TÜRKİYE DIŞ POLİTİKASI/TİÇARETİ
Egri oturalım doğru konuşalım, derdimiz iktidarı yermek, muhalefeti övmek filan degil, yaşanılan dış sorunlarımızı saglıklı degerlendirebilmektir… Aşırı taraftar iktidar yanlılarına bakıyoruz, Türkiye uçuyor, işin garibi adamlar aşırı taraftarlık efsununa kapılmış uçtuklarına da inanıyorlar.. O zaman Lira neden aşırı deger kaybediyor?!? Muhaliflere bakıyoruz, battık batıyoruz hatta yerin dibindeyiz… Gerçekte nedir derseniz, ekonomik olarak 1994 döviz krizinden daha kötü durumda olduğumuzu söylüyor ekonomistler… Biz dış sorunlara bakacağız, zaten ekonomik sorun yaşarsan, sosyal sorunlarımız da, dış politikada da sorunlarımız da olur… Bunlar birbirine bağlıdırlar…
Dış politikada batı bloğuyla aramız uzun süredir iyi değil, Patriot vermediler, S 400 aldık, Suriye ABD ile girdik Rusya ile çıkmayı deniyoruz, dogu ak denizde, enerji kaynaklarında hakkımızı hakşlı olarak talep ediyoruz… Yunanistan da yeni ABD üstleri, Adaların silahlandırılması, kimin olduğu tartışmalı adacıklara, kayalıklara Yunan bayrağı dikilmesi derken… Bunlar yaşanırken Pandemi bitti bitecek derken Ukrayna İşgali, gıda zinciri acısından Ukrayna’nın ne kadar önemli olduğunun anlaşılması.. Bizim buradaki dengeli politikalarımızın gıda krizini, buğrana dönüştürmeden atlatılmaya katkısı.. Bütün bunlar yaşanırken, biz ekonomik hatalar yaptık ve kendi ayağımıza sıktık, kaynağı dışa dayalı, borçlarla, aşırı beton ekonomisiyle diğer sektörleri ihmal ettik.. Tarımsal üretim geriledi, gecen seneye göre artmış olsada kendi kendimizi besleyemeyecek durumdayız, tarım ürünleri ithalatımızdan bu anlaşılıyor… Sanayide aşırı hammadde, enerji maliyetleri artışları istenilen gelişmeyi yakalamamızı engelliyor… Konuyu dagıtmayalım, dış politikadan devam ediyorduk edelim ama konular iç içe unutmayalım…
Dış politikada AB üyesi olmaya çalışırken ŞİÖ’ne diyalog üyesi olmuşuz, Bu örgüte baktığımızda şu ülkeleri görmekteyiz…
Üye Ülkeler: Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Özbekistan, Hindistan, Pakistan, İran
Gözlemci Ülkeler: Afganistan, Moğolistan, Belarus,
Diyalog Ortağı Ülkeler: Türkiye, Azerbaycan, Sri Lanka, Ermenistan, Kamboçya, Nepal, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar olup bunlarla ticari faaliyetlerimiz geliştirmeye çalışmaktayız..
Rusya’ya enerji bağımlısıyız, Akkuyu Nükleer santraliyle daha da baglı olacağımız aşikar, Orada ki Türk firmasıda Ruslar tarafından tabir caizse kovuldu, Çin ile ticaretimiz 100 dolarlık mal al, 10 dolarlık satamama durumu söz konusu.. Çin’e ihracatımız 3 milyar 700 milyon dolar olurken, ithalatımız 32 milyar 200 milyon dolar olmuştur… 2022 de rakamlar büyümüş olsada durumun pek degişmediğini söyleyebiliriz.. Şangah İşbiligi Örgünün ikinci büyük ekonomisi Ruslara baktığımız da…
Rusyadan (2021 rakamlarıyla, 2022 de bir şey degişmemiştir diyebiliriz,) ithalatımız 21 milyar dolar, ihracatımız nedir derseniz, 4,9 milyar dolardır, oran beşte bir oranındadır… Cinde durum daha kötü olduğunu yukarda gördük, hepimiz biliyoruz… İran’la duruma bakalım ve dış politik sorunlara dönelim… Yazı uzuyor, konuya ilginiz varsa devam edin, ülkemin dış politikası, ekonomisi bizi ilgilendirmez diyorsanız bırakın, tiktok da komik videolar izleyiz öneririm…
İran’dan ithalatımız 3.290 milyon dolar olurken ihracatımız ne olmuştur, 2,310 milyon dolar olarak 2019 yılında gerçekleşmiştir.. İran’a dogal gaz bagımlılığımız vardır, önümüzde kış dogal gaz da hem tedarik sorunu hemde TL’nin deger kaybetmesine dönük fiyat sorunu yaşayabiliriz… Diger ülkelerle ekonomik işlişkilerin fazla esamesi okunmaz, Şangay İşbiligi Örgütü bizi kurtaramaz… Bu sorunlar yaşanırken içerde ne oluyor, 20 yıllık iktidar seçime hazırlanırken tasarruf politikası yerine para bolluğu ile piyasaya canlılık vermeye çalışıyor… Yani bu dış ticaret acığımız, zararımız devam edecek demektir… Sıkıldınız biliyorum, son olarak Ak Deniz, Suriye, ege sorunu ile yazıyı bitirelim, …
Suriye sorunu 11-12 yıldır devam ediyor hem ekonomik, hem sosyal sorunları var, hem oradaki otorite boşluğuna dayanarak kurulmak istenen devletcik sorunumuz var.. İblib de sıkışmış selefi silahlı gruplar var, bize sıgınmış 4-6 milyon Suriyeli vatandaş var.. Bunların çözümü için Rusya, İran, Suriye hükümeti ile görüşme geregi var.. Çözülür umuduyla..
Dogu Akdenize baktığımız enerji paylaşım anlaşmaları var ve biz bu analaşmaların dışındayız, zamanında işbirligi yapılamamış, şimdi ise biz tek başımıza oradan hakkımızı alamaya çalışıyoruz, burada Suriye, Lübnan, Libya K.Kıbrıs ve Rusya ile bir ortaklık kurabilir mi? Bakmak lazım…
Ege sorunu ABD’nin Yunanistan’a üst kurmasının ardından, F 35 ve hava savunma sistemleri ile güçlü olduğunu düşünen Yunanlı yöneticiler şımarmışlar… Yunanistan’ın biraz bu desteklerle kendine güveni artmış olsa gerek, sorunu daha da tırmandırmaya çalıştığı gözlenmektedir… Hem Türkiye de, hemde Yunanistan da seçime giden siyasetciler, güç gösterisi ve oy alma kaygısıyla şahinleşmişlerdir…. Bu sorun zamana yayılarak aşılır umudundayım…
Sorunlarımızın bir bölümüne bakmaya çalıştık, sorun çıkaranlara bakınca ekonomik olarak, siyasal olarak, sosyal olarak güçlü oldukca sorun çıkaranlar daha az sorun olurlar… Biz ister tarım ve hayvancılık da, ister sanayide, ister teknolojik alanlarda üretimde, imalatta, gelişmede dünyada ilk 10-15 ülke arasına girebilirsek, biz büyüdükçe, sorunlar küçülür.. Küçülmesi ve çözülmesi dilegiyle, SELAM ve SEVGİLERİMLE..
Hüseyin Benek – vatandasfikri.com – 28.9.2022
Kaynaklar
1* https://www.mfa.gov.tr/sanghay-isbirligi-orgutu.tr.mfa
2* https://www.ihkib.org.tr/fp-icerik/ia/d/2021/10/11/rusya-federasyonu-donem-ulke-raporu-202110111337090573-56D86.pdf
3* https://ticaret.gov.tr/data/5bcc5d4813b876034cfece26/RF_Ulke_Raporu-2021.pdf
4* https://www.mfa.gov.tr/iran-ekonomisi.tr.mfa
5* https://www.mfa.gov.tr/turkiye-cin-halk-cumhuriyeti-ekonomik-iliskileri.tr.mfa
6* https://www.aa.com.tr/tr/dunya/yunanistanda-ana-muhalefet-erken-secim-hazirliklarina-basladi/2619609
|