ANALİZ

( Edindiğimiz Bilgilerle, Düşündüğümüz Düşüncelerle, Sorduğumuz Sorularla Analiz)

Evet, analiz nedir, soru nedir, düşünce nedir, ilk bu kavramlar üzerine düşünelim, düşünürken ben sözlüğü açtım anlamları üzerine düşünüyorum… !!Gelin beraberce düşünelim!! Bakın birçok siyasetçi, din adamı derki düşünmeyin, biz sizin yerinize düşünürüz, ama bizim kutsal kitabımız Kuran düşünmezmisiniz, hiç bilenle bilmeyen bir olur mu, der… Biz sen bilmezsin derler, sen düşünemezsin derler, biz onlara bize anlatın hele, bildiğimiz kadar bilelim, düşündüğümüz kadar düşünelim, cehennem de yanacaksak biz yanacağız, cennete gideceksek biz gideceğiz işte bu nedenle dini düşünce sunanlara karşı da uyanık zihinle analizler yapmalıyız. Diğer istismar alanı ise siyaset, siyasetçilerin de kararlarını ölçerek tartarak analizler yapmalı ve bunların için de iyi olanı seçmek için onları iyi tanımalı, bize gösterilenlerle yetinmemeli, genel olarak siyaset üzerine, siyasetciler ve partilerinin düşünceleri üzerine bilgiler edinmeli, bu bilgiler üzerine kendi analizlerimizi, seçimlerimizi yapmalıyız… Yapıyormuyuz? ……………………………………… Bu noktalı yeri siz doldurun ki herkes kendi hatalarından ve günahlarından sorumludur… Günah da, suç da kişiseldir, yarın huzuru mahşer de bize, sen neden bilgi, düşünce, edinmedin, bilgisizlere, düşüncesizlere ben peygamberim aracılığıyla ne yapacağımı söyledim, duymadın mı? Diyecektir… Duymadım dersek, benim mesajım dışında her şeyi duydun da benim mesajımı neden duymadın, Günahkarsın denilecektir. Bu dini alan, bu dini alanın dışında da bir fen alanı, siyasi ve sosyal alanlar da var… Sonra bizi kişi olarak ilgilendiren sorunlar, bunların da ötesin de içinde yaşadığımız toplumu ilgilendiren sorunlar var, içinde yaşadığımız doğal hayat var, daha geniş düşünürsek tek barınağımız olan dünya var. Kısacası bunların içine, içeriğine baktıkça var oğlu var… Önemli olan bunlar üzerine düşünmek ve doğru bilgilerle, doğru sonuca ulaşmak gereğidir… İşte bunun için analiz yapmalıyız, işte bunun için analiz araçlarını yerli yerin de kullanmalıyız…

 Bilgiyle düşünelim, sorgulayalım, bilgimizi, düşüncemizi, sorularımızı analiz edelim ki doğru seçimler yapabilelim. Fikri Adil

Analize biraz daha yakından bakalım mı, ne menem şeymiş? 

Analiz Araçları

Bir olayın, bir sorunun neden sonuç ilişkisine adeta mercek tutmak, bir madde içindeki bileşenlerin hepsine mikroskopla bakmak, içindekilerin miktarını ve neler olduğunu gözlemle, deneyle, bilinmeyle ortaya koyma işine analiz diyebiliriz… Bir olay neden oldu, nasıl oldu, ne sonuç alındı, olayların ve varlıkların içeriği nedir, bunlar ne işe yarar sormamız gerekiyor değil mi? Çocukken hep bu nedir derdik, büyükler sorularımızdan bıkar, sus çocuklar konuşmaz derdi, insan akletmez, merak etmez, bilmez, düşünmez konuşmaz ise ne kadar insan olur? İşte analiz, yüksek akletme, bilme, düşünme, inanma ve bunları ifade ederek yapılabilecektir, bunun olabilmesi için özgürlüklerin de olması gerekiyor. Özgürlük yoksa ne sağlıklı bilgi edinilebilir, nede bunların üzerine düşünülerek sağlıklı analizler yapılabilir… Analiz işinde ilk soru akletme, bilme, düşünme ve ifade özgürlüğümüz varmı? Analizler merakla, bilgiyle, düşünceyle,  sorularla hatta bunlar üzerine alt analizlerle yapılır yapıyormuyuz?  Şimdi analiz araçlarına biraz daha yakından bakalım….

Merak ilgi ve çalıştığımız alanı seversek daha iyi analizler yapabiliriz, hatırlatmasıyla analiz araçlarına kısaca bakalım mı?

Önce analiz için konu gerekir, sorun, problem gerekir, bunların İçeriklerinin bilinmesi, oluşturan bütünün içinde ki en küçük birimden en büyüğüne kadar bütün ögelerin ine ince değerlendirilmesiyle içerik tanınır.. Bunun için ögeler üzerine ayrıştırarak düşünülür…

Buna çözümleme de diyebiliriz, bir konunun, nesnenin, bir düşüncenin kurucu parçalarına ayrılmak yoluyla yapısının, işleyişinin ve gelişim aşamalarının, yasalarının ayrıştırılarak incelenmesi, ortaya konması olabileceği gibi… Bir maddenin birleşimindeki yalın cisimlerin niteliğini veya niceliğini anlamak için yapılan işlem, tahlil, analize çözümleme diyebiliriz… En anlaşılır haliyle bir sayıyı onluk ve birliklerine ayırarak yazma işidir çözümleme, ilkokul birinci sınıfta öğreniriz… Bu çözümleme işini bir bilgiye, bir mantığa göre çıkarılan hükümlere göre yaparsak sağlıklı çözümleme ve analiz için bilgiler, düşünceler üremiş oluruz diye düşünüyorum… Bu veriler üzerine analiz için kullanacağımız bilgiler, düşünceler, projeler, planlar uygulama öncesi modeller, protipler üzerine çalışılmalıdır. Analiz için araçlara devam edersek… Aslınca bu analiz ve çözümleme işi baştan bilgiyle, düşünceyle, merakla başlar demiştik ama elde ettiğimiz bilgi, düşünce üzerinde düşünmek gerek, analiz diğer adıyla derin düşünmektir…

Düşünce üzerine düşünme eylemi de diyeceğimiz analizin en önemli iki aracı bilgi ve düşünmektir, o zaman düşünmek nedir, üzerine düşünelim mi? Uzay ve zamanın ötesinde, öznenin dışında, kendiliğinden var olan, sadece duyulara dayalı değil, ruhen algılanabilen maddi olanı aşarak metafizik, somutu aşarak soyut gerçeklik, mütalaa, fikir, ide, ideaya düşünce, düşünme denilebilir…Bunun araçları ise merak, bilgi, sorgulamadır. Bu eylem, daha çok zihinde yapılır, olaylar, olgular, nesneler zihinde tasarlanır, adeta zihinde canladırılır, bir senaryo yazılır, bütün detaylar ortaya serilir, işte analizin ilk adımları… Bu adımlarda hangi araç analizde önce gelir derseniz, olay, zaman, nesne, mekan, varlık ve yokluk imkan gibi etkileyici ve tetikleyici nedenlere dayalı olarak araç sıralaması değişir… Düşünce araçları üzerine düşünürsek: Düşünme eylemin de işinde, düşünmenin ürünü olan, üzerine düşünülen içerik, bu içerik üzere analiz, düşünme ediminden çözümlenebilir örneklerin, yazılı olarak saptanarak, zihnimize ve başkalarına aktarılabilir hale gelme aşamaları ise düşünme araçlarıdır… Bu araçlar düşünmeye neden olan ilk bilgi, ilke, işleri, işlemleri yönetici akıl, düşüncedir, yada olmalıdır… Bunun için de bilgi aracı gerekir, evet, bilgimi düşünceyi doğurur, düşüncemi bilgiyi, valla işin içinden çıkmadım… Bilgi düşünceyi doğurur ağır bastı, bilgi üzerine düşünelim m?

Bilgiye nasıl gelinir derseniz merakla, meraklarımızı öldürdüysek, bilme isteğimizi öldürdük demektir, bilgi yoksa nasıl düşünürüz? (    O O O     ) Bilgi yoksa iç güdülerle hareket ederiz,  iç güdüler haz ve biyolojik ihtiyaçlarla ilgilenir, bu bir canlı için en asgari seviyedir… İçgülerle hareket edenler genelde analiz yapamazlar, nedeni ise bilgiden düşünceden, düşünmekten uzaktırlar…     İnsan aklıyla kavrayabileceği olgu, olay, nesne, kişi, gerçek ve soyut olan bizde anlam oluşturan her şeye bilgi diyebiliriz… İnsan zekâsına dayalı, çalışma sonucu ortaya çıkan düşünce ürünüdür bilgi…. Biz insanlar bir yargılamada bulunabilmek için, o alanla ilgili bilgilere ihtiyaç duyarız, bu bilinmesi gerekenlerin her biri, bizim için bir şeyi bilme halidir.

Bilgi, İnsanların kişisel ve toplumsal düşünme etkinliklerinin bir ürünü olarak, elde edilen bilgi ve düşünceler karşılaştığımız varlıkları, durumları, sorunları veya daha iyiyi arayışlarımız için yapacağımız analizler için zorunlu araçlardandır… Son aracımız ise sorgulama sanatıdır, bu ise bilgilerimizin düşüncelerimizin sorularla analize tabi tutulması ve neliginin derinlemesine anlaşılması için sorular, sorgulama için gerekli araçtır.

Sorma işine sorgulama dersek, başlıca bilgi sağlama aracı olan, olgu, davranış, kanı, tutum, görüş gibi konularda bireylerden yanıt almak üzere başvurulan yöntemdir.. Keşke bir iki analiz örneği verebilseydik konu daha iyi anlaşılırdı umudundaydım, yazı o kadar uzadı ki, sizden analiz vakaları üzerine, bir makale okumanızı rica edeceğim… Son olarak…

Analiz üzerine şunu söyleyebiliriz, bilgiyi, düşünceyi sorulara dayalı sorgulama yöntemi… Bildiklerimizi, düşündüklerimizi, kabüllerimizi ön yargılardan uzak tekraren gözden geçirme de denilebilir analize… Hastalıklarda muayene, teşhis, tahlil neyse, sosyal olaylarda, fen bilimlerde analiz o kadar önemlidir...  Dilerim karşılaştıklarımızı, ,olayları nesneleri düşünceleri daha iyi analiz eder, daha iyi yaşamlara, sonuçlara ulaşırız. Selam ve Sevgilerimle…

Fikri Adil – 14.11.16 – vatandasfikri.com

>Kaynak: Prof. Dr. Ertuğrul Turan, UYAK ders notları<