MİLLİYETÇİLİK/EVRENSELCİLİK
(Milliyetçilik ve Alternatifi Evrenselcilik Üzerine)
Milliyetçilik, Liberalizm ve sosyalizm ile birlikte günümüzün en etkili ideolojilerinden biri olmuş, birçok ülkede yapılan son seçimler göstermiştir ki birçok ülkede milliyetçilik düşüncesi ve oyları hızlı bir şekilde artmaya devam etmektedir… Bu ilgi, zaman zaman farklı grupların ve siyasetçilerin bu düşünceyi istismarına neden olmaktadır..
Siyaseten en çok istismar edilen üç konu vardır, biri dindir, dindarları dindar gibiler istismar eder, diğeri ise milli duygulardır, milliyetçiler istismar edilir, üçüncüsü ise yoksulluktur, yoksullara elma şekeri gösterilir oyları alınır… Dindarım diyen siyasiler ne kadar dinin ahlaki ilkelerine uyarsa, milliyetçiyim diyen siyasilerde o kadar milliyetçilik ilkelerine uyarlar… Yoksulluğu yok edeceğini söyleyerek İktidara gelenler ister vergilendirme, ister paylaşımda, yoksulları geri plana atarlar… Bunlardan daha öte bir şey var, bir siyasal düşünceyi, daha iyi anlamak için onun alternatifine bakmak lazımdır, milliyetçiliğin karşıtı nedir?
Milliyetçiliğin karşıtı, değil de alternatifi nedir desek, daha mı iyi olur? Liberalizm ve sosyalizm kısmen karşıtı olsa da, asıl alternatifi bunlar değil, evrenselciliktir..
Önce evrenselciliğe bakalım, sonra milliyetçiliğe…
Evrenselcilik Nedir?
Evrenselliğe ya da tümelle meye eğilimli öğretilerin genel adıdır evrenselcilik… Tüm Dünya Toplumlarının evrensel bağımlılık ve bütünlüğü savunan bir düşüncedir… Doğanın, sınırı yoktur, hava, su, toprak sınır tanımaz, bunun için evrensel düşünebilme ve karşılıklı evrensel insan ve doga hakkı, hukuku oluşturabilmek ve bunu evrene yaymanın, tüm toplumlar için iyi olacağını düşüncesiyle oluşmuş bir düşüncedir… Toplumun ve düşüncenin durmayan bir devinim ve değişim içinde bulunmaları, bunlardaki değişim, gelişim her şeyde var olan iç çelişmelerin çatışması sonucu ortaya çıkması olgusu, ile desteklenen düşünce dünya barışına katkılar sunabilir… Buna örnek vermek gerekirse… İnsanların tümüne hitap ederek, insanların tümünü olumlu etkilemeyi düşünen siyasi ve dini öğretilere örnek olarak, İslam ve Hıristiyanlık inancını, bunlara dayalı dini düşüncesini, sosyalizm, liberalizm, sosyal demokrasi gibi siyasi düşüncelere evrenselcilik denilebilir…
Evrenselcilik, siyasal anlamda bazı ideolojilerle anılır olmuş, kendi potansiyeline yeterince ulaşamamıştır… Evrenselciliğin siyasal ve kültürel anlam da potansiyelinin altında oluşu dünya barışının tehlikeye düşmesine neden olabilmektedir.. Bu anlamda okullara yerel kültürlerin yanı sıra evrensel bir kültür oluşturmak üzere dersler konulmalıdır.. Ben öteden beri şunu savunurum, yerel ve evrensel denge içinde düşünemeyen, davranamayan kişiler hem toplumu için de kişi olarak kendini, hem de dünya toplumları içinde toplumunu iyi temsil edemez… Evrensel, yerel bir siyasal, ekonomik, kültürel denge de olmayan toplumlar kendi içlerine kapanır, dünyanın oluşturduğu evrensel gelişmenin dışında kalırlar… Milliyetçiliğe, üzerine düşündüğümüzde, ise…
Milliyetçilik Nedir?
Karakteri gereği, milliyetçilik, kendi kültürü içinden kendini ve ötekini okumaya eğilimlidir, bu okuyuş siyasal olabileceği gibi, dini de olabilir, ekonomik olabilir, bütün bu kendi iç okumalarına dayalı dünya okumaları bizi sınırlandırabileceği gibi, bizim milli bilincimizi artıracak, daha sıkı bir toplumsal aidiyet duygusuna neden olabilir… Bunun için sosyalistlerimiz, liberallerimiz, sosyal demokratlarımız, muhafazakarlarımız, belli oranlarda siyasal düşüncelerinin içine milliyetçilik zikretmelidirler… Bu bizim biz olarak kalmamızın garantisi de diyebileceğimiz dozunda bir milliyetçiliği ihmal etmemeliyiz…
Yirminci yüzyılda önem kazanan milliyetçilik, millet kavramına ve ortak millî kültür temeline dayanır, etnik milliyetçilik ise ortak kültürel anlayışa dayalı toplumsallaşmayı aksatacak söylem ve eylemeler içerebilmektedir… Bunun için, milliyetçilik dozu ve tarzı çok önemlidir, hele hele farklı etnik kökenlerin yaşadığı toplumlarda buna iki kere dikkat edilmelidir…
Sosyal/Kültürel milliyetçilik; Kendini sosyal bağlarla ve ortak kültürle tarif eden bir milletin milliyetçiliğidir. Ortak millî kimlik, topluluk ve kültür vurgulanır; dışarıdan herhangi bir fert her zaman bu unsurları kabul ettiğinde milletle bütünleşebilir. Irk ayniyeti şart değildir. Etnik milliyetçiliğin dışlayıcı özellikler arz etmesine karşılık sosyal milliyetçilik kapsayıcıdır. Buna vatandaşlık/yurttaşlık üzerinden örnekler verilebilir…
Vatandaş, devlet bağını oluşturan hukuk düzeni içinde yaşayan, vatandaşlık hak/hukuku çerçevesinde kapsayıcı olan devlet/vatandaş ilişkisiyle doğan bir milliyetçiliktir. Temelde vatanseverliğe/vatandaşlığa dayalıdır, söylemini, kültürünü buna göre temellendirir….
Bizim düşünce hayatımız da olan bu iki düşünce üzerine daha fazla kaynaktan, sosyal demokrat ve muhafazakar olabilir, daha fazla bilgi, özümsenmiş bilgilere dayalı, muhakemelerle, insanlığa, milletimize, ülkemize hangi düşünce daha çok katkı sunar üzerine, düşünmek dileğiyle… Selam ve Sevgilerimle…
Fikri Adil – vatandasfikri.com 1.10.19
Kaynaklar
1*Temel Sosyolojik Dikotomiler(Karşıtlıklar), Yazar, Chris Jenks, Birleşik Yayın
2*http://www.felsefe.gen.tr
|
