KIZILCA GÜN - ANITI 

(M.Kemal Atatürk'ün Ankaraya Gelişi)

Türkler için uzunca yıllar kara günlerdi, bu devletimizden önceki devletimizin Osmanlı, başkenti İstanbul, önce 13 Kasım 1918, sonra 16 Mart 1920'de olmak üzere iki kez işgal edildiği gün ise kara, kap kara günümüzdü… Bu kara günleri kızılca güne, sonra aydınlık güne çevirmek üzere bir gemi 16 Mayıs 1919 da İstanbul’dan ayrıldı ve bu gemi M. Kemal ve arkadaşlarını taşıyordu, 19. Mayıs 1919 da Samsuna çıkıldı…  23 Temmuz 1919 tarihin de Erzurum kongresi yapıldı, sonra 4 Eylül 1919 da Sivas kongresini yaparak milli mücadele yoluna devam edildi… Bu yol milli mücadelenin merkezi Ankara ya 27 Aralık 1919 uğrayacak ve artık milli mücadele örgütlenmiş, merkezi şimdi ki başkentimiz Ankara olmuştur…  Tüm milli mücadeleci Kuvayı Milliyeciler M.Kemal’i takip ederek Ankara da toplanmaya başladılar, artık Ankara milli mücadelenin başkenti olmuştur…  Ankara ya gelişin de M. Kemal’i Seymenler karşılar, simsinler yakılmış selalar verilmeye başlamış Ankaralı milli mücadeleye önderlik edecek kişiyi ona yakışır bir şekilde karşıladılar ki… Yeni önder, milletin başı, nasıl karşılanacaksa Oğuz Boyu geleneklerine göre Seymenler M. Kemal’i öyle karşıladılar bu karşılayış, milletin başı, milli mücadelenin önderi olduğunun adeta ilan edilişiydi… O güne biraz daha da yakından bakacak olursak şunları görürüz…  “Cuma günü Ankaralılar Namazgâh tepenin üstüne toplanmışlar, burası şimdiki Türk Ocağı’nın bulunduğu yerdir. Burada Ankara taşından bir mihrap ile bir de yüksek bir taş sedir vardır. Mihrabın önünde cemaatle öğle namazı kılındıktan sonra, taş sedirin yanına üzerinde sırmadan ayetler dolu olan bir sancak dikilmiş… Ankara halkı namazdan sonra diz çökerek, memleketin düşman elinden kurtulması için gözyaşlarıyla, bütün eller göğe doğru uzanarak dua etmişler… Ankara’nın meşhur tellallarından Ali Dayı gür sesiyle çarşıdan bağırarak, Mustafa Kemal Paşa geliyor! Mustafa Kemal Paşa geliyor! Herkes aşağı yüze insin! Diye Ankaralıyı karşılamaya davet ediyordu, Ankaralı bu davete icap etti, M. Kemal’i coşkuyla karşıladı, bağrına bastı… Ankara Seymen’lerinden dev cüsseli olan Güveçli İbrahim, Seymen bayrağını aldı. Üç grup Seymen teşkil edilmişti. Birinci bayrak Güveçli İbrahim’de ikinci bayrak Türkmen Hacı Hüseyin’de üçüncü bayrak Kayserili Hacı ’da idi. Tam 700 yaya Seymen ve 3000 atlı Zeybek kıyafetinde Seymen düzülmüştü. Bu sahneyi Enver Behnan Şapolyo şöyle ifade etmektedir: “Bir millet tarihin karanlıklarına gömülerek yok olurken tekrar ne suretle doğuyor ve toplum vicdanı ne suretle galeyana gelerek, sinesinden bir önder yaratıyor, onu bugün görmek mümkündü. Bu yazdıklarımı okuyanlar, bilmeyenlere öğretsinler. Türkoğlu nedir? Oğuz töresince neler yaratmışlardır? Kendilerine bırakılan vatanın ne müşkül anlarda ve ne gibi büyük galeyanlarla meydana geldiğini okuyup anlasınlar. Ona göre millet yolunda böyle çalışsınlar diye gece durmadım, gece uyumadım, sizlere tarihi vakaları yeniden canlandırmaya, milli enerjimizi yükseltmeye çalıştım. Milli mücadelenin bütün bu safhaları mazlum milletlere örnektir. Onlar da dikkatle okuyup uyansınlar!” Bu güne kızılca gün denemsinin böylesi derin anlamı vardı, bu anıta da kızılca gün adının verilmesi ve dikilmesi, bu günün anısını daha da bir canlı yaşatacaktır…

Türk tarihindeki “Kızılca Gün” kavramı ve Atatürk’ün Ankara’da karşılanışının böyle bir güne benzetilmesi, Yeni lider, yeni devletin doğuşunun da bir işaretiydi… Oğuz Türk töresi olan Seymen Alayı yalnızca devletin ve milletin buhran yaşadığı “Kızılca Gün” denilen zamanlarda tertip edilir ve tertiplenen bu Seymen Alayı’ndan sonra da devleti ve milleti yaşanan buhrandan kurtaracak bir lider seçilirdi. Selçuk Bey ve Osman Bey tahta çıkarken de Seymen Alayı tertip edilmiş ve devlete yeni lider seçimi gerçekleştirilmişti. Lider seçiminden sonra ise kımızlar içilmiş, dualar edilmiş ve zeybek oyunları oynanmıştır…”  Bugünün anısına Ankara Büyük Şehir Belediyesi, bir anıt yaptırmış, adına da Kızılca Gün Anıtı demişler, açılışı 27 Aralıkta salgından dolayı sembolik bir katılımla yapılmıştır… Daha önce bu anıtın yerinde kedine ultra muhafazakar diyen başkan, kol saatleri heykeli dikmiş ve eleştiri konusu olmuştu… Her neyse, bu anıtla ilgili bazı bilgiler vererek devam edelim….

Ankara Büyükşehir Belediyesi Kent Estetiği Daire Başkanlığı koordinasyonunda yaptırılan bu anıtın maliyeti ASO 2. Organize Sanayi Bölgesi tarafından karşılanmıştır…

27 Aralık Atatürk'ün Ankara'ya gelişi ile Milli Mücadele yıllarını anlatan anıt, Genelkurmay Kavşağı'na konuldu. Heykeltıraş Aslan Başpınar, tarafından yaklaşık 10 metre yüksekliğe ve 4,5 metre ene sahip cam elyaf takviyeli polyester malzemeden yapılan anıt, 17 figür ve 1 rölyeften oluşuyor.

Anıtın kademeli mimari formu 16 Türk Devletini, Ay Yıldız ise Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil ediyor. Anıtta Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere dönemin Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi, Ankara Vali Vekili Yahya Galip, Müderris Beynamlı Hoca Mustafa Efendi ve ilk kadın muhtar Satı Kadın yer alıyor. Ana figürlerin etrafında ise Ankara'nın yiğit Seymenleri, Bacı erenleri, gençler ve çocuklar ile Milli Mücadele'ye inanmış Ankaralılar bulunuyor. Bu anıtı Ankara’ya kazandıran Ankara Sanayi Odasına, Ankara Büyük Şehir Belediyesi yöneticilerine ayrı ayrı teşekkür eder…. Milletimiz bir daha Kızılca Günler Yaşamasın dilerim… Selam ve Saygılarımla…

Hüseyin Benek – vatandasfikri.com – 27.12.2020

Kaynaklar

1*  http://ankaenstitusu.com/kizilca-gun/

2* https://www.sozcu.com.tr/2020/gundem/melih-gokcekin-kol-saati-heykeli-gitti-kizilca-gun-aniti-geldi-6184475/

3* https://www.kavgamiz.com/orkun-dergisi/kizilca-gun-1878/

4* https://www.ttk.gov.tr/belgelerle-tarih/ingiliz-belgelerinde-i-istanbulun-isgali-16-mart-1920/

5* http://www.samsun.gov.tr/ataturk-ve-samsun2

6* https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0stanbul%27un_%C4%B0%C5%9Fgali