PARA CEZALARINDA GELİR, CEZA ORAN SORUNU!!!

Toplumsal düzenler kurallara, kaidelere, insanlığın, kültürün ürettiği degerlere hukuk kurallarına baglı olurlar,  böylece toplumsal düzenler adalet üreterek insanların mutluluğuna, huzuruna, refahına hizmet ederler… Adalet üretilebilmesi için ne gerekir derseniz, evrensel ve yerel degerlere dayalı hukuk kurallarının adalet dagıtması için vatandaşların hukuk karşısında eşit, hukuk kuralları uygulayanların hükümetlere, yöneticilere degil yasalara baglı olması, cezaların suç ve suçlulara göre orantılı olması gerekir… En basit suca 3 sene, insan yaralamaya 6 ay ceza verilemeyecegi gibi, para cezalarında da cezaların kişilerin gelirine göre verilmesi yerinde olacaktır. Neden? Benim gelirim 16.000 lira, başkansının geliri 160.000 Lira ve trafik kurallarını ihlal ettik ikimizide 550 TL ceza yazıldı ceza benim için caydırıcı olurken onun için çaydırıcı özelligi olmayacağı düşünülebilir. Bu nedenle zenginlere para cezası degil ya kamusal görevler, yada 7-8 gün, 3-4 g,n veya 1-2 gün hapis cezası verilmesi cezaların orantılığı ve caydırıcılığı acısından gerekli gibi görünüyor… Bunu bir örnek olay ile daha iyi anlamaya çalışarak devam edelim mi?

“”Belçika’da ‘gelire göre para cezası’ tartışması: Mahkeme, zengin iş insanına savcının talep ettiğinin 16 katı ceza verdi. Belçika’da, trafik ve inşaat kurallarını ihlal ettiği için 27 kez mahkemeye çıkan milyoner bir iş insanına, savcının 10 bin euro talebine karşın, mahkeme tarafından 160 bin euro para cezası verildi. Yargıç, Guido Dumarey adlı iş insanının “zengin olduğu için kendisini dokunulmaz sandığını” belirterek, bu nedenle ceza miktarını arttırdığını belirtti. Gent Mahkemesi tarafından verilen bu karar, “gelire göre ceza” tartışmasını gündeme getirdi. Gent’te otomotiv sektöründe faaliyet gösteren ve yaklaşık 700 milyon euro servete sahip olduğu belirtilen iş insanı Guido Dumarey, çevre ve inşaat ihlali nedeniyle hafta içi hakim karşısına çıktı. Belçikalı kamu yayıncısı VRT’ye göre, savcılık daha önce 22’si trafik suçu olmak üzere 27 kez ihlal nedeniyle ceza alan Dumarey hakkında, 10 bin euro para ve 6 ay hapis cezası istedi.”

 Burada dikkat edilmesi gereken ayrıntı, kişiyi gelirle kıyaslandığında durduramayan para cezaları, ceza ortama gelire göre belirlenmişken, cezaya maruz kalan kişinin gelirinin ortalamanın çook üzerinde olduğu için cezanın etkisiz oluşudur ki… Hukuk teorisyenleri, felsefecileri, sosyologları bu konu üzerine düşünmelidir, düşünmeliyiz ki daha iyi hukuk kuralları nasıl ortaya çıkar, suç ceza caydırıcılık ilkeleri nasıl uygulansa daha iyi olur? Olması için çalışmak önerisiyle, Selam ve Sevgilerimle…

Fikri Adil – vatandasfikri.com – 21.11.2023

Kaynak: https://www.bbc.com/turkce/articles/c510l4wnnjvo