29 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI

 Cumhuriyeti M. Kemal ve arkadaşları Osmanlı imparatorluğunun yıkılışından sonra kurdular, bizler cumhuriyet sisteminin iyi olduğuna inananlar da onu iyi işletecegiz, yaşatacak ve geliştireceğiz. Cumhuriyet nasıl geliştirebiliriz, nitelikleri nelerdir, neler olmalıdır? Beraberce sorgulayarakdüşünceler ortaya koymaya çalışalım…

Cumhuriyeti anlamak için ondan öncesine kısa bir göz atmamız gerekecek. Cumhuriyet öncesinde devlet otoritesinin(iktidarın) tek kişide toplandığı ve ülkenin kralın veya padişahın mülkü, kralın ülkesin de yaşayanlar da teba sayılmakta olduğu bir sistemlerle ülkeler yönetilirdi. O zamanlar insanlar bu yönetim sistemini normal sayar, hatta yöneticilerin ilahi bir görevle yönetmek için yaratıldığı düşünüllürdü…

Yönetim değişikliğinin geleneksel olarak babadan oğula geçtiği veya iktidarın kanlı bir şekil de değiştiği yöntemlerin geçerli olduğu yönetim şekilleri mevcuttu. Bu yönetim şekilleri artık, ömrünü tamamlamış, bunun sonucu olarak da cumhuriyet ve demokrasi uygarlık tarihinde yerini almıştır. Cumhuriyetin en temel özelliği tebaalık ve sahiplikten vatandaşlığa geçişi sağlamasıdır. Bu özellik devletin ve iktidarın yasalarla sınırını çizmiş, vatandaşa da vatandaşlık hak ve sorumlulukları vermiştir. Kralların, padişahların keyfi hâkimiyet dönemini kapatmış yasaların hâkimiyetini ilan etmiştir.

 Demokrasi, laiklik ve bir anayasal düzen olması Cumhuriyetin en önemli özellikleridir. Cumhuriyet ve demokrasi anayasal ilkeler çerçevesinde vatandaşlarla birlikte ortak iyiyi arama, bulma çabasıdır. Bu arayış içinde bize düşen, Öncelikle toplumsal hayatın içinde sevgiyi, saygıyı artırarak, toplumsal sorumluluklarımızı yerine getirerek cumhuriyet sisteminin iyi işlemesini sağlayabiliriz. Sonra cumhuriyete ruh veren yazılı kurallara uyacak vatandaş bilincini gercekleştirerek gelişmesine katkılar sunmanın yanı sıra, toplumsal barış için de çalışmış oluruz.

Cumhuriyetin demokrasi, laiklik ve hukuk devleti gibi, nitelikleri toplumsal çatışmaları da en aza indirmiştir. Bunun için inanç kökenli toplumsal çatışmaları engellemek için laikliği, yönetimlerin seçimlerle belirlendiği demokratik siyaseti, hukuk kuralları çercevesin de adil yargılanmanın yanı sıra temel siyasi özgürlükleri güvence altına almak için de yazılı kuralları olan hukuk devleti ve yazılı metinler olan anayasalar ortaya çıkmıştır. Örnegin Laiklik; inanana da inanmayana da, başka halle inananlara da inanma ve inanmama hakkı vermektedir. Laik devlet anayasada görevlendirilmiştir, herkesin yaşam tarzını, inanma hakkını korumakla görevlidir. Laik yasalar bu hakları koruyan kuralları koymuştur, toplumsal çatışmaları da bu yasalar en aza indirmiştir.

Demokrasiye dayanan cumhuriyet sistemi hukuki olarak da, siyasi olarak da, yasama olarak da tek parti ve tek otorite yönetimine karşıdır. Siyasal yönetimin halkın katılımı, seçimi ve rızasına dayanması gereği de cumhuriyetin önemli bir ilkesinin de demokrasi, olmasını gerekli kılmıştır.

Cumhuriyetin yukarda saydığımız niteliklerinin yanı sıra, birçok özgürlükler de getirdiğini görmekteyiz.

 Anayasa ve demokratik hukuk kurallarıyla belirlenmiş vatandaşın özgürlüklerinin edeta tapusudur. Bunlar; sağlıklı yaşama hakkı, güvenlik hakkı, adil yargılanma hakkı, eğitim hakkı, düşünce ve inanma özgürlüğü, siyaset yoluyla muhalefet etme ve iktidara talip olma hakkının yanı sıra örgütlenme ve inancı ve düşünceyi yaşama gecirme özgürlükleri de demokratik cumhuriyetin kazanımlarıdır. Düşünün ki inanyor ama inancınızın geregi ibadetleri yapamıyorsunuz, yaşayamıyorsunuz, iyi bir düşünceye ulaşmanıza rağmen düşüncenizi acıklayamıyorusunuz, bunu toplumun hizmetine sunamıyorsunuz, yani ifade özgürlüklerimiz yok! Bu toplum atalete düşer yanlışlar içinde doğru yapıyormuş hissi ile yaşar, bir mütdet sonra da bunu kanıksayarak düşüncesizliği düşünce sanarak toplumsal sorunları çözmek yerine yaşar…

 Bu özgürlüklerin yanı sıra yüzlerce hak ve özgürlükler vatandaşların hakları olarak anayasada yerini almıştır. Anayasal haklar vatandaşların en temel hakları olup bunlara sahip çıkılıp korunmalı ve kullanılmalıdır. Bunların korunması özgürlüklerin korunmasıdır aynı zaman da…

Ülkemiz bazı eksikliklerine rağmen iyi noktadır ve her alanda gelişmesi için potansiyeli vardır. Bu sistemi tercih edenleri cumhuriyettin kuruluş dönümlerinde saygıyla analım. Bize emanet edilen bütün özgürlükleri, cumhuriyetin kurum ve kuruluşlarını daha iyi işleterek sahip çıkalım. Her özgürlük bir sorumluluk gerektirir, sorumluluklarımızı bilerek özgürlüklerimizi yaşayalım.

Cumhuriyeti ve demokrasiyi devlet, vatandaş ilişkilerine iyi yansıtarak geliştirelim dilegiyle… Selam ve sevgilerimle…

 Cumhuriyetimizin kuruluş yıl dönümünü kutlamak için hepimiz bayraklarla, törenlere katılarak bu sisteme sahip çıktığımız mesajını vermek dilegiyle, selam ve sevgilerimle…

Hüseyin Benek- www.vatandasfikri.com- Ekim 13- Kastamonu