OKURYAZARLIK YETER Mİ? (Bilgi Okuryazarlığı)

Bilgi edinmek İçin, Okuryazarlık Yeter mi, Kesin ve Net Yetmez? Neden?

Nedeni şu olabilir, günümüzde okumak ve yazmak’ı aşabilme dikçe sadece okuma ve yazmayı bilmekle ne kendimizi, ne de toplumumuzu istenilen noktaya götürecek bilgiye, bilime dayanarak dünyanın gelişmesine, değişimine ayak uyduramayız… Bu gelişime ve değişime ayak uydurabilmek için başka bir okuryazarlık gerektiği aşikârdır… İşte buna “Bilgi Okuryazarlığı” deniyor ve gerekiyor, bunu başaranlar hem kendi durumlarına hemde toplumlarına,  bir tık daha üst seviyeye çıkabilirlerse insanlığa faydalı olabilecek bilgiler, üzere yeni bilgiler keşfedecekler… Bunun için bilgi okuryazarlığı önemsenmelidir diyerek bu konuyla ilgili bilgi edinelim, daha çok bilgi edinmek istiyorsak… HÜ- HÜBO çalışmalarını izleyebilir, katılabilirsiniz, kaynakça da bağlantısı verilmiştir…

Gelelim Bilgi Okuryazarlığı Nedir ve Niçin Önemlidir? Bilgi okuryazarlığı; bilgi gereksinimini tanımlama, gereksinim duyulan bilgiyi bulma, değerlendirme, etkin şekilde kullanma ve iletme becerisidir. Bilgi okuryazarlığı becerileri, çağımızda kaçınılmaz hale gelen yaşam boyu öğrenmenin ön koşuludur ve gerek eğitimde gerekse araştırmada niteliği arttırır… Bu bilgi okuryazarlığını öğrenmemizdeki amaç nedir dersek?

Bu öğrenim programı, bizlerin bilgi okuryazarlığı becerilerini geliştirerek, bu becerilerimizle, kütüphanelerden, genel veri tabanlarından ve Web’de bilgi ararken, daha isabetli sonuçlara daha kısa sürede erişmemize yardımcı olacaktır… Artık günümüzde bilgiye ulaşmaktan çok hangi bilgiye ne için ulaşmalıyız sorusunun cevabını “Bilgi Okuryazarlığı” konusunda ister eğitim diyelim, ister bilgilenme diyelim, yalnız şunu bilelim bilgi okuryazarlığı artık çok gerektiğidir… Yoksa milyonlarca video, trilyonlarca bilgi içeren sayfa için de bizim istediğimiz bilgiye ulaşmak samanlıkta iğne aramak gibi bir şeydir… Bu zorluğu aşmak için samanlıkta iğneyi nasıl bulabiliriz derseniz, ben mıhtanız la, güçlü bir çekim kuvveti olan mıhtanız size iğneyi getirecektir… Bilgiye biz gidelim, bilgi bize gelsin istiyorsak, bilgi konusunda, bilgilenme konusunda, bu bilgilerin nerede bulunacağı, nerede, nasıl kullanılacağında bizim işimizi kolaylaştıracaktır… Bilgiyi bulma, bunu istenilen bir şekilde kullanma ve bu bilgiler üzerine bilginin ürüne dönüşmesi aşamalarının kişide, toplumda sağlıklı yaşanması için bilgi okuryazarlığı eğitim kurumlarımızda ders olarak girmiş olması gerek… Bu Programa katılarak veya bu konuda bilgi sahibi olmak istersek şunları öğrenmiş olacağız…

Program, altı bölümden oluşmaktadır, bunlar hakkında bilgi sahibi olmak demek, “”*Bilgi kaynakları ve kütüphanelerin genel özellikleri *Konu seçimi ve bilgi arama teknikleri *Hacettepe Üniversitesi kütüphaneleri kataloğunun kullanımı *Veri tabanları ve veri tabanlarının kullanımı *Web’de bilgi arama ve Web kaynaklarının değerlendirilmesi *Bilgi kaynaklarının kullanımıyla ilgili yasal ve etik konular…”” Bu konular üzere bilgiler edinerek bilgiye ulaşma, bunlar arasında sınıflandırma yapma, konumuzla, projemizle ilgili olanları seçme ve kullanma becerilerimizin artması demektir…  Bu Bilgi Okur Yazarlığı konusunda eğitim alır, kendimizi geliştirirsek programın içeriğini komple vererek bir düşüncemiz olsun…

Kazanımlar

*Aşırı Bilgi Yüklemesi *Kaynak Türleri *Kitaplar *Süreli Yayınlar *Magazinler *Bilimsel Dergiler *Gazeteler *Danışma Kaynakları *Ansiklopediler *Kütüphane Katalogları *Veri Tabanları *World Wide Web *Kaynak Seçimi *Araştırmaya Başlarken *Araştırmaya Web’den Başlamak *Araştırmaya Kütüphaneden Başlamak *Şimdi Oyun Zamanı *Kütüphanelerin Düzeni *Hacettepe Üniversitesi Kütüphaneleri *Kütüphane Web Sitesi *Kütüphaneyi Tanımak *Kütüphane Koleksiyonu *Koleksiyonda Kaynak Arama *Kütüphane Hizmetleri *Ödünç Verme Hizmeti *Danışma Hizmeti *Tanıtım ve Eğitim Hizmeti *Kütüphane’nin Sunduğu Olanaklar

Bu birinci bölümde edineceğimiz bilgilermiş, bunun gibi altı bölüm var, işte bu konu bu kadar önemli bizim bilgiyle aramızda köprü kuracak bir bilgilenim… İhtiyacımız olan bilgiye ulaşmamızı kolaylaştıracak bize bilgi kazandırırken, zamanda kazandıracaktır… Örnek vererek yazıya devam etmek gerekirse, günümüzün önemli bilgi kaynaklarından biri olan, web üzerinden bilgi arama konusuyla devam edelim…

Araştırmaya başlarken, herhangi bir konuda araştırmaya başlarken iki seçeneğimiz vardır:

*Araştırmaya Web’den başlamak *Araştırmaya kütüphaneden başlamak

*Günümüzde bilgi ararken ilk başvurulan yer genellikle Web olmasına rağmen bilimsel çalışmalara başlamak için en uygun yer kütüphanelerdir. Biz web den örneklerle yazıya son verelim diye düşünsek de kütüphaneden örnekler de vermenin gereği ortadadır… O zaman bu konuyu da yazımıza eklememiz gerek… Önce web, sonra kütüphanede nasıl bilgi defineciliği yapacağız bununla devam edelim…

Araştırmaya Web’den Başlarsak Şu Bilgiler İşimizi Kolaylaştıracaktır, bilgilenme konusunda

*Web üzerindeki bilginin çoğu bir inceleme ve kontrol sürecinden geçmez. Bir editör veya hakem kontrolü olmaksızın herkes Web üzerinde istediğini yayımlayabilir.

*Web üzerindeki bilginin çoğu ücretsizdir, ancak bilimsel bilgi için genellikle bir ödeme yapmak gerekir.

*Web sitelerinin sayısı hiçbir rehberin düzenleyemeyeceği ve hiç bir arama motorunun tarayamayacağı kadar fazladır.

*Web üzerinde her zaman eski tarihli bilgiye ve her tür kaynağa erişemezsiniz. Bazı kaynaklar sadece basılı formdadır.

*Web üzerindeki bilgi kalıcı olmayabilir. Web siteleri adres değiştirebilir, bazen tamamen ortadan kaybolabilir.

Kütüphanede Bilgi Arayışı

İkinci bilgilenme kaynağı kitaplar ve kitapların yoğun olarak bulunduğu Kütüphanelerde ki bilgilerden nasıl yararlanacağız, bilgileriyle yazıyı bitirelim..

Bilgi aramayı kütüphaneden yapmak gerekirse, kütüphaneler farklı konulara yönelik özenle seçilmiş ve düzenlenmiş kitap koleksiyonlarına sahiptir. Bu nedenle bir araştırmaya, özellikle bilimsel bir araştırmaya başlamak için en uygun yerler kütüphanelerdir. Burada nasıl hareket edersek bilgiye daha kolay ulaşırız?

*Kütüphane kaynaklarının büyük bir bölümü yayımlanmadan önce editörler ya da hakemlerin denetiminden geçmiş bilimsel yayınlardır. Ayrıca kütüphaneciler tarafından değerlendirilerek seçilirler.

*Kütüphane kaynaklarını kullanmak için bir ödeme yapmanız gerekmez. 

*Kütüphane kaynakları aradığınızı kolayca bulabileceğiniz şekilde düzenlenmiştir. Aynı konudaki kitaplar benzer yer numaraları aldıkları için raflarda yan yana dizilidir.

*Kütüphanelerde güncel kaynaklar kadar eski kaynaklar da bulunur. Basımı tükenmiş kitapları veya dergilerin eski sayılarını kütüphanelerde bulabilirsiniz.

*Kütüphaneler ihtiyacınız olan bilgiyi bulmanıza yardım edecek uzman personele sahiptir.

Şimdi bilgi nedir, ulaşma maksadımız nedir, bilgiye nasıl, nereden ulaşabiliriz, bilgiyi nasıl kullanacağız, bilgi en önemli rehberdir, bilgilenmek tüm öğretilerin kutsalıdır… Bu kutsal yolda hepimize başarılar dilerim… Selam ve Sevgilerimle..

Hüseyin Benek – 15.7.19 --- vatandasfikri.com

Kaynak : http://hubo.hacettepe.edu.tr/bilgi_okuryazarligi.html