RİSK

Risk almak, riske karşı önlem almak, doğal risk, insan eliyle üretilmiş riskler karşısında insan hayatı bunlara karşı korunma ve önlem alma, daha az zarar görme üzerine kurulmuştur… Risk konusunda biraz daha geniş düşünmek gerekirse..

Risk; günlük yaşamı aşarak ekonomik, sosyolojik bir kavram haline gelmiş, ayrıca sosyal değişimin getirdiği olası riskleri incelemek için geliştirilmiş bir kavram sosyolojide olarak karşımıza çıkmaktadır… Örnegin ekstrem (Uç, Zor) sporlarla heyecan duyanların karşılaştığı riskler olabileceği gibi bir çok insanın bir parçasıdır risk… Bunlar ciddi risk içerdiği için bu risklere karşı detaylı önlemler alınmıştır, bir yarış arabası kazada parçalansa da içindeki sürücü sağ saglim kurtulabilmektedir… Bunun nedeni riskler üzerine düşünmek ve önlem almaktır… Finansal risklere baktığımız da…

Risk; değerlendirmesi yapan bir işletme söz konusu riskle karşılaştığında ne yapacağını bilir, olası kötü sonuçların zararlarını en aza indirme çalışmalarına risk yönetimi denmektedir… Hükümetlerin ve sivil toplum örgütlerinin yararlandığı bir yöntemin, yönetimidir risk yönetimi… Bu kavram sosyologlarca kullanılmaya başlandığından bu yana daha kapsayıcı bir hale gelmiştir… Hızlı toplumsal değişimlerin kişiler ve toplumlar üzerinde yaratacağı olumsuzları en aza indirme için çalışan sosyologlarda, bu kavram üzerine derin düşünmüşler ve değişimlerin toplumları kötü, olumsuz etkilerini olumlu hale getirmenin yollarını aramaktalar ve ulaştıkları sonuçları önermektedirler…

Risk, güven bunlarla birlikte güvenlik/özgürlük, normal/suç/sapma doga/çevre//toplum gibi çok geniş alanlarda kullanılmış ve kullanmaya devam edilmektedirler… Bunlar üzerine düşünen sosyologlar…

İnsanların diğer insanlardan gelen riskli durumlar karşısında, doğal afetler, yangınlar, kuraklık, kıtlık, deprem ve kazalar gibi risklere karşı önlem almasına yardımcı olan risk kavramı üzerine düşünme faaliyeti aşağı yukarı her işletmede, her kurumda, hatta biz kişilerde bile sürekli gündemimizdedir… Örnegin insanlığın gelecekte karşılaşacağı en öneli risk nedir dersek?

Düşünen her insanın ortak risk kabul ederek kaygılandığı küresel ısınma ve sonuçlarının yanı sıra nükleer silahların yaygınlaşması ve olası bir nükleer savaşta ne yapılabileceği üzerine düşünülmeli ya küresel ısınmaya kaynaklık eden yaşam tarzlarından, vaz geçilmeli yada bitkilerin kuraklığa dayanıklığıyla ilgili çalışmalarla, kuraklığa dayanıklı tohumlar ıslah edilmelidir… Nükleer silahların yaygınlaşmasına ve savaş tehlikesine karşıda yaptırımı yüksek bir Birleşmiş Milletler Örgütü yapılandırılmalı, güçle sorun çözen insanlık değil hakla, hukukla sorun çözen bir insan aklı, düşüncesi ortaya konmalıdır… BM’nin etkisi artırılmalı ve uluslararası hukuk sistemi daha sağlıklı işler hale getirilerek ülkelerin silahlanmaya ihtiyaç duymamaları sağlanmalıdır ki.. Olası bir nükleer savaş riski nasıl engellenir, savaş sonrası ne gibi felaketler yaşanır senaryoları çalışmak risk üzerine çalımalar kapsamındadır… Bu konu üzerine çalışırken abartmamak gerektiğini belirterek son olarak…

Abartılırsa konu, bu sefer başka alanlarda yaşamın doğal akışını bozar, sürekli önlem alma düşüncesi bize kent vurabilir, bu nedenledir ki, risk alma, riske karşı önlem alma konularında dengeleri elden bırakmamak, bugün yaşanılacakları yarına ertelememek lazım der… Riskten kaçınalım derken, hayatın dışına düşme riskiyle karşı karşıya kalmayalım… Öte yandan liberal ekonomistlerin riske girki kazan, büyük risk büyük kazanç gibi ifadeleri de bir uç örnektir ki.. Ne kaçınmada aşırılık, nede riske görmede aşırılık önerilmemekte.. Makul, mantıklı, bilgiye, uzmanlığa dayalı kararlarla riski azaltırken, günlük yaşama da devam etmeliyiz ve mutlu olma cabalarımızdan vazgeçmemeliyiz… Önerisiyle, dileğiyle, selam ve sevgilerimle…

Fikri Adil – vatandasfikri.com – 28.4.2020

Kaynak: Sosyolojide Temel Kavramlar – Athony Gıddens – Plıhıp W.Sutton