ADALETİ KİM, DAGITIR?
Bir adalet var, düşüncede, idealde, çok zamanda geçmişte, o dönemde, aslında Adalet ne geçmiş de, ne de gelecekte bize şu an lazım gerçekte… İyi adaleti kim sağlayacak, hikayelerde, efsanelerde, mitlerde Padişahlar, krallar ve kahramanlar sağlarlar, yine günümüze dönelim bize adalet hemen şimdi lazım, kim saylayacak? Sizce kim saylayabilir? Bu kadar önemli bir konuyu bu kadar es geçersek, adalete dayanması gereken toplumsal düzenimiz neye dayanır? Bu yazıyı daha önce yazacaktım sırf siyasi anlaşırım diye erteledim, 1-1.5 sene önce bir partimizin lideri 500 km adalet için yürüdü, adaleti çok söylemlerinde kullanıyordu, bizde doğruyu istediğimiz kişi söylemezse doğruyu bile doğru kabul etmeyecek kadar yanlıyız ve yanılgı içineyiz… Yada adaletsizliği bizim içinde bulunduğumuz grup yaparsa ses çıkarmayız, adaletsizliğe göz yumarız… Adalet konusunda başka bir yanılgımız ise Yasallıkla, adaleti karıştırmamız diye düşünürüm, her yasa adalet dağıtır mı? Yada adaleti kim dağıtır, kim dağıtmalıdır? Adaleti bir ekonomi gibi düşünsek, bu kaynağın başında kim durmalıdır? Herkes ben/bizimkiler der ve adına adiller diyenler bile adaleti sağlayamaz, o zaman başka bir şey yapılmalı, insanlar düşünmüşler, araştırmışlar, yapmışlar, bunun adına da güçler ayrılığı demişler… Yani adaleti sağlayacak olan güçlü olmalı, aynı zamanda da tüm güç tek kişi ve kurumun elinde toplanmamalı? Bu nasıl olacak/olur?
Güçler ayrılığının uygulandığı Ülkelere ekonomik eşitsizlikler, adaletsizlikler var ama hukuki adalet dağıtımını çözmüşler… Suç işleyen biri kim olursa olsun, ekonomik durumu ne olursa olsun yargılanır haklıysa hakkını, suçluysa cezasını alır… Adalet sadece bunlarla mı ilgilenir, ekonomi tarafı eksikse, hatta ekonomik adaletsizlik kanıksanmışsa, bir çok liberal demokrasi uygulanılan ülkelerde, toplumlarda durum budur… Her neyse ekonomiye girmeyelim adalet ve hukuk dairesinde kalalım ve sorumuzu tekrar soralım, adaleti kim dağıtacak? Yine günümüze bakalım adalet bakanlığı var, HSYK var, Yargıçlar var, İlk derce yargı mahkemeleri, İstinaf mahkemeleri, bölge mahkemeleri de denmekte, Üst derece yargı kurumları, Yargıtay, Danıştay, Sayıştay gibi mahkemeleri, kurulları var… Ülkemizde en üst yargı sistemi Anayasa Mahkemesi var… Sözleşmeyle bağlı olduğumuz Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi… Yani adaleti sağlamak için çok çalışıyoruz ama ne haklıların hakkını, neden suçluların cezasını istenilen seviyede vermediğimiz iddia ediliyor… Hak ve özgürlükler üzerinden değerlendirdiğimizde sorunlar olduğunu, yapılan araştırmalarda yargı kurumlarımızın güven endeksinin düşük olduğunu görüyoruz… Ülkemiz, toplumumuz olağanüstü bir dönemden geçti, yağıda, kolluk kuvvetlerinde, güvenlik kuvvetlerinde ciddi bir şekilde, devletin diğer kurumlarında da hatırı sayılır bir örgütlenme içinde olan bir grup kalkışma yaptı… Devletin sistemine, seçilmiş hükümete karşı devletin kurumlarını kullanarak alışık olmadığımız kalkışmalarda bulundu… Bu grubun etkisi altında yapılan yargılamaların ne hukuki, nede adaleti olmadığı anlaşıldı… O zaman ben de şunu anladım yargı kurumlarımız bağımsız olmalı, yargıçlarımız normal hayatta taşıdıkları siyasal ve dinsel kimliklerden arınmalı tarafsız olmalı, bunun için ne yapılmalı?
Önce yargıç olabileceklerin ölçüleri belirlenmeli ki insanlık bunu çok önceden belirlemiş… Bu ölçülere göre liyakat sahibi kişiler arsından hukuk eğitimi almış olması şartıyla, yargıçlık meslekine uygun vatandaşlardan yargıçlar ciddi bir sınavla alınmalıdır denilebilir yeter mi? Yetmez neden, kişilerin içinde çok rahat mesleki yeteneklerini kullanabilecekleri bir hukuk sistemi ve kuralları yasalar oluşturulmalıdır… Ben Anayasamızı toplumsal sorun yaşadığımız zamanlarda hep okurum 28 Şubat döneminde de, balyoz ve Ergenekon yargılama dönemlerinde de okudum, yazılı metin iyi, ama uygulayıcılar bağımsız ve tarafsız olmadıkları için, kimi devleti, kimi hükümeti, kimi içinde bulundukları grubu korumaya çalıştıkları için bunlar yaşandı… Hani yargılama bağımsız olmalıydı? Ayrıca yargıya hükümetin müdahale edebileceği kanallar tıkanmadığı için bunlar yaşandı, yaşanmaya da devam edecektir…
O zaman toplumun yargıya güven sorunu yaşaması normal değil mi? Yargıya güven sorunun yaşandığı toplumlarda, hiç kimsenin insan hakları, vatandaşlık hakları, hukukun güveni altında değildir… O zaman adalet dağıtma sistemimizi gözden geçirmeli yeni reformlar, yeni düzenlemelerle yargı kurumlarımızı bağımsız aynı zamanda tarafsız hale getirmeliyiz ki… Adalet dağıtan kurumlarımız adalet dağıtabilsinler, bizim adalet, hukuk, haklar ve özgürlüklerimiz yasamızın, yargımızın, sitemin, devletimizin garantisi altında olsun… Olması dileğiyle, Selam ve sevgilerimle…
Fikri Adil – 4.3.19 – vatandasfikri.com
Kaynak: https://www.karar.com/yazarlar/taha-akyol/adalet-kimden-yana-9344
|
