İşyerlerinde Mobbing, Bezdirme, Yıldırma
Önce kavrama bakalım, bu kavram bize ne mesaj veriyor, sonra iş yelerimizde bezdirme, psikolojik baskı ne aşamada ona gelelim…
Mobbing, ya da bezdirme, yıldırma baskı altına almak için bir kişinin ve bir grup insanın, başka bir kimseye veya gruba sosyal kabadayılık yapmasıdır diyebiliriz…
Latince kökenli sözcük; psikolojik şiddet, baskı, kuşatma, taciz, rahatsız etme veya sıkıntı vermek anlamlarına da gelir. Bunu en iyi ifade eden anlamıyla yıldırma veya iş yerinde psikolojik terör estirme anlamları vardır. Özellikle hiyerarşik yapılanmış gruplarda hiyerarşinin verdiği güçle ve kontrolün, denetimin zayıf olduğu örgütlerde, gücü elinde bulunduran kişinin ya da grubun, diğerlerine psikolojik yollardan, uzun süreli sistematik baskı uygulamasıdır(Bezdirme). Son dönemde toplumbilimciler çeşitli açılardan bu konuyu daha sık çalışmaya başlamışlardır… Bizim amacımız bir akademik çalışma değil, sadece bu konuya toplumun ve kişilerin dikkatini çekmektir…
Şimdi hepimiz birçok iş yerinde çalıştık, toplumsal hayatta ki sakatlıkların toplumsal hayta özelliklede iş yerlerinde nasıl da çalışan kişilere baskı, yıldırma, zulme dönüştüğünü gördük…
Bazı yerlerde başka ilden olduğumuz için yabancı dendik, bazı yerlerde meshebimizden dolayı dışlandığımızı, tacize uğradığımızı gördük, bazı yerlerde siyasal düşünceye dayalı baskılar gördük, bazı yerlerde cinsiyete dayalı ayrımcılığın yansımalarını gördük… Bunlar bize mutsuzluk olarak yansıdı, oysa insanı baskı ve zulümle mutsuz etmek beklide en büyük haramdı, günahtı… Bazı dini inanışlara göre Tanrı insanı kendi ruhundan üfleyerek yarattığına inanılır… Bir kutsal varsa yeryüzünde insandır, buna gerektiği saygıyı göstermek insani bir farzdır… Gösteriyormuyuz, gösteriliyor mu?
Kısaca yok gösterilmiyor demeden önce, iş yerlerinde ve toplumsal hayatın başka alanlarında yaşanılan bazı bezdirme tacizlerini hatırlayalım mı?
Bir iş yerine yeni girmiş iki kişi, (Bu İş Yeri Ankara Belediyelerinden Biridir) ikinci dereceden amirlerden birini tanıyamaz, çünkü işe yeni girilmiştir, üstelikte yüzünde maske vardır. Sonra ne olur, bu tanınmayan ikinci dereceden amircik, önce kamuya acık bir alanda bu çalışana yüksek sesle beni nasıl tanımazsın, ben buranın teknik işlerinden sorumlu müdürüyüm… Efendim ben teknik personel degilim, sizi daha ilk kez görüyorum üstelikte maskeniz var demesine bile izin vermeden beni tanıyacaksın.. Birazdan görürsün diyerek oradan uzaklaşıyor ve üst bir amire bu personeli şikayet ediyor.. Sonra personel cagrılıyor özür dile teknik işleri amirinden deniyor, çalışan ben hata yapmadım, tanımadığım biriydi tanıyamadım, amir olduğunu da bilmiyordum diye kendini savunuyor… Özür dilemeyen personelin üçüncü derece yani ona en yakın amiri cağrılıyor ve ona özür dilemesi için baskı yapılıyor.. Personel kendi amirinden özür diliyor, bunların yaşanmasında sizin hiçbir sorumluluğunuz yok, sadece ve sadece kendini tanıtma derdinde olan biri bugün hepimizi mutsuz etti diyor… Bu olay başka türlü olabilirmiydi, tabiî ki olurdu amir hanım kendini personele tanıtır, bir daha tanınmaması halinde öncelikle personeli uyarılır sonra bu gibi yollar seçilebilirdir.. Her neyse iş yerinde üretim arttı, çalışanların memnuniyet ve mutlulukları tavan yaptımı? Yok… Başka mobbinglere bakarak devam edelim…
Yasal, sosyal, ırksal, farklı olanların coğunluğun içinde nasıl rahatsız edildiğine hepimiz tanık oluruz, biz karşı gruba veya kişiye baskı, yıldırma, bezdirme yaparsak sorun degil, hatta cahilliğimizin oranında haz bile alabiliriz… Ya karşı taraf bize baskı, yıldırma bezdirme (mobbing) yaparsa ciddi mutsuz oluruz, mutsuzluk vermek de almak da, bence günah, ahlaksızlık, ayıp, haram olması gereken toplumsal ve kişisel bir vebadır… Mobbing yöntemleri arasında kültürel degerlere saygısızlık, inanç yorumlarına saygısızlık, kişilerin düğün dernek, cenaze özel gün gibi günlerine duyarsızlık ve izin vermemek gibi bir çok yöntem sayabiliriz… Maaş adaletsizliklerinin, fazla mesai yaptırmamak gibi bir çok çeşidi vardır ve hepsi çalışanların psikolojilerini bozar, iş verimini düşürür, çalışanların iş yerine yabancılaşmasına neden olur… Bu bilinçle, öncelikle kamuda sonra özel sektörde mobbingsiz ortam nasıl oluşturulabilir? Üzerine düşünülmelidir, ben bir öneriyle yazıyı bitiyorum.. Öncelikle çalışanları tipleriyle, tarzlarıyla degil, siyasal, sosyal etnik farklılıklarıyla hiç degil işlerini iyi yapıp yapmadıklarıyla ilgilenilerek degerlendirilmesi ve ona göre takdir ve tedbir alınması gereğiyle… Selam ve sevgilerimle…
Fikri Adil – vatandasfikri.com – 27.11.2021
Kaynaklar
|
