YİNE BİZ SEÇEMİYORUZ!!! ÖNSEÇİMSİZ DEMORKASİ OLUR MU?

Demokratik Ülkeler Adayları Kim Seçiyor, Bize Kim Seçiyor?? Seçim Sistemimiz Ne Kadar Demokratik? Daha Geniş Seçiciler Kurulları ve Vatandaşlar Olan Parti Üyeleri, Delegeleri, Yönetimleri Neden Adaylarını, Temsilcilerini Belirleyemiyor? Kısacası Vatandaş Neden Temsilcilerini Seçemiyor?

Aday listeleri açıklandı yine biz bizim temsilcilerimizi seçemedik, biz bizim temsilcimizi seçemiyorsa kim seçiyor? Muhtedirler, kim bunlar, parti genel merkezlerinde ikamet ederler, dertleri demokrasi ve temsil değil olayları kendi siyasal konuma göre kontrol etmektir… Ediyorlarmı evet, ne zamana kadar edecekler biz uyanıncaya kadar biz ne zaman uyanırız? Bana sorarsanız, henüz uyanma emareleri yok, olur mu gönül olmasını istiyor, öneriyor?

Öneriyor da olmuyor neden liderlerin ellerinde ki bu bizim adımıza seçme ayrıcalığını bırakacakları yok… Bu yanlış aday belirleme yöntemine karşı, bizimde temsilci seçme gibi bir niyetimiz yok gibi… Bizim aksak demokrasimizde temsil sorunu buyken, asıl Demokratik seçim sistemi olan ülkelere baktığımızda şunları görürüz…

Almanya: Alman seçim sisteminin ayırt edici yanlarından biri, vatandaşların iki oy vermeleridir. bu oylardan biri, doğrudan bir milletvekili adayı için ("birinci oy"), diğeriyse bir parti için ("ikinci oy") verilir. Böylece milletvekilleri neredeyse vatandaşın direk seçimiyle temsilci belirlenir ki biz de yaşanılan ön seçimsiz temsilci belirlenmesi sorunu aşılmış olur.. Alman temsili demokrasisinde milletvekilleri kilit rol oynar, her bir Alman milletvekili, bir bakıma halk iradesinin direk temsilcisidir. Almanya vatandaşlarının temsilcisi olan federal milletvekilleri siyasi kararları yalnızca halkın temsilcileri, olan bu vekiller vasıtasıyla alınır. Bu da elbette her bir milletvekilinin temsil gücünü artırırken büyük çapta da sorumluluk da getirmektedir… Bizde durum tersidir, lider vatandaşın ön seçimlerle seçmesi gereken temsilcilerini seçer… Lider bu vekillerden ister siyasal, ister ekonomik, ister yasamaya dayalı karar ister milletvekilleri tak diye karar alır… Vatandaş bu demokrasinin neresindedir… Alkışçı başıdır!!! Oysa Alman Anayasası Vekillerin, temsilcilerin siyasal alandaki yerlerini şöyle belirtir "Onlar, bütün halkın temsilcisi olup, kendilerine verilen bu temsil yetkisini, talimatlarla bağlı olmayıp yalnız vicdanlarına karşı sorumludurlar." Bizde ise liderin kararlarına karşı onaylamakla sorumludur…

Almanya Seçim Sisteminin demokrasiye katkısıyla bizim seçim sisteminin demokrasimize katkısızlığıyla biz kendimizce, bir kıyaslama yapmalıyız…  Bu şekilde seçmenler, "eyalet listelerinde" adı geçen adayları kendilerini temsil etmek üzere Berlin'e gönderirler. Bu listelerde hangi siyasetçilerin isimlerinin yer alacağıysa, Almanya'da bulunan 16 federal eyalette faaliyet gösteren siyasi parti teşkilatları tarafından belirlenir. Buna bizim siyasal kültürümüzde çarşaf liste denir, aday olanları vatandaşlar ve üyeler seçer, seçmelidir, ama bizde seçemez… Zaten parti için ve milletvekilleri için ayrı oy kullanma demek neredeyse seçmenlerin hepsiyle ön seçim yapmak demektir… Şimdi durum bu demokratik ülkelerde durum böyle, vatandaşın temsilinin en üst düzeyde olması için seçim sistemini oluşturmuşlar… Başka Bir ülkeye daha bakalım mı, adayları parti üyeleri olan vatandaşlar mı seçiyor, yoksa lider mi?  Şimdi de ABD Seçim sistemine bakalım…

ABD başkanlık seçimlerinde seçmenler aslında doğrudan doğruya başkan ve başkan yardımcısını seçmezler. Her eyaletten seçmenler, eyaletlerini seçiciler kurulu adı verilen bir kurultayda temsil edecek üyeleri seçerler. Seçimlerden sonra bu seçiciler kurulu toplanarak başkan ve başkan yardımcısı seçimini gerçekleştirir. Her eyaletin seçiciler kurulundaki üye sayısı o eyaletin Senato ve Temsilciler Meclisi üyelerinin toplamına eşittir. Ayrıca ABD’nin başkenti olan Washington, DC de seçiciler kuruluna en az üye gönderen eyalete eşit sayıda üye gönderme hakkına sahiptir. ABD Anayasasında bu aday belirleme sürecini düzenleyen hiçbir hüküm bulunmamaktadır. Ancak yıllar boyunca partiler tarafından bu süreci düzenleyen bazı gelenekler ortaya çıkmıştır. ABD’nin iki büyük partisi olan Demokratik Parti ve Cumhuriyetçi Parti başkan adaylarını ön seçimler yoluyla belirler. Bu ön seçimler eyaletlere göre Primary veya Caucus yöntemiyle yapılır. Primary yöntemi partinin taraftarı olan her ABD yurttaşına açık olan seçimlerdir. Caucus yöntemi ise ancak partinin kayıtlı üyelerine açıktır. Görüldüğü gibi neredeyse tüm vatandaşların ön seçimlere katılma, temsilcileri, seçicileri seçme hakkı vardır… Bizde parti üyeleri, delegeleri, yöneticileri bile adayları belirleyememektedir… Bu sistemi incelemeye devam edersek şunları görürüz…

Günümüzde adaylar ön seçimler sonucu belirlendiği için bu kurultaylar daha ziyade formaliteden ibarettir. Kurultaylar ABD’nin en büyük medya organları tarafından ABD halkına canlı olarak yansıtılırlar. 3-4 gün süren kurultaylar süresinde her partinin ileri gelenleri (özellikle partinin üyesi olan eski ABD başkanları) konuşmalar yaparlar. Başkan yardımcısı adayları seçimle belirlenmez. Başkan adayı, başkan yardımcısı adayını tamamen kendisi belirler. Bu işlem genellikle parti kurultayından hemen önce gerçekleşir. Kurultay, son gününde başkan adayının bir konuşma yapmasıyla son bulur. Kurultayın bitmesiyle 2 ay kadar sürecek başkanlık seçimi kampanyası başlamış olur…

Kısacası seçimler aşağıdan yukarı doğru olur, vatandaş odaklı olur, bu durum parti liderinin ve politikalarının belirlenmesine, vatandaşın temsil edilmesine dayanan bu demokratik seçim sisteminin, tıkır tıkır, işlemesine neden olur… Bizim seçim sistemimiz ise demokratik acıdan şakır şakır dökülüyor, olur… Çözüm ne olur, şehirlerin, bölgelerin, parti teşkilatlarının kendi adaylarının belirlenmesinin önündeki tüm engeller acilen kaldırılmalıdır… Yoksa toplum, vatandaşlar siyasetin dışına düşecek, kendisini ilgilendiren hiç kararda etkili olamayacaktır… Biz demokrasiye inanmış vatandaşlar, hangi partide olursak olalım, demokratik ön seçimlerle aday belirlemeyi yüksek sesle talep edelim…

Daha demokratik seçim sistemini daha bir yüksek sesle dillendirmek için tam zamanı, daha demokratik seçim sistemine dayalı, demokratik temsil sorunun çözüldüğü bir demokratik toplumsal seçim sistemin de ve hukuk düzeninde yaşamak dileğiyle… Selam ve Sevgilerimle..

Hüseyin Benek --- 21.5.18 – vatandasfikri.com

Kaynaklar

• http://www.dw.com/tr/alman-demokrasisi-nas%C4%B1l-i%C5%9Fliyor/a-39205397

• http://amerikabulteni.com/2016/11/08/abd-baskani-nasil-seciliyor-iste-abdnin-secim-sistemi/

• https://www.sozcu.com.tr/2016/gundem/abd-secim-sistemi-nasil-isliyor-amerika-baskanlik-secimleri-kac-yilda-bir-yapiliyor-1497439/