ANAYASA NASIL DEGİŞTİRİLMELİDİR?
Anayasalar devletle vatandaş arasında yapılan sözleşmelerdir, genel olarak devleti, özel olarak da iktidarların sınırlandırılması üzerine yapılan hukuk kurallarıdır…
Anayasa, toplumsal sözleşmedir, öncelikle devletin kurumları, yöneticileri, çalışanları ve devamında vatandaşlar uymakla sorumludur…
Anayasa sistem belirleyicidir, sistem Demokrasi mi, Cumhuriyet mi olacak, Monarşi, Padişahlık, Krallık mı olacak, bunu belirleyen yazılı üst hukuk kurallarıdır… Herkes uymakla mükelleftir…
Anayasa vatandaşların hak ve özgürlüklerini belirleyen temel hukuk kurallarıdır, temel hak ve özgürlükler ancak savaş, kıtlık, toplumsal olaylar gibi olağan üstü dönemlerde, bu olaylarla ilgili çerçevede sınırlandırılabilir…
Anayasalar sistemin kurucu ruhunu yansıtırlar ki, o sisteme demokrasi, cumhuriyet, otoriter, totoliter, yönetim sistemleri denilebilsin… Bizim anayasamızda devletimiz için Sosyal, Demokratik, Hukuk devleti yazar, bunlar ne anlama gelir? Yukardaki anayasayla ilgili bilgiler üzerine, bunlar hakkında da bilgi sahibi olursak, ilerde anayasa degişikligi önümüze referandumla geldiğin de bir vatandaş olarak evet ve hayır deme sorumluluğumuzu, bilinçli bir şekil de yerine getirmiş oluruz…
Demokrasi nedir?: Siyasal denetimin doğrudan doğruya referandumlar gibi vatandaşların, ya da düzenli aralıklarla vatandaşların özgürce seçtiği temsilcilerin elinde bulunduğu, toplumsal ve ekonomik durumu ne olursa olsun tüm vatandaşların eşit sayıldığı yönetim biçimidir.. Buna ilave olarak devlettin gücünün, demokratik temel ilkelerden olan güçler ayrılığı ilkesi gereği, denge ve denetim için bu gücün erklere bölündüğü bir siyasal sistemdir…
Demokratik Hukuk Devleti Dedir Özellikleri Nelerdir?: Hukuk devleti, sınırları içerisinde kamu erkinin değişmezlik ve süreklilik temeline dayalı olarak değer ve hukuk düzenine bağlı olduğu bir devlet şeklidir. Mutlakiyetçi devletlerden farklı olarak devlet gücü, vatandaşları keyfi uygulamalardan korumak amacıyla Anayasa ve yasalar yardımıyla tanımlanır, sınırlandırılır… Hukuk devleti toplumsal hayata nasıl yansır?: Hukuk devleti ise, devletin eylem ve işlemlerinin hukuka bağlı olmasını ifade eder. Ayrıca, hukuk devleti ilkesi, vatandaşların temel hak ve hürriyetlerini korumada önemli bir güvence teşkil etmektedir… Yine, hukuk devleti, bireyin varlığını, onurunu ve haklarını devlete karşı koruma amacı taşımak maksadıyla evrensel insan ve vatandaş haklarına dayalı, anayasaya, kanunlara bağlı bir devlet ve toplumsal düzendir… Gelelim sosyal devlete…
Sosyal devlet Nedir?: ekonomik ve toplumsal yönden yurttaşlarının tümüyle ilgilenen, onların yaşam düzeyi, sosyal güvenliği vb. konularında gereken önlemi alan devlet sistemidir…. Bu sistemin vatandaşların hayatına yansıması ise şöyle olması beklenir! Sosyal devleti anlarsak kurumsal olarak nasıl topluma yansıtırız, vatandaş olarak sosyal devletten ne bekleriz bilebiliriz… Sosyal devlet anlayışı topluma şöyle yansır !! Sosyal devlet; bireylere asgari gelir güvencesi veren, onları toplumsal ve dogal risklere karşı koruyan, sosyal güvenlik olanağı sağlayan ve vatandaşların tümüne eğitim, sağlık, güvenlik, barınma gibi hizmetleri sunan, şimdilerde iletişim de bunun içine girmeye başlamıştır, böyle bir anlayışı ifade etmektedir…. Bütün bunları içermesi gereken, beklenen sistemimizin temel kuralları olan, tekraren başa dönerek, anayasa nedir, dersek? Anayasa: Örgütlenmiş bir toplumda devletin yönetim biçimini belirten, devletin gücü olan yasama, yürütme, yargılama güçlerinin kim tarafından nasıl kullanılacağını yazan, gösteren, vatandaşların hak ve ödevlerini, özgürlüklerini saptayan ve düzenleyen, toplumsal düzen içinde bağlı olduğumuz, yasa sıralamasında en üstte olan yasalardır… Nasıl değiştirilir derseniz, toplumsal düzenin temel yasaları diğer kanunlar gibi sabah kalk, akşam kanun yap mantığı ile değiştirilemez değil mi, değiştirilmemeli değil mi? O zaman nasıl değişir?
Bunu iki şekil de ele almamız gerekir, birincisi kurucu irade, yani devleti kuran irade, ikincisi cogulcu irade, yani seçilen TBMM, kurucu irade sistemin kurucularının koyduğu, devletin ismini de veren temel ilkelerdir, bunlar kurucular ölse bile yaşarlar… Örnek vermek gerekirse…
Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Temel Nitelikleri Anayasamızdan hareketle şöyle sıralanabilir: Cumhuriyetçilik//Laiklik// Atatürk Milliyetçiliği//Demokratik Hukuk Devleti// İnsan Haklarına Saygılı Devlet // Sosyal Devlet// Haklar ve ödevler acısından yasalar önünde eşitlik vatandaşlık gibi temel ilkelere dayanır… Değişikliklerin bu temel ilklerin ruhuna göre yapılması beklenir… Örnegin ilk dört madde değiştirilemez denir, neden yukarda saydığımız temel ilkelere terstir de ondan…. Temel ilkeler değiştirilemez neden, demokrasi dışına çıkacağım demek suçtur, Cumhuriyeti monarşiye (Krallığa, Padişahlığa) döndüreceğim demek, toplumsal fitne demektir, toplumsal fitne ise kaostur, iç çatışmadır, gözyaşıdır, bunlarda zulümdür… Anayasamızın, degişikliklerin nasıl olması gerektiği maddesiyle yazımızı bitirelim mi?
Bu değişikliklerin nasıl olması gerektiğini içeren madde Anayasamızın 175 maddesidir, şunları içermektedir…
“Anayasanın değiştirilmesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilebilir. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Değiştirme teklifinin kabulü, Meclisin üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür.” Devamında, Cumhurbaşkanımız ve TBMM’simiz değişiklikleri halkoyuna sunabilir… Anayasa kısaca bu değişiklikleri ve sınırları koyar, daha iyi anayasa nasıl olmalıdır dersek?
Bu sorunun cevabı ise hangi anayasa daha demokratik olur, hangi anayasa devletimizi daha çok hukuk devleti yapar sorularında gizlidir… Bu değişiklikler aşamasında, siyasal partiler yasasını daha demokratik hale getirerek, vatandaşlarımızın devletlerinin yönetiminde söz hakkı olmaları için siyasal katılımı gölgeleyen nedenleri ortadan kaldıracak değişiklikler talep etmeliyiz.. Bunun için Belde, İlçe, İl başkanları da dahil olmak üzere, genel başkanların ancak üç defa adaylı olarak ön seçimlerle, seçilebilirler ilkesi getirmelidir.. Başkan, Cumhurbaşkanı, Milletvekili ise iki dönem ile sınırlandırılmalıdır ki, diğer vatandaşlarımızda devletlerini yönetme hakkını kullanabilsinler… Örnegin son iktidar 20 yıla yakındır yönetimde diğer vatandaşlar kıskanmaz mı, birde bu kadar (Nepotizm, akraba kayırma veya adam kayırma, öznel ve adil olmayan şekilde yapılan ayrımcılık. Nepotizm denir) ayrımcılıkların yapıldığı düşünülürse kıskanırlar tabiiki.. Sonra güçler ayrılığı anayasamızın ruhuna işletilmelidir, işletilmelidir ki her güç diğerini denetlesin… Devlette, sistemde denetim nasıl olur? Olmalıdır
Vatandaşların temsilcisi sayılan, burada lidere aşırı milletvekillerin bağımlığı vatandaşın temsili üzerinde gölge gibi durmaktadır.. Temsilcilerimizi daha lider ve parti karşısında güçlü kılacak bir degişiklik talep etmeliyiz.. Yasa yapan TBMM’nin üyeleri vicdanlarını ve hukuk mantığını dinlemez de lideri ve partiyi dinlerse yasama denetimi zor yapılabilir… Yasalar yasa, anayasa ruhuna uymazsa adli uygulamalar üzerinde gölgeler oluşur, ayrıca hakim ve savcıların daha bağımsız tarafsız olabilmesi için HSK’nun daha bağımsız kalabilmesini sağlayacak , dosya teminatı, hakim ve savcılara coğrafi teminat, adli soruşturma için kolluk gibi değişiklikler gerekmektedir… 20 yıldır devletimizi yöneten bu hükümetten, daha demokratik hukuk devletine neden olacak, daha geniş toplumsal tabanı kapsayacak değişiklikleri yapmasını beklemekteyiz.. Anayasamız demokratik hukuk devleti ruhuna uygun çıkarsa, yasaları uygulayan yargı bağımsızca karar verirse, vatandaşların kendi aralarında, devletle olan sorunlarında tarafsız, hukuk ve hak ölçülerine göre karar verilirse, öyle olması beklenir… Yürütme, yani hükümet yasalara uygun icraatlar yaparsa, sistem tıkır tıkır işler bizde huzurlu ve mutlu bir toplum oluruz. Degişiklik olacaksa bunları talep etmeliyiz, hatta bunlardan önce yazılı olan Anayasamızın evrensel demokratik hukuk kuralları çerçevesince insan hak ve onuruna yakışan şekil de uygulanmasını talep ederek, refah seviyesi yüksek bir toplum olmamız için çalışmak dileğiyle.. Selam ve Saygılarımla..
Hüseyin Benek :: vatandaş – 12.6.2021 – vatandasfikri.com
Kaynaklar
1*https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/tc_anayasasi.maddeler?p3=175
3* https://sozluk.gov.tr/
|
