CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ

Cumhurbaşkanı kim ve nasıl olmalı sorusunun cevabını arayalım hep beraber. Bu bilinçle ve cevaplara göre de seçimlerimizi yaparsak daha sağlıklı seçim yapmış oluruz bu nedenle bu makamla ilgili bilgilenerek seçimlere hazırlanalım. Bilinçli vatandaşlar olarak seçimlerimizi yapalım...

Cumhurbaşkanı kim olmalı dediğimiz de bu işi yapacak olgunlukta, işinin ehli sorusu cevap olabilir ama biz bununla da yetinmeyelim, devletimizin anayasasın da bu konuyla ilgili ne yazıyor, biz vatandaşlar bu konu da nasıl bir düşünce içindeyiz gibi bizim seçim yapmamıza yardımcı olacak bilgi ve düşünceleri edinelim ve sizinle kendi düşüncelerimi paylaşalım istedim… Yoksa her seçim işleyişe katkı degil de catışma getirirse, gerilimler üzerinden seçimler yaparsak, iyisine, kötüsüne, bakmadan bizim adam der secersek ülkemiz neredeyse yarım asırı bu yanlış seçimlerimizle heba olmuş ve yine bu seçim işini ciddîye almazsak gelecek yılları da heba olacağız… Seçim işi ciddî iştir ve seçmediklerimizin katkısı seçtiklerimizden ya daha fazla olacaksa ve biz seçmeyerek ülkemize katkı sunacakları saf dışı bırakıyorsak… İşte bu nedenledir ki çok düşünelim ve en sağlıklı seçimlerimizi yapalım dileyerek Cumhurbaşkanı nasıl biri olmalıdır üzerin de duralım mı ?

Cuhurbaşkanının görev ve yetkilerine baktığımızda nasıl biri olmalıdır sorusuna da cevap bulmuş oluruz, bunun için anayasaya baktığımız da ise şunları görüyoruz, üstelikte bu zamana kadar mecliste seçildiği için kendi görevlerini bile hükümetin içraatlarına müdahale gibi algılanır düşüncesiyle cekinceli uygulayan Cumhurbaşkanları yerine yeni dönem de vatandaşlar tarafından seçilecegi için daha aktif olacagı düşünüldüğünden çok aktif bir Cumhurbaşkanına alışmalıyız da diyebiliriz. Bu durum ise bu makamın daha çok siyasîleşmesi ve kurumlar ve topluluklar arası koordinasyonu yapmaya engel teşkil etmesi demektir.

Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri anayasa da yazılmış olup biz vatandaşlar bu görevin niteliklerine göre birini seçmeliyiz ki ülkemizde demokratik sistem daha iyi işlesin ve dini kaynaklı çatışmaları önleyen lâiklik daha sağlıklı uygulanarak her seçimimizle hem biz vatandaşlara, hem demokratik siteme hem de devletin işleyişine katkı sunalım ki toplumsal barış demokratik ve lâik sistem için de sürüp gitsin… Herkes benim dediğim olsun, benim gibi yaşasın, benim içtihatma uysun der ve bunda ısrar edersek işte komşularımızın hali orta da onlara benzer gideriz ki hiçbir TC vatandaşı da bunu istemez… Bu nedenl meşru yöntemlerle seçilmişlere saygı duymalı, muhalefetin eleştirilerini saygıyla karşılayacak kadar olgun bir siyasi atnosfere siyaseten daha bagımsız bir Cumhurbaşanının daha çok katkı sunacagı aşikardır...

 Bunun için seçmeden önce Cumhurbaşkanı ne gibi nitelikler taşımalıdırı öğrenmek için Anayasamızın bu bölümünden bazı maddelerine bakalım, bu konu da Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 101, 102, 103, 104, 105 ve 106'ncı maddeleri Cuhurbaşkanının görev ve yetkilerini belirtilmiş olup bize seçimlerimiz için bilgi verecektir… Bu bilgiler doğrultusunda Cumhurbaşkanının aslın da sistem içindeki yerine baktığımızda ise denetleyici bir pozizyon da olduğunu görürüz, denetleme görevini yapabilmesi için de daha bagımsız, daha kapsayıcı, daha uluslar arası ve birokratik tercübeleri olan birini seçmeliyiz diye düşünüyorum…

Cumhurbaşkanı siyasî partilere aynı mesafe de durabilecek kadar tarafsız olmalıdır, bunu bir parti lideri ne kadar becerebilir…

Nitelikleri: Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer, bu partili gibi davranmaz devletin bütün kurumlarının ve muhalefetin, iktidarın karşılıklı anayasal kurallara uygun, uyumlu olmasına yardımcı olur… Bunun için de daha az siyasî bir kişilik, daha çok uluslar arası tecrübesi olan birini seçmeliyiz… Çün ki siyasetin başı, devletin başı olursa, muhalefeti iyiden iyiye etkisizleştirerek sitemin dışına atar ve otoriterlik egilimlerini güçlendirerek toplumu sokak muahleftine zorlar. Bu nedenle her kesimi, dahası daha geniş kesimi kucaklayacak bir adayı bu makam için daha uygun olacaktır, kanatindeyim… 

Şimdi de Cumhurbaşkanının seçildiğin de edecegi yeminine bakarak görev ve sorumluluklarını anlamaya çalışalım.

 Cumhurbaşkanı, görevine başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde aşağıdaki şekilde andiçer: Cumhurbaşkanı sıfatıyla, Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve Milletin bölünmez bütünlüğünü, Milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma, Anayasaya, hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, Atatürk ilke ve inkılâplarına ve lâik Cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma, Milletin huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, Türkiye Cumhuriyetinin şan ve şerefini korumak, yüceltmek ve üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma büyük Türk Milleti ve tarih huzurunda, namusum ve şerefim üzerine andiçerim. Bu yemin metnine baktığımız da yine şunu görüyoruz, Cumhurbaşkanı devletin işleyişin de en tepedeki kişidir. Bunun için de daha siyaset üstü bir kişilik olması iktidarın da, muhalefetin de, devletin diger kurumlarının da işleyişin de karşılaşacağı, siyasî tansiyonlara ve kurumlar erkler arası sorunlara daha gercekci çözümlerle müdahale edecegini düşündüğümden Cumhurbaşkanı daha az bir siyasî kişilik olmalıdır sonucuna ulaşmaktayız…

Seçilecek kişi TC vatandaşları ve TBMM üyeleri önün de bu yemini ederek âdeta bizlere bu doğrultu da görev ve yetkilerini kullanacağı sözü vermektedir… Biz de vatandaşlık bilinci yüksek vatandaşlar olarak önce böyle davranabilecegini düşündüğümüz kişiyi bu göreve seçelim sonra da takipcisi olalım düşünceyle bu görevin gereklerini yerine getirecek olan kimse, bunu bulup seçelim… Gercekten de kimdir? Görevin gerekleri bellidir, işin ehlini arayıp bulmak da bize düşmektedir… Biz Anayasaya bakmaya devam edelim bilgilenelim, nasıl bir Cumhurbaşkanı seçmeliyiz ki seçimlerimiz ülkemize ve vatandaşlarına hayırlı olsun…

Anayasanın 104 maddesine baktığımız da ise şunları görüyoruz…

Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'nin birliğini temsil eder; Anayasa'nın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.

Bu amaçlarla Anayasa'nın ilgili maddelerinde gösterilen şartlara uyarak yapacağı görev ve kullanacağı yetkiler şunlardır:

 Yasama ile ilgili olanlar:

Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde açılış konuşmasını yapmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni gerektiğinde toplantıya çağırmak, Yasaları yayımlamak, Yasaları yeniden görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne geri göndermek, Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak… Bu yetki sistem dışına çıkmak isteyen otoriter yönetimlerin cıkardığı yasalarını sistemin ruhuna ters bulması durumunda,  meclise geri gönderebilir, Anayasa Mahkemesine başvurabilir, referanduma götürebilir ki Cumhurbaşkanımızın böyle bir denetim hakkı vardır…

Yasaların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün, tümünün ya da belirli kurallarının Anayasa'ya biçim ya da esas yönünden aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek… Hele hele şirazesinden çıkan iktidarlara ders olacak bir yetkisi vardır ki bu da çok büyük bir yetkidir ki bunu kullanacak kişinin çok titizlikle seç, lmasi gerekmektedir.

 Yürütme alanına ilişkin olanlar:

Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek, Başbakanın önerisi üzerine Bakanları atamak ve görevlerine son vermek,

Gerekli gördüğünde Bakanlar Kurulu'na Başkanlık etmek ya da Bakanlar Kurulu'nu Başkanlığı altında toplantıya çağırmak, Yabancı devletlere Türk Devleti'nin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek, Uluslar arası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,

Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silâhlı Kuvvetleri'nin Başkomutanlığını temsil etmek, Türk Silâhlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek, Genelkurmay Başkanı'nı atamak,

Milli Güvenlik Kurulu'nu toplantıya çağırmak, Milli Güvenlik Kurulu'na Başkanlık etmek,

Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim ya da olağanüstü hal ilân etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,

Kararnameleri imzalamak,

Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek ya da kaldırmak,

Devlet Denetleme Kurulu'nun üyelerini ve Başkanını atamak, Devlet Denetleme Kurulu'na inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak, Yüksek öğretim Kurulu üyelerini seçmek, Üniversite rektörlerini seçmek,

Yargı ile ilgili olanlar:

Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı vekilini, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.

Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.

Görüldüğü üzere Cumhurbaşkanı çok yetkili olup, bu yetkilerini tarafsızlık için de içra edecek birinin seçilmesi ülkemizin siyasî gerilimini azaltacaktır. Bu nedenle cogunluğun seçimi olacak ama azınlığın da haklarına hukuklarına dikkat edecegi kanaatı oluşturacak, demokratik hukuk sistemini özümseyerek siyasi gerİlimleri düşürecek, lâik sistemi özümsemiş kişi olması ile de inanç farklılıkların dan kaynaklı catışmaların sigortası olacak birinin seçilmesi devletimizin işleyişi, toplumsal barışımız ve vatandaşlık hakları acısından gerekli olduğunu düşünüyor… Şimdiden hayırlı olmasını diliyorum… Selam ve sevgilerimle…

Fikri Adil – www.vatandasfikri.com – Haziran 14