamu işçisiyle, aynı işi yapan bir taşeron işçinin maaş farkı neyse, aradaki en az üç misli fark vardır… Bunu her şeye giydirebilirsiniz… En üst gelir grubuyla en alt gelir grubunun arasındaki farkları düşünün… Araştırmalar 12,13 misli fark var diyor… Bunu birde vergi adaletsizliği ile devletin besledigini düşünün… Benim patronum gidiyor benzin almaya aynı vergiyi veriyor, bende gidiyorum benzin almaya aynı vergiyi veriyorum… Allah’dan, reva mı, değilse bizim yönetenlerimiz bunu neden çözmüyor? Çözülmesi talebimiz mi yok yoksa demek ki adamlar çok alkış sesinden sorunları duymuyor, bu sorunu onların duyacağı yüksek bir sesle yönetenlerimize söyleyelim, … Adamlarda sorun yok ülkede herkes memnun sanmasınlar… Biz bu eşitsizliklerden memnuniyetsizliğimizi dile getirelim ki.. Onlarda sorunun farkına varıldığını hissetsin ve sorunu çözmeye çalışsınlar… Ayrıca dünyanın yaşadığı son göç sorununun nedeni nedir diye sorduğumuz da yine karşımıza eşitsizlikler olduğu çıkıyor... İster ulusal bazda, İster uluslararası bazda bu sorunun acilen çözülmesi gerekmektedir.. Çözülür talep edilir, tepki gösterilirse...

Yoksa bu sorun sittin sene devam eder, olan biz az gelirlilere olur… Olmaması temennisi ve dileğiyle, Selam ve Sevgilerimle…

Hüseyin Benek --- 26.8.17 --- vatandasfikri.com