CEZA ve VERGİ ADALETİ

Bir suç var, bunun yazılı kanunlarda bir cezası var, bu ceza suca göre değişir… Yani hakaretle, küfür, küfürle tokat atma, tokat atmakla, yaralama ve nereden yaralandığı, yaralanmayla öldürme, öldürmeyle eziyet çektirerek öldürme, ayrı ayrı suçlardır ve ayrı ceza gerektirir… Gerektirmesi de normaldir… Bizim konumuz, para cezalarında ki adalet ve vergi salmada ki adalet, evet bunu nasıl sağlarız?

İki kişi aynı suçu işliyor, diyelim ki kırmızı ışıkta geçti, kamu malına zarar verdi ve bu iki kişi de hukuk karşısında eşitlik gereği ikisi de, birinde 300’er lira, diğerin de 1000’er lira ceza aldılar… Gayet normal gözüküyor değil mi? Suç var ceza var, oysa bana göre bir anormallik var, bu nedir?

Asgari ücretli biri için 300 lira çok para, 1000 lira neredeyse aylık gelirinin yarısı iken, bu ceza kişi için ciddi bir ceza olacak, ekonomik dengesini bozacaktır… Başka birinin ise geliri aylık 50.000 lira, bu adam için 300 lira, 1000 lira hafif bir ceza bile değildir… İşlenen suç acısından bakıldığında eşit cezalandırma gibi gözükse de, para cezaları söz konusu olduğunda gelirler düşünülürse ciddi eşitsizliğin olduğu görülmektedir… Bu adaletsizlik nasıl giderilebilir?

En azından para cezaları, gelir dikkate alınarak verilebilir, örneğin bu durum nafaka belirlenirken uygulanmaktadır… Burada şu sorun ortaya çıkıyor gibi görünse de, kolluk gücü ceza yazarken kişinin gelirini bilemez, doğrudur, o zaman makbuza suç yazılır, ödeme yerindeki sistem kişinin aylık, yıllık gelirini görerek, cezayı tahsil eder… Yeter ki bu konuda cezada, adalet sağlanması istensin sağlanır… Biraz daha açmak gerekirse…

 Bu ceza, suç oranları baz alındığında asgari ücretli, hatta ondan daha az geliri olanla, elli bin lira geliri olana eşit oranda ceza verilerek, geliri yüksek olanlar suç işlemekten nasıl vaz geçirilmiş olacak? Biri gelirinin ellide birini ceza olarak ödeyecek, diğeri ise gelirinin yarısını nasıl aynı etki, sonuç yapsın ki? Belki de, sakat bir zihniyete sahip biriyse, geliri yüksek olan ben verir parayı işlerim suçu bile diyebilir… İşte bu nedenle para cezalarında suç ceza oranı üzerine yeniden düşünülmelidir…  Aynı şey vergi ve harçlar üzerinden de düşünülebilir..

Asgari ücret ve daha altı geliri olanlar çok zaman, beyana dayalı vergi verenlerden daha fazla vergi vermektedirler.. Bu konuda önerim ise, örneğin kişi taksi, dolmuş, hatta tuvalet çalıştırıyor, tuvalet fiyatları 2 lira olmuş onu da söyleyeyim de… Bu gibi geliri hesaplanamaz olanlara beyan değil örneğin tuvalet çalıştırana aylık bir asgari ücret vergi verilirken taksilere iki asgari ücret, dolmuşlara üç asgari ücret tutarında vergi verilebilir… Kuyumculara ise onların işi biraz bozuldu son zamanlar da sanki aylık bir buçuk asgari ücret vergi verilmelidir… Vergide oran ne olmalıdır, bazı ürünün maliyenin iki üç katı vergi olabilir mi? Böylece asgari ücretin üzerinde ki vergi baskısı da azaltılmış, vergide adalet sağlanmış olur düşüncesiyle…

Selam ve Sevgilerimle..

Hüseyin Benek – 10.2.20 – vatandasfikri.com