EMEKLİ ZAM ORANI, YÖNTEMİ
Emeklilere, Daha Adil Bir Maaş Zammı Nasıl Yapılabilir?
Enekli sayısı arttı, neden 40-45 yaş aralığında çok kişiye emekli olma hakkı verildi de ondan, bu ne demektir? Sosyal güvelik sistemindeki açıklara ve zararlara rağmen seçim ekonomisi için daha önce verilen acıkların 10 katı seviyesine kadar açıkların oluşması demektir… Bir kurumun bütçesinde acık varsa orada ya işletme maliyetlerini, ya ham madde maliyetlerini, yada enerji maliyetlerini, yada ücretleri düşürmek gerekir… Sosyal Güvenlik Kurumu tam anlamıyla bir işletme gibi degil bir şey üretmiyor desek yalan olur… Ne üretiyor?
Çalışanlardan pirim üretiyor, bu pirimleri emeklilere maaş olarak dağıtıyor o zaman çalışan sayısı çok olacak ki, emekli maaşı yüksek olsun, normalde çalışan emekli oranı başka ülkelerde nasıl, bizde nasıl bunları ortalama rakamlar üzerinden inceleyelim mi?
Ülkemizde 27 milyon sigortalı çalışan varsa, bunun 2 milyonu pasif kayıtlı ise yani pirim ödemiyorsa, geriye 25 milyon çalışan kalır… 15-16 milyon emekli varsa beklide EYT ile birlikte dahada fazla olabilir… Durum bu 25 milyon çalışan, 15 milyon emekli diyelim karşılanma oranı nedir, derseniz?25 milyon bölü 15 milyon eşittir, 1 emekliye, 1,6 çalışan düşmektedir… Kabaca 1 emekli, 1,5 çalışan vardır… O zaman bir bucuk çalışan aylık dörtbin lira ödüyorsa 12 bin lira alan emekli için, en az 3 çalışan gerekmektedir… Acık nereden geliyor görülmektedir… Ayrıca SGK saglık giderleride özel hastanelerin ve şehir hastanelerinin şirketleşmelerine, ticarileşmelerine dayalı olarak saglık giderli kimi yerde 3, kimi yerde 5 kat arttığı varsayılabilir… Buradan da bir acık gelirse, sosyal güvenlik kurumu acıklar kurumu haline gelmiş diyebiliriz.. O zaman bu kurumu bu duruna getiren yöneticiler kamu zararına neden oluyor, kamu zarına nende olan vatandaşa nasıl zarar tanzim ettiriliyorsa, bu kararları alan yöneticilerde bu zararlar tanzim ettirilmelidir.. Neyse konumuz acık degil artık acık zarar normalimiz olmuş konumuz emekliler nasıl ücret zammı alırsa, daha adil bir ücretlendirme olur?
Bir emekli emekli olduğunda maaşını ne belirler, yatırdığı pirim oranı ve pirim günü, o zaman bu temel denge her daim muhafaza edilmelidir ki, çalışanların çalıştıkları sürede sundukları katkı kadar her daim maaş alabilmeleri gerekir… Yoksa ben emekli olduğumda asgari ücret 650 liraydı, ben 2.400 lira maaş alıyordum, en düşük emekli maaşı 750 liraydı, şimdi en düşük maaş 7.500 ben 16 bin lira maaş alıyorum… Ben emekliligimin ilk yıllarında asgari ücretin 4 katına yakın maaş alırken şimdi asgari ücret 11500 benim maaşım 16-17 bin liraysa burada bana 20 yılda baya haksızlık adaletsizlik yapılmış demektir… İşte bu nedenle benim alım gücüm aşırı düşmekte, baştan 2500 liraya 2500 litre süt alırken, şimdi 16 bin liraya 850 litre süt alabilmekteyim emekli olduğumdan bu yana 1650 litre süt alım gücüm kaybolmuştur demektir.. Bu nedenle bu yıl başında yapılacak emekli maaşlarında yukarda bahsedilen pirim oranı ve pirim gün sayısı dikkate alınarak, bu adil ölçü ile maaş zamlarının uygulanmasını hem kurum yöneticilerinden, hem maliye bakanlığından, hemde hükümetimizden rica ediyorum.. Selam ve Saygılarımı Sunuyorum..
Emekli Hüseyin Benek --- vatandasfikri.com – 21.9.2023
|