KRİZ ZAMANLARINDA, DAYANIŞMA! (Rekabetten, Dayanışmaya!)

Ferrari’sini Satan Bilgeden, Lüks Arabasını Satan Patrona!

Ekonomik Krizler, olağanüstü durumlardır, bu durumla çeşitli mücadeleler yapılır, normal zamanlarda rekabet içinde olduğumuz rakiplerimizle rekabetimizi daha bir azaltmamız gerekir…

Krizdeki ekonomide enflasyon(pahalılık) zuhur etmiştir, maliyetler artmıştır, durgunluk baş göstermiştir, dolayısıyla normal şartlardaki gibi rekabet işletmeleri ve kişileri daha zorlar hale gelmiştir… İşte bu nedenle bazı önlemler almak, bazı davranışları yapmamak, bazılarını yapmak lazımdır, bunlardan biride acımasız rekabetten uzak durmaktır… Rekabet normal liberal ekonominin motorudur, ama kiriz döneminde bir yıldan kısa sürede %200-300 artmış petrol fiyatlarıyla karşı karşıya kalınır ve rekabet liberal ekonomik düzen için de işletmeler için, gelişme motoruyken kriz anlarında dayanışma, ayakta kalma nedeni olabilir… Bir örnekle konuyu açmak gerekirse!

İki işletmeyi ele alalım biri krizi tahmin etti, üretim için maliyetlerin aşırı artacağını düşünerek hammadde yığdı… Hammadde örneğin pidecisiniz undur, sizin ham madeniz size bir yılda 5 ton un gerekiyor siz 10 ton yani iki yıllık unu deponuza çektiniz… İki aşırı üretim maliyetleri artışından etkilenmeyeceksiniz, sizinle aynı işi yapan başka bir pideci etkilenecek… Sizin 150 liraya aldığınız unun torbasını (50 kg) o 500-550 liraya alacak, siz onu rakip görecek ve onun müşterilerini çekmek için pide fiyatlarını düşük tutarsanız, aşırı artan üretim maliyetine dayanmayan esnaf arkadaşınız rekabet edemeyecek ve batacaktır… Bu durum ilk etapta sizin için iyi gibi görünse de sonuçta piyasada başka sektörlerde de durum aynı olacak çeşitli sektörlerden 10.000 küçük ölçekli işletme kapacak… Ortalama 20 kişi çalıştırıyorsa bu işletmeler 200.000 kişi izsiz kalacak, 200.000 kişi aileleriyle birlikte 800.000 kişi edecek ve ekonomi daralacak, işi iyi olanlar, kapanmayanlar bile müşteri kaybedecek… O işsiz kalanlar aslında sizin müşterilerinizdi, bunu düşünemeyen küçük çaplı işletme sahipleri, bindikleri dalı kesiyorlar haberleri yoklar… Küçük çaplı işletmelere bir iki öneriyle yazıya son verelim mi?

Öncelikle işçilerinizin maaşlarını zamanında ve hak, hukuk kurallarına göre verin, maaşını alamayan işçi harcayamaz, başka işsizlerle birlikte sokak da harcayamayan kişi sayısı arttıkça müşteriniz azalacaktır… Bunun için ekonomik olmayan sadece sadece gösterişe yönelik lüks araçlarınızı satın, örnek vermek gerekirse… Düğün salonunuz var, bir pastaneniz var ve yanınızda 10 kişi çalışıyor… Siz de İ8- xDrive50 ye biniyorsunuz kaç lira bu araç, 5-6 milyon lira… Hadi rakamı abarttık biraz daha düşürelim 2-3 milyon lira yapalım… 5 milyonluk arabaya binmek yerine 2-3 milyonluk arabaya bindiğimizde çalışan işçilerin ekonomik durumu ne olacak ona bakalım mı? Kriz anında işçilerinizin ücretini alım güçlerini dikkate alarak ayarlarsanız işçilerinizle dayanışma içinde olmuş olursunuz… 10 işçimiz var, 5-6 milyonluk arabaya binmekten vazgeçtik, 2-3 milyonluk bir arabaya biniyoruz, işçilerimize fazladan ödeme yapacağımız bir kaynak oluşturuyoruz… Sadece ve sadece bu parayı 10 işçimize dağıttımızı düşünelim mi? 10 işçiye 3 milyonu paylaştıracağım kişi başına 300.000 bin lira düşüyor, on işçinizde neredeyse bazı sıfır arabalardan alabilir hale geliyor… Araba almasın çocuğunu okutmak için, aileleriyle tatile gitmek için, kafeteryada kahve içmek için, pidecide pide yemek için harcasın ve ekonomi canlansın istemezmiyiz. İsteriz tabi ki de… İşte dayanışma bu olabilir, olur mu, bir ara ferrarisini satan bilge vardı, şimdide lüks arabasını işçileriyle dayanışma için satan patron olabilir… Olsun dilegimizdir, selam ve sevgilerimle…

Hüseyin Benek – vatandasfikri.com – 2.8.2022