İNSAN NEDİR?
İnsanı iki şey açıklayabilir, biri rasyonilitesi, yani akıllı oluşu, diğeri ise hayvanitesi, yani hayvanlarla olan ortak özellikleri…
Aklıyla hayatı anlamaya çalışırken, anladıklarına göre yaşarken, diğer yanı sadece yeme, içme üreme gibi içgüdüleri ile hareket etmesidir… Akılla hareket etmiyorsa insan ne kadar insandır, hatta hayvanmıdır, hayvan bile değildir, diyebiliriz… Çünkü akıl kırıntılarıyla insan gibi davranan bir hayvan düşünün …… ne sonuca ulaştık?
Akıl yoluyla alet yapar, bunlar aracılığıyla doğanın, çevrenin, başka canlıların ve insanların hakkına, hukukuna oluş nedenlerine saldırırsa, yaptığı aletlerle kendi hayatını kolaylaştırırken, başka hayatları zorlaştırırsa, fayda, iyilik, güzellik, mutluluk üretmek için yapılmış aletleriyle başkalarının mutsuzluğuna neden oluyorsa, alet yapma yeteneği ne işe yarar ki?
Bunun için akıl/bilgi/düşünce gücü bize amaç verir, amaç ise nedir, ne olmalıdır dersek? Önce tabiiki akla bakalım mı?
Akıl/Us: Düşünme, anlama, kavrama yetisi; usavurma, çıkarımlar yapma; olaylar ya da kavramlar arasında zorunlu bağıntılar kurma, bu bağıntıları algılama ve kavrama yetisi, insan kurtuluş yolunu, araştırıcı ve eleştirici Akılla/usla bulmalı ve amaçlar edinmeliyiz… O zaman amaç nedir?
Amaç/Maksat/Ülkü/İdea/Gaye: Erişilmek istenen sonuç, Bir kimseye, bir kuruma ya da kurula verilen özel görev… Ülkü/mefkûre: Düşüncenin tasarlayabileceği bütün üstün nitelikleri kendinde toplayan, ülküsel, İdeal yaşam, yalnız aklın, bilginin ürünü düşünceyle, gelecek için düşünce modelleriyle kavranabilen bir gelecek planları da diyebiliriz amaçlarımıza..
Şimdi insanın bütün bunlardan uzaklaştığını, sosyal hayatın içinde sadece içgüdüleriyle yer aldığını düşünün… Bu tipler, ticari hayatta sadece kara odaklanacak, faydayı geri plana atacaktır… Siyasi hayatta sadece kazanmaya odaklanacak, ülke, toplum, vatandaş için iyi olanı yapmayı unutabilecektir… Cinayetlerin, işkencelerin, mutsuzlukların nedeni bu olmasın sakın? Böyle insanlarla yaşamak istermiyiz, şahsen ben istemem, içgüdülerinin esiri, hırsın oyuncağı olmuş kişi bencil kişidir, bu kişiyi hukuk kuralları, adalet/ahlak anlayışına dayalı kültür eğitmezse, sınırlandırmasa, kendi çıkarını her şeyin üstünde tutacak, içinde yaşadığı toplumsal hayata iyilik/fayda, mutluluk sunmayacakları gibi, sorun çıkaracaklardır…
Oysa insanın oluş maksadı bu mudur, hayır değildir, aklın iradesi yok olursa, yok edilirse, o kişi ve toplumdan Ahlaklı, sağlıklı davranış beklememek lazımdır… Oysa yaşamak çok önemlidir, bizim olduğu kadar herkes için böyledir…
İnsan hayatı tamamladığında bazı izler bırakacaktır, bazı anılar yaşamış olacaktır, bu izler ve anılar biz olmasak bile bizi temsil etmeye devam edeceklerdir… İşte bu nedenle hayatın oluşu içinde iyi izler, güzel anılar bırakırsak, biz aklın, bilginin, düşüncenin önerdiği iyi güzel olanı yaşamış olur iyi izler bırakmış oluruz… Böyle yaşamak dileğiyle, önerisiyle selam ve sevgilerimle…
Fikri Adil – 25.819 – vatandasfikri.com
|
