BAŞARIYA GÖTÜREN ÜÇLÜ,

(İRADE, ÖZ DİSİPLİN, KENDİNE HÜKMETMEK)

İrade, bir şeyi yapıp veya yapmamaya karar verme gücüdür, bir şeyi istediğimiz de ona sahip olabilmek veya bir işi yapabilmek için gerekli şartları hazırlamak için yapılan çalışmalar da diyebilriz. Öte yandan iyi bulduklarımıza, veya daha önemli, daha iyi, daha güzel saydıklarımıza ulaşabilmek için kişinin bu daha iyiye ulaşmak için anlık istek ve arzulardan vazgeçerek çalışmalarını, davranışlarını bu büyük iyiye ulaşmak için çalışmalarını çabalarını amaçlara yöneltme eğilimine girebilmesidir… Böylede kedini disiplinize ederek öz denetimiyle amaçlara ulaşmaya yarayan araçları daha iyi kullanabilme becerisidir irade, özdisiplin, kendine hükmetme….

Bunun için özdisipline dayalı özgüven bizim kendimizi kontrol ederek bizi, degerler ve kültürümüz üzerine, ekonomik deger, bilimsel gelişmelere neden olacak, insanların yaşamlarına daha büyük katkılar sunmak üzere yapılan çalışmalardır, bunlar  özdisiplin, özgüven, irade sergileme ile yapılabilecegi düşünülmektedir. Bütün bunların yanı sıra çevresel faktörlerde dikkate alınarak çalışma oranlarımız güçlendirilmelidir.

İrade sergileme biraz da özgürlük işidir, yapıp yapmama özgürlügü, yoksa bizim dışımız da, başka bir otorite tarafından bizim seçimimizin engellenmemesi gerekir ki bir irade sergileyebilelim… Allah bile bize irade sergileme alanı bırakarak biz insanları özgür bırakmıştır. Bu nedenledir ki bizim kendi kararımızla daha büyük faydalar için içgüdülerin etkiledigi davranışlarımızı aşabilmenin yolu irade sergileyerek kendimize hükmetme ile mümkündür… Daha iyi, daha güzel, daha faydalı işler için daha basitin, önemsizlerin bizi tutmasına izin vermemeye kendini kontrol etme, irade sergileme, kişinin kendine hükmetmesi diyebiliriz…

Özdenetim, irade sergileme,  kendine hükmetme ne dersek diyelim kişinin kendi kendini degiştirmesinin, geliştirmesinin diger adlarıdır… Bu kişisel özelliklerle aynı zaman da çevreye ve topluma da uyum sağlamanın ön koşullarıdır dersek abartmış sayılmayız.. Başarılı ve işlerinde sonuç alanlara baktığımız da bu özelliklerin olduğunu görüyoruz.  İnsanlar için bu özellikler, içinde yaşadıkları toplumlar da, bilimsel, siyasi, sanatsal başarıların adeta giriş kapısı gibidir… Bizim kendimize hükmederek gerekli donanımları edinmemiz için irademizin de güçlü olması gerekir… Başkalarına tam hükmedemeyecegimize göre kendimize hükmedebilir ve gerekenleri yaparak istediğimiz/istenilen sonuçları alabiliriz…

Buraya kadar şu anlaşılmasın özgüven, özdenetim, irade ile kendimize hükmetmek araç degil direk sonuçtur. Neden dersek bunları yok sayarsak sonucu etkileyecek ve istenilmeyen sonuçlar alınacaktır… Bu bizim, bize hükmetmemize neden olan bu kişisel özellikler hem topluma katkımızı, hem de yaşam kalitemizi artıracağı ortadadır…

Özdenetim, kendi kendimizi idare etme çocuk hatta bebek yaşlarında tuvalet egitimiyle edinilmesi daha kolay olacagı yapılan araştırmalarda görülmüştür… İlerleyen yaşla birlikte daha da zorlaşmaktadır… Bazılarımız alışkanlıkların esiri olmuştur, bunları yenebilmek için nasıl büyük çabalar ve irade gerektiğini bilmeyen yok gibidir… Tv izlemeden alınca, internete varıncaya kadar, sıgara ve alkol dahil uyuşturucu alışkanlıkları aşabilmek için nasıl bir irade ve kendimize hükmetme gerektiğini bunu yaşayanlar biliyor ve yaşamayanlar ise tahmin edebiliyordur. İşte irade, özdisiplin ve hükmetme bizi kötü alışkanlıklardan da kurtaracak yegane silahlarımızdır.. Bunun için irade jimnastikleri yapmalıyız, nasıl yapabiliriz dersek? Aynı fiziki kaslar gibi irade ve kendimizi kontrol etme antremanlarıyla yapabiliriz. Örnegin alışgın olduğumuz oturuş pozizyonunu degiştirerek, içtigimiz sıgarayı degiştirerek veya bırakarak, severek yediğimiz yemegi bir mütdetligine yememek, bir alışveriş merkezine giderek alışveriş yapmadan ayrılmak gibi onlarca yöntem kullanabiliriz. En son yöntem ise sadece su alarak dogal bir ortama gidilmesi ve su dışında başka bir şey yemeden içmeden 8-10 saat durulmasıdır… Bu irade jimnastiklerinin en önemlileri ise oruçlardır, Ramazan ayın da bazen 12-14 saat yemeden durulabilmektedir insanlar ibadet maksadıyla…. Bu da çok güçlü bir irade gerektirimektedir ve antıremanıdır.

İrade luzumlu luzumsuz kullanılırsa her alanda olduğu gibi bu alan da yorgunluga neden olma ihtiamali vardır. Bunun için örnegin, cinsellikle ilgili irade ve hükmetmeyi ele alırsak… irade sergileme demek yaşanmaması demek degil, meşru yaşanması, yaşayan taraflara zarar verilmemesi koşuluyla cinsellik yaşanır… Bu yaşama anları kişisel ve toplumsal sorumluluklarımıza zarar vermeyecek kadar kontrol altında tutulması önerilir. Zaten yaşayan insan abartmaz, kafasında kurgular yaparak beklentilerini de yükseltmez.

 İrade sergileye beslenmenin de etkisi olduğu da düşünülmektedir, kanda ki şeker miktarı düştügünde irade sergilemenin zorlaştığı ile ilgili araştırmalar olduğu bilinmektedir. Ama irade zaten biraz da şartları zorlayarak sergilenen bir durumdur. Bu durum bahane olmasın irade sergilememizin önüne…

Nihai olarak irade beyinde başlar beyinde biter, yani karar merkezi beyindir, mide degil… Biz bir şeyi yapmaya yada yapmamaya kararı nerede veriyoruz, beyin de bu nedenle ki bunu yapmamız lazım, bu gerekli, bunu yaparsam şu sonucu alırız gibi düşüncelere dayalı kararlar beyinde alınır ve uygulamaya konur. İşte hormonların etkisinden kurtulmanın yolu da budur… Bu kararlar bizi takım çalışmasına uyumlu yapacak, bulunduğumuz ortamlara ve toplumlara katkılarımızı sağlayacak ve böylece yaşadığımız hayata daha çok katkı sağlayarak yaşam kalitemizi artırabilecegimizi unutmayalım der.. En kolay kendimizi kontrol edebiliriz, neden edemiyoruz sorun ve irade jimnastiklerine başlayalım dileklerimle selam ve sevgilerimle…

Hüseyin Benek – Nisan 15 – www.vatandasfikri.com

Kaynak CBT Dergisi – Sayı -1464