DOLAR NE ZAMAN DOLAR?!?
Dolar yabancı bir devletin para birimidir, bizi neden bu kadar ilgilendirmekte, etkilemektedir, bizim paramız dolar karşısında güçlü olursa ne olur, güçsüz olursa ne olur, nasıl güçlü olur, nasıl güçsüz olur, dolar rezervimiz az olursa ne olur, neden bankalardaki mevduatın yarısından fazlası yabancı para cinsindedir? Ekonomi de ne önemlidir, üretim mi, tüketim mi, ihracat mı, ithalat mı, kar mı, fayda mı, zarar mı? Ekonomimizi, üretimle mi, teknolojiyle mi desteklensek daha az sorun yaşanır, kendi ihtiyacımızı üretmek, kendi kaynaklarımızı yaratmak ekonomik, siyasal olarak ne kadar önemlidir? Soruları çoğaltabiliriz, doğru cevap buldukça ekonomi konusunda daha az sorun yaşayacağız bunu da biliriz!!! İyi de neden dolarla yatıyor, dolarla kalkıyoruz, dolar neden TCMB bankasına dolmuyor?
Nedeni şu, dünya da geçerli para birimi uzun yıllardır dolar, bu para ile ihracat yapıyor, bu para birimiyle ithalat yapıyoruz, dolar neden dolmuyor, dolar ne zaman dolacak sorusunun cevabını tam da burada aramamız gerekiyor… Neden dışarıya sattığımız mal ve ürüne, hizmetlerde buna dahildir, ihracat denir, ithalat da dışardan aldığımız mal ve hizmetlerdir… Şimdi son 18-20 yıla kabaca bakalım başka ülkelerle yapılan ticarette ne kadar dış ticaret açığı vermişiz? Siz deyin 750 milyar dolar, ben deyim 1 trilyon dolar, işte tam da burada verdiğimiz açıklar yüzünden dolar karşısında TL değer kaybetmektedir… Bizim gibi ithalat karşısında ihracatı sürekli düşük olan ülkeler için parasının bir noktaya kadar değersiz oluşu ithalatı azaltıcı, ihracatı artırıcı etkiler yapar… Bir aşamadan sonra ise hele, hele bizim gibi enerji ve hammadde ithalatçısı, bu konuda dışa bağımlı bir ülkeysek üretim maliyetimizi artıracaktır, maliyet arttığında üretim ve rekabet gücümüz azalacaktır… Bu azalmaya dayalı olarak artık ithalata dayalı bir ekonomik model döngüsüne düşmüşüz demektir… Yukardaki trilyon dolarlık dış acık ise bu ithalat döngüsüne düştüğümüzün göstergesidir… İyide sürekli dış acık vererek ithalatı nasıl devam ettireceğiz, derseniz borçlarla derim, o zaman da ekstra birde faiz ödemeye başlamışız demektir, bu durum üretim maliyetlerini daha da artıracak ve bizi tamamen rekabet edemeyecek konuma düşürecektir… Aldığımız borçlara ne kadar faiz ödedik 18-20 yıl içinde derseniz, ben deyim 400 milyar dolar, siz deyin 500 milyar dolar, bu şartlarda dolar karşısında TL mizi degerli tutmamız mümkün olamayacaktır.. Bu kadar dış acık verirken, bu kadar faiz ödeyecek kadar borçlanırken, TL’nin değerini korumak için MB rezervlerini harcamak, ekonomik mantığın dışına çıkmak olur kanaatimizi de belirterek devam etmek gerekirse… Aldığımız borçları ne yaptık derseniz?
Normalde ben faizle para/borç/kaynak buldum, bu kaynağı ne yapmam lazım bu borcu ödeyecek üretim imkanları yaratmam lazım gerektiğini bilirim, biliriz, biz bu paralarla ne yaptık, borç aldığımız ve almadığımız ülkelerden mal ithal ettik, ürün aldık… Bunlara ilave olarak her şehre devasa kamu binaları ve ibadethaneler yaptık, bunlarda üretmeyeceğinden dolayı… Borç ödeme de zorlanmaya başladık, dolar karşısında paramız daha da değer kaybetmeye başladı, bu durumu gören, borç verenler bize daha yüksek faizle borç vermeyi önermeye başladılar… Sade bumu oluyor yok, bizden bazı askeri, diplomatik, siyasi geri adımlar atmamızı talep etmeye başladılar, daha da geri adım atın diyecekler… Örnek vermek gerekirse, Papazı bırakın, Suriye’nin kuzeyinde bir devlet yapılanmamıza göz yumun, doğu akdenizde ki haklarınızdan vaz geçin, s400 savunma sistemini kullanmayın… Papazdan vazgeçtik de, sonraki aşamalar da bunlardan hangilerinden vaz geçebiliriz ki? Dönelim atasözüne “yabacının ekmeğini yiyen, kılıcını da kullanır” onun isteğini yaparsın, gerekirse kılıcı olur adam bile öldürttürler sana demek isteseler gerek…
Daha güçlü ekonomi için icat, patent, bunlara dayalı olarak ihtiyacımızı aşan, fazlası bir üretim, bu üretimin başka ülkelere ihracatı ve dış ticaret fazlasıyla mümkündür… Bunu yapan iki ülke var biri G. Kore, diğeri Almanya ikiside 70 yıl önce savaşlarla yerle bir olmuş ve ülkeleri bölünmüştü, şimdi Alman birleşti.. İkisinin de ekonomik durumu bizden 5-6 kat daha iyi durum da… Onlar nasıl yaptıda bu durumda, dolar orada doldu da bizde neden dolmadı? Hepimiz, öncelikle de yöneticilerimiz şapkalarını önlerine koyarak düşünmeliyiz, ekonomistlerimiz, gazetecilerimiz, akademisyenlerimiz, bazı Tatlısu entelektüellerimiz de artık koy koyculugu bırakarak ekonomik gerçekleri hükümete ve vatandaşlara atlatmalılar.. Gerçek acı da olsa, gelecegi kurtarmamıza yardım edecektir… Ekonomik mantık üzere yukarı da sorulan bu soruların cevaplarını bulmak dileğiyle… Selam ve Saygılarımla..
Hüseyin Benek – vatandasfikri.com 5.6.2021
Kaynaklar
2* https://www.evrensel.net/haber/421626/chpli-erdogdu-iktidarin-dis-ticaret-acigi-1-trilyon-90-milyar-dolar
|
