YAŞANILAN KÜRESEL ISINMANIN İNSAN ELİYLE Mİ, DOGAL DÖNGÜ MÜ OLUŞU

Dünya genelinde ormanların kurumasının bir iklim degişikliğinden mi yoksa raslantı sonucu mu  veya dogal dögünün bir sonucu mu olduğu konusu tartışılmakta, daha agırlıklı olarak iklimsel nedenlerin kurumayı tetiklediği varsayılmaktadır.

 ABD orman hizmetleri dairesinden David. A. Cleaves kuruma sadece birkaç yerde olsa görmezden gelinebilir, ama her yerde görüldüğü için ortak nedeni sorarak bulmamız ve önlemler almamız gerekmektedir. Bu kuruma veya olumlu olumsuz degişimler takip edilmeli nedenleri üzerinde durularak ulaşılan bilgilerin de paylaşılarak dünya ölcegin de ortaklaşa bir orman nufusunu koruma yöntemi geliştirilmelidir.

Degişim izlenmeli dedik, agaçlar ve bitkiler yaşadıkca karbon emdiğini, öldükce de karbon saldığı hepimizin malümudur. Ormanların diger bitkilere oranla daha uzun ömürlü oluşları dünya karbon dengesi acısından ormanları daha önemli kılmaktadır. Bu emiş veya bırakış hızını etkileyen faktörlerin de izlenmesi gerekir. Bu hızı etkileyen çeşitli nedenler vardır, bunların başında, gün içinde ki degişiklikler de dahil olmak üzere, mevsimsel, iklimsel ısı artışlarının yanısıra, ormanın sağlığına göre de degişikler gözlemlenmektedir. Bu durumlar bazı yerlerde fayda, bazı yerlerde de zarar verebilmektedir.

Olumlu sonuçlar veren yerlere baktığımız da ise şunları görmekteyiz…

Avrupa ve Asya da ucsuz bucaksız terk edilmiş tarım arazilerini orman tekrar ele geçirmektedir. Çölün ilerleyişini engelleyen Çin devleti yaklaşık 40 milyon hetarlık agaç dikmiştir ve şu anda bu orman karbon emmeye başlamış bulunmaktadır. Bu az da olsa olumlu gelişmeler biz doga ve agaaç severleri umutlandırmakta ve mücadele azmi ve cesareti vermektedir.

Bu cesaretle ağaçların karşılaştığı sorunlara karşı onlara yardım etmeliyiz, nitekim karşılaştıkları şu sorun karşısında ağaçlar bizden yardım beklemektedirler…

 En önemli tehlikelerden biride küresel ısınmayla paralel kışın soğuklarla çok büyük bölümü yok olan zararlı böceklerin artık yok olmayarak ağaçlara daha büyük zararlar vererek,  ormanların zararlı böcekler tarafından istila edilme tehlikesine karşı bunlarla müacedele eden yararlı böçeklerin geliştirilerek biyolojik mücadelelerle agaçlara yardımcı olmamız gerekir. Yoksa bu istilalar ormanlarımıza yangından daha çok zarar verir hale gelebilir.

Bu konuda araştırma yapan, Montana üniversitesinden böcek bilimci Diana L. Six ormanlara bu küçük böceklerin nasıl zarar verdiğini araştırmakta ve bunların agacın cansuyuna ulaşmak için kendilerine küçük kanallar açarak, agacı besinden yoksun kalmasına ve yapraklara yeşil rengini veren klorofil alımını engelleyerek yaprakların kısa vadede sararmasına uzun vade de ise agacın kurumasına neden olduğu gözlemini yapmıştır.

Genel olarak dünyamız bu kadar ısınmadan önce birkaç yılda bir, eksi 40 dereceye düşen soğuk havalar, böceklerin ölmesine neden olurken son zamnalarda bu oranda soğuk havayla kaşılaşılmamaktadır, böylece böceklerin hızla çogaldıkları ve çogalmayla birlikte agaçlara daha çok zarar verir hale gelmektedirler.

Bu olumsuzluklarla başa çıkmakta zorlanan dünya ağaç nufusu azalmakta daha da kötüsü, yanan, yok olan bölgelerde iklim degişikliği nedeniyle bir daha ağaç yetişmemesi ya da çok zor yetişecek olacağı düşünülmektedir.

 Bu kadar hayati önem taşıyan ormanların dikkatsizlğimiz nedeniyle yanmasına, bu kadar kolay yok olmasına, böceklerin onları kemirerek yok etmesine izin verecekmiyiz?  Bence vermemeliyiz, bu olumsuzlukları gören ve çözüm üreterek dünya agaç saysını artırmak bu kadar bilgiye ulaşan insanlık için, bir medenilik gösteregesi olacaktır. Agaçlarımızı koruyacak kadar medenimiyiz, bunu gelecek yıllar da agaçlara karşı davranışlarımız da görecegiz… Yaşanılan doga olaylarının insan eliyle mi, dogal döngü mü sonucu mu oluşuna bakmadan biz dogal dengeyi bozacak davranışlardan uzak durmalıyız düşünceleriyle…

Bütün canlılara ve onların yaşam alanlarına saygı duymak dilegiyle, selam ve sevgilerimle…

Hüseyin Benek -- www.vatandasfikri.com25 Mart 2014

Kaynak: Sabah gazetesinin eki “The New York Times” 9 Ekim 2011