OTORİTE KİM, NE OLACAK?
Toplumlarda bazı otoriteler vardır, Dini otorite, Kültürel otorite, Sanatsal Otorite, Hukuki Otorite, Siyasal Otorite gibi, bunları ilkesel acıdan besleyen otorite kaynakları vardır. Bunlar nelerdir?
Dini otorite de kaynak acısından kutsal kitap bu kitabi ilkeleri ilk uygulama acısından peygamber, bunları anlama acısından akıldır otoritedir… Bunun dışında kalanlar bu iki otoriteye uyarak dini düşünce yaşam inşa ederler… Kültürel otorite ise geleneği takip eder, atalar bunu yapmış, atalar şunu yapmış bizde bunu yapalım der… Hukuki otoritenin dayanağı ise ahlak ve adalettir… Ahlak ilkeleri, toplumun geleneksel kültürel uygulamaları, din, evrensel olarak oluşmuş hukuk kuralları ilkeler nezdinde hukuka kaynaksal otoritedir.. Ama asıl amaç hukuk da adalettir, bunu gerçekleştiremeyen hukuk sistemlerinin toplum nezdinde otoritesi ancak güce, yaptırıma dayanır. Oysaki iyi bir hukuk kuralı ne güce ne de yaptırıma ihtiyaç duyar, toplum onun adalete neden olacağından dolayı otoritesini kabul eder… Sanatsal otorite ise kim ve ne otorite olacak derseniz?
Ben derim estetik, yani güzellik otoritedir, siz dersiniz sanatçının özgür düşüncesi otorite olmalıdır, öbürü derki sanatın topluma sağlayacağı yarar otoritedir… Sanatsal alan onun için çok geniştir, özgürlük içerir, özgürlük ve sanat, güzellik burada otorite sayılabilir.. Siyasal otorite kimdir dersek?
Kimine göre kraldır, kimine göre padişahtır, kimine göre liderdir, bana göre siyasal otorite ahlak ve adalete dayalı kanunlardır ve buna tüm erkler ve vatandaşlar bunlara uymakla görevlidir… Yani toplumsal meşruiyeti olan kanunlar hazırlandığında o toplumda artık otorite kanunlardır…
Bilimde otorite nedirle devam edelim mi, bilimde otorite varlığın gizini çözme yolunda, onu tanıma ve ondan ona saygı duyarak yararlanma yolunda yapılan bilimsel gözlem ve deneydir… Bu alanda başka otoritelere izin verirsek, bilimsel otoriteden uzaklaşmış oluruz ki, bilmimiz, kadük kalır… insanın iç aleminde otorite nedir dersek?
İnsan da, kendi olarak otorite nedir, yani ben de benim otoritem nedirle bitirelim mi? İnsanda, kendi üzerinde ki otorite ise akıldır, merhamettir, vicdandır, bunlar ahlak ve adaletle, bilgi ve düşünceyle desteklenirse, insan hiçbir otoriteye ve yaptırıma gerek duymaz… Onun için bazı düşünürler derki, insanın hem kedini hem de başkasını yargılayarak ahlak ve adalet sınırları içinde davranmasına ve davranış beklemesine neden olan ruh kafesimiz vicdandır… Ruhun kaynağı da Tanrı olduğu varsayılır… Yani bizim üzerimizde ki iyilik, güzellik, ahlak ve adalet üzere yaşama sorumluluğu yükleyen vicdan bize tanrının emanetidir, bu emanet bize yaşadığımız sürece iyiliği emreder, kötülükten uzak durmaya çağırır… Son olarak…
Benim otoritem kimdir, nedir dersek, ister dış dünyamda, ister iç dünyamda adalettir, ahlaktır, merhamettir, akıldır bunlardan bana ve topluma yansıyacak olan iyilikler ve güzelliklere dayalı mutluluklardır, bunları besleyen her şey de benim ilkemdir, otoritemdir…
Tüm iyiliklere ve güzelliklere neden olacak ilkeler, akla mantığa dayanarak otoriteler bulmak ve yaşamak dileğiyle selam ve sevgilerimle…
Fikri Adil – 18.11.18 --- vatandasfikri.com
|
