Bu ilişki öyle bir ilişki ki, hem çocuğumuzun geleceğini etkiliyor, hem de bizim ile ilişkisini, bizle ilişkisi de hem onun mutluluğunu hem de bizim mutluluğumuzu etkiliyor. Bu kadar önemli bir konuyu bu kadar ilgisiz bırakmanın yanlışlığı üzerine, biraz mevcut yazılardan, birazda tecrübelerimizden yararlanarak sizinle bu konuya dair bilgilerimi ve düşüncelerimi paylaşıyorum, buyurun ne çıkacak hem beraber devam edelim…

Biz ebeveynler çocuklarımızı korumak onlara doğruyu yanlışı öğretmek onları geleceğe geleceğin bilgileriyle hazırlamak isteriz, bu her anne/babanın sorumluluğudur. Bunları gerçekleştiremeyeceğiz kaygısıyla aşırı önlemlerle çocuklarımıza aşırı baskılar yapıyor olabiliriz. Kendi yaptığımız hataları eksiklikleri onlar yapmasın isterken onların adına onların kabul etmeyeceği şeylere karar vermiş olabiliriz. Çocuklarımıza karşı davranışlarımız onların üzerinde ne gibi etkiler yapıyor? Kaş yapalım derken göz mü çıkarıyoruz? Gelin bunlar üzerine birlikte düşünelim.

Ebeveyn davranışlarına baktığımızda 4 tip ebeveyn ve bunların üzerine yeni durumlar karşısında, yeni geliştirilen ebeveyn tipleriyle ile karşılaşırız, izin veren ebeveyn, otoriter ebeveyn, demokratik ebeveyn, ihmalkar ebeveyn.

İzin veren ebeveyn diyebileceğimiz ebeveyin tipinde, çocuğun dürtülerine, isteklerine ve eylemlerine karşı aşırı müsamahakâr bir davranışlar silsilesi görürüz… Çocukların, bunaltıcı ve olumsuz davranışlarında bile uyarıcı, cezalandırıcı olmayan ebeveyn tutumudur… Kendisinin çocuğa örnek olabileceği, içinde bulunduğu sosyal ve doğal ortam ile uyum sağlayacağı, ya da gelecekteki davranışlarını biçimlendirmekten sorumlu olacağı aktif bir ajan olarak değil… Çocuğun anlık istekleri doğrultusunda kullanabileceği bir ortam, örneksizlik sunulmuş olur… Ailede sıcak ilgi ve kabul olmakla birlikte gerektiğinde çocuğa sınır koyma ve çocuğu kontrol konusunda eksiklikler vardır düşük düzeyde kontrol yüksek düzeyde kabul içeren bu tutum çocuğa sınırsız özgürlük verir bu tutuma sahip bireyler çocuklarından sorumluluk almalarını ve düzenli davranıp sergilemelerini sağlamak adına çok az talepte bulunurlar. İzin vereci ebeveyinler çoğunlukla tek yönlü duyarsız, iletişim haliyle tutarsız disiplinsiz ve kararsızlığa neden olabilirler. Bu eksiklikleri bilip ona göre dengeli bir davranışlar ile ebeveyn çocuk ilişkisinde bir denge sağlanabilir.

Otoriter ebeveyn belirli davranış standartlarına göre çocuğun davranış ve tutumlarını aşırı bir şekil de şekillendirmeye, kontrol etmeye, çocuğu aşırı bir biçim de itaat etmeye zorlayarak… Bunlara bir erdem gören ve kendisine sürekli her konuda itaat edilmesini isteyen ebeynler… Çocuğun belirledikleri davranış standartlarına uymadığında sert önlemler alarak cezalandıran ebeveynlerdir yüksek düzeyde kontrol düşük düzeyde çocuğun dogal hallerini ve taleplerini kabul içeren bu ebeveynlik tutumu itaati ve katı disiplini içerir. Bu katı disiplin altındaki çocuklar yeterli duygusal destekten ve ilgiden mahrum şekilde büyümekte, ruhsal gelişim ve uyum sorununu sonraki ilişkilerinde yaşamaktadırlar.. Sürekli başkalarından onay almaya ihtiyacı duymakta, düşük benlik saygısına ve yüksek kaygıya sahip olabilmektedir… Yapılan çalışmalar incelendiğinde otoriter tutumun çocukların psikolojik sağlamlıklarını olumsuz yönde etkilediğini, kişilik geliştirmekte zorluk çektiklerini önemli kararlarda sürekli kararsız kaldıklarını… Yada başka otoritelerden karar konusunda onay ve yardım beklediklerini görürüz bu eksiklikleri bildiğimizde otoriter tavırlarımızı azaltabiliriz… Daha makul görünen demokratik tavırlara geldiğimiz de ise şunları görürüz…

Demokratik ebeveyn çocuğun davranışlarını rasyonel şekilde değerlendiren bireysel olarak ilgili çocuğun anlamlarını, doğasını göz önünde bulunduran… İtirazlarını dinleyen yüksek düzeyde kontrol ve yüksek düzeyde kabul barındıran demokratik tutum yol gösterici olduğunu söyleyebiliriz… Bireyselliği destekler demokratik ebeveynin çocuğunun mevcut niteliklerini kabul ederken aynı zamanda gelecekteki davranışları için standartlarda belirler… Çocuk herhangi bir işi bitirdiğinde bırakmak da yeni bir işe başlamakta ya da hiç çalışmamakta özgürdür. Ebeveyn sadece aydınlatıcı, bilgilendirici önerilerde bulunur… İlkeler belirlenir, kurallar konur, örnek vermek gerekirse, başkalarının rahatsız etmeme, zarar vermeme gibi sınırlar vardır… Demokratik tutum zarar vermeden kendini yaşamaktır, demokratik tutum optimum çocuk yetiştirme tarzı olarak kabul edilmektedir… Bu tutumda çocuk duygusal olarak desteklenir özellik geliştirmesi için uyum şartları sağlanır aile içinde iletişim kanalları karşılıklı olarak açık tutulur yapılan çalışmaların incelendiğinde demokratik tutum çocukların psikolojik sağlamlıklarını değişik şekillere şartlara uyumlarının yüksek olduğu… Kendilerini ifade etmeden, sözlü anlatım becerilerin de, akran baskısıyla başa çıkmaların da, öz kontrolü yüksek bireyler olduğu, dinleme görev tanımlamaları gibi özelliklerini arttırdığı görülür.

İhmalkar Ebeveynlik:: Düşük düzeyde kontrol ve düşük düzeyde çocuktan gelen öneri, istek, ihtiyaçlar da düşük kabul barındıran bir ebeveynlik tutumudur… Çocuğa yönelik sevgi ve ilgi gösterilmez hiç kontrol uygulanmaz bu tutuma sahip ebeveynler çocuklarına karşı tamamen ilgisiz tutarsız disiplinsizlik içindedirler… Disiplin uygulamayan çatışma münakaşayı problem çözme stratejisi olarak kullanan ebeveynlerdir. Bu tür ebeveyn tutumunun çocuklar üzerinde akademik performansı düşürme gibi olumsuz etkileri vardır, bu tür ortamlarda yetişen çocukların disiplinize olma sorunları vardır, karşılıklı ilgisizliğin ve iletişimsizliğin neden olduğu umursamazlık yaygınlaşabilir.

Anne babalara ve adaylarına bilgi vermesi amacıyla dört tip ebeveynlikten bahsettik… Ancak gelişen teknoloji ve değişen Dünya ile birlikte ebeveyn tutumlarının da değişmekte ve çeşitlenmektedir… Yeni nesil ebeveynlik yaklaşımları olarak tanımlayabileceğimiz, diğer ebeveyn tutumlarından bahsederek devam edelim mi? O zaman ikinci yazıyı da takip edin önererek, bura yazımıza son veriyoruz…

İlk yazıda Dört klasik Ebeveyn Tiplerine yer verdik, Son yazıda Yeni nesil ebeveynin tutumlarına değineceğiz, bu bilgiler ışığında anne/baba ve anne/baba adaylarına faydalı olmanın amaçlandığı bu bilgi paylaşımın da, umarım azda olsa yarımcı olabilmişizdir… İnsanın dünyaya, topluma en iyi hediyesi, iyi bir insan yetiştirmesidir, bu ise iyi bir bebeklik ve çocukluk dönemiyle başlar, iyi yetiştirme önerisiyle, selam ve Sevgilerimle…

İMAN ETMEDİKCE CENNETE GİREMEZSİNİZ, BİRBİRİNİZİ DE SEVMEDİKCE İMAN ETMİŞ OLAMAZSINIZ!

H.z. Muhammed

“Din lüzumlu bir müessesedir. Dinsiz milletlerin devamına imkân yoktur."

M.Kemal Atatürk