DEVLET NEYLE İDARE EDİLİR?

((Güç sendeyken adil davranmıyorsan, güç başkalarına geçtiğinde adalet beklememelisin. Fikri Adil))

Devletler çeşitli siyasal sistemlere dayanır, bu sistemler bir Anayasaya dayanır, anayasa ise akla bilgiye dayanır, böylece devlet idare edilir…

Bazı yöneticiler devlet idaresi ile toplum idaresini karıştırıyor olabilirler, toplumu toplumun kültürüne dayalı olan normlar idare eder, devlet de bu normları dikkate alarak akıl, bilgi ve evrensel olarak ortaya çıkmış sosyoloji/hukuk biliminden, insanlığın toplam birikiminden yararlanarak toplumsal işleyişi kolaylaştıracak hukuk metinleri ile bu işleyişe yardımcı olur… Öyle mi olur?

Devletin bu işleyişe yardımcı olabilmesi için yargı, yasama, yürütme faaliyetleri olmaktadır, bu faaliyetler ise bir hukuk kuralları çerçevesinde yapılmaktadır, hukuk kurallarının kaynağı nedir?

Hukukun Kaynakları ne demektir derseniz, hukuk kanunları yapılırken, ortaya çıkarken yararlanılan kaynaklardır diyebiliriz… Yazılı kaynaklar, en üstte Anayasa olmak üzere, kanunlar, kanun hükmünde kararnameler, tüzükler ve yönetmelikler biçiminde sıralanmıştır. Yazısız Kaynakları, örf ve adet hukuku, yardımcı kaynaklar ve içtihatlar oluşturmaktadır. Aslında bura da az da olsa mantık hatası var diyebilirim, Neden, hukukun kaynakları derken sayılan Anayasa, kanun, yönetmelik, Tüzük, KHK ortaya çıkmış bir hukuktur, aslında hukukun kaynakları sorusuna cevap bu olmamalıdır… Şu denilebilir, insanlığın akıl ve bilgiyle ulaştığı yazılı hukuk metinleri, o zaman biz yasa yaparken yazılı kaynak olarak alacağımız yerin adresi gösterilmiş olur… Her neyse bunlar teknik konular bizi aşar, biz devlet neyle idare edilir diyorduk, hukukla oradan buraya geldik… Hukukun sadece yazılı kaynakları mı var, yok birde toplumun toplumsal yaşayış içinde oluşturduğu kültürel olgular, normlar var… Bu normlara kaynaklık eden dini inanç var… Örnegin…

Çok yakın bir tarihte Baş örtüsü meselesi bir acıdan hukuksuzluktu, diğer acıdan hukuki idi… Baş örtüsüyle şu şu olunamaz diyen bir anlayışa dayalı bir yönetmelik veya yönetim vardı, kedince hukuk çıkarımları yapılıyor, bazı hukukçular bunları savunuyordu… Ben o zamanda itiraz ettim hukuk kuralları toplumun örfünü dikkate almalı, hele hele bu örf kimseye zarar vermiyorsa, kesin alınmalıdır… Devletin aşırı laikçi tavrı buna engel olsa gerek, çünkü toplumda bir baş örtme örfü var mı var, bu örf dini diye yok sayılabilir mi, sayılamaz… Her neyse, hukuk kurallarına kaynak edecek olan örf, ister dini, ister milli olsun dikkate alması gereğinin bir örneğidir bu yaşanılıp aşılan sorun olarak inşallah hukuk derslerine girer… Asıl sorun nedir derseniz, ben size…

Devlet neye dayanarak idare edilmelidir dediğimde, hukuka derken adalete demek istediğimi anlayın, evet devlet hangi siyasal sisteme dayanırsa dayansın adalete dayanmazsa o toplum toplumsal soruna acık bir toplum olur, o toplum fitneye, fesata acık bir toplum olur… Hiçbir devlet ve iktidarın da toplumunda fitne, fesat, sorun isteyeceğini sanmıyorum… O zaman…

Bu yaşanan adalete uzak durumları neyle açıklayacağız, siyasal hırsla, kişisel hırsın aklı, bilgiyi, hukuku, adaleti, toplumsal vicdanı, örf bir yerde toplumsal vicdandır da, yok sayması diyebiliriz ki… Allah ve akılsızlık devlet yöneten yöneticileri bu duruma düşürmesin… Allah ve akıl öncelikle devleti idare edenleri, sonra hepimizi adalete neden olan hukuktan ayırmasın.. Dilek ve temennilerimle, Selam ve Sevgilerimle..

Fikri Adil – 3.1.19 – vatandasfikri.com

Kaynaklar

• file:///C:/Users/pc/Downloads/hukukun%20kaynaklar%C4%B1.pdf

• https://nenedir.com.tr/hukukun-kaynaklari-nelerdir/