GÖRSELLİK ve GELİŞME! (Estetik mi, İşlevsellik mi?)

Görsellik önemlidir, estetik, güzellik içerir, sanat alanında çok gereklidir,  ekonomi de gelişme, kalkınma, büyüme önemlidir, düşünce, müteşebbis, emek, işletme, üretim, imalat gerektirir, biz acaba hangi alanda ilerledik..

Park, bahçe, gösterişli binalar görsellik içerir, ekonomi içermez, Ankara dan iki örnek vereceğim… Biri kuzey yıldızı parkının olduğu alan, Diğeri ise Keçiören Tepebaşındaki Cumhuriyet kulesi… Kuzey yıldızındaki yol sağdan dost doğru çıkar Çankırı’ya doğru gider ve viraj da yoktu, kamu kaynaklarıyla gösterişi seven bir belediye başkanı yolu sol tarafa aldı kos kocaman bir viyadük ve devamın da tünel yaptı, estetik mi kısmen, sanatsal yapımı yok, ekonomik mi yok, maliyet kallafi, fayda cüzi, hatta eskisinden daha verimsiz.. Ekonomi de fayda maliyet analizi yapılır, işlevsellik önemlidir, estetik kaygılar üçüncü sırada gelir, bura da işlevsellik unutulmuş bile… Cumhuriyet kulesine gelince adı dışında hiçbir yeri işe yaramaz, zaten 15-20 yıldır da yarım kaldı öylece duruyor… Bu notlar üzerinden ilerleyecek olursak…

Yaptığımız işler sanatsal alanda mı, ekonomi alanında mı, estetik mi olacak, işlevsel mi, diye düşünerek işe başlamalıyız degil mi?

Bir iş yapacağız, bu sanatsal alanda mı, hizmet alanında mı, yoksa kaynak, maliyet, yatırım, üretim, fayda gibi ölçülerle ölçtüğümüz alan olan  ekonomik alanda mı, önce bunun ayırdında olacağız … Degilsek ülkemizin kaynaklarını beyhude harcarız 5 hastane, uzmanlık alanları farklı olan hastaneleri, bir catı altına toplar, hasta garantili devasa hastaneler yaparsak.. Önce tek noktada olduğu için hastaneye ulaşım sorunu yaşar hastalar… Sonra çok büyük olduğu içinde bina içi ulaşım sorunu olur, hastalar, doktorlar, hemşireler, hasta bakıcı görevliler zorlanır… Hastaneler hizmet binalarıdır, görevleri insanları sağaltırlar,  bunu yaparken de, ulaşım bina içi alan kullanımları çok önemlidir…. Bunun maliyeti nedir derseniz, ucu ormandadır, hasta gelirse vatandaş, gelmezse hazine ödeyecektir, estetikmidir, sanatsal alanda olmadığı için önemli degildir, ekonomik midir, diger hastaneleri atalete düşürerek yapıldığı için ekonomikte olmayabilir… İşlevselmidir, ulaşım sorunundan dolayı biraz çekince olsada… Saglığa kavuşturuyorsa, yatan hasta, iyileşen hasta, ölen hasta, hasta ve çalışan memnuniyeti gibi ölçüleri bilebilirsek bu konuda fikir beyan edebiliriz… Haydi bu kadar yatırım, bu kadar maliyet, bu kadar caba üzere hastaları iyileştiriyor diyelim ve devam edelim…

Bütün bu gösterişe dönük, hatta bazılarının ifadesiyle maliyet, fayda, kullanım oranları analizi yapılmadan yapılan yatırımlar.. Ekonomimizin dengesini bozdular, en uç örnek, sizede araştırmayı öneririm yap işlet devret yöntemiyle yapılan Kütahya zafer havaalanı, tahmin edilen yolcu sayısı ve ucan yolcu sayısı kıyaslamalarını yapın… Tahmin hatası %95-96 civarında…  Aynı havaalanı gibi belki yüzlerce maliyet fayda, kullanım, kullanıcı ölçülerine göre ekonomik olmayan havaalanı olduğunu görürüz… Bunlar kamu eliyle yapılmış olsaydı, bu kadar maliyetli olmazlardı… Sonuç olarak…

Maliyet fayda ölçüleriyle hareket etmezde gösteriş, kamu alanından ayrıcalıklar yaratarak bazı kişilere servet aktarma işine döndüğü iddiaları da var… Bu iddiaları kanıtlayan bazı veriler de var, örnek vermek gerekirse, dünya genelinde kamudan en çok ihale alan ilk on şirketten beşi Türkiye de bunu da araştırın öneririm.. Bütün bunlar neye neden oldu?

Üretime, imalata dayanmayan, sürekli kronik olarak dış ticarette acığı veren bir toplumken, ülkemiz ekonomisi sanki fazla veriyomuş gibi maliyet fayda ölcülerine bakılmadan savurganlık boyutunda davranırsak.. Nereden nereye derken, kucağımızda mülksüzleşmiş bir devlet, aşırı borçlara dayalı olarak ödenen faizlerden dolayı sürekli acık veren bir bütçe ve hazine.. Bu açıkları kapatmak için sürekli yapılan zamlar ve alım gücünü kaybetmiş biz vatandaşlar… Son olarak..

Ben 5-6 yıl önce sokak sütçüsünden 7-7.5 liraya aldığım beş kilo sütü, şimdi 40-50 liraya almaya başladım, sütün kg  1-1.5 lirayken,   8-9 yerine göre 10 liraya satılmaya başladı.. Artış sekiz-dokuz kat benim maaşım ne kadar arttı bu arada, 2 veya 3 kat, biraz abartalım dört kat, alım gücüm ne kadar düğmüş 4-5 kat.. Gelinen noktada, yukardaki ekonomik davranışlar üzere ülkemiz ekonomisinin iyi idare edilmediğini… Artık bürokrat degiştirmekle, bakan degiştirmekle de ekonominin düzelmediğini görüyoruz… Bu hükümete yaptıkları iyi şeyler için teşekkür ederek, yapamadıkları ve yanlış yaptıkları içinde bay bay diyerek.. Biz vatandaşlara seçimi beklemek düşüyor, iyi seçimler Türkiye!!

Hüseyin Benek – vatandasfikri.com 1.8.2022