ÖN YARGI İNŞASI!!

(Ön Yargısının, Yargısızlığımıza Etkisi)

Bizim düşünce sandıklarımız ön yargılarımız olmasın, bunlar siyasal olabileceği gibi din inanç üzerine üretilmiş düşünce sanısı olan ön yargılar olamaz mı? Önce ön yargı nasıl oluşur?

Bize ulaşan tüm bilgiler ya amaçlıysa, örneğin dini düşünce ortaya koyan kişiler sürekli devleti kutsuyor, sürekli bir dini yorumun söylemi bize ulaştırılıyorsa, sürekli haramı işliyor ve zulüm nedir bunu acık seçik bir şekilde açıklamıyorlarsa… Bize devleti yönetenlere itaatin farz olduğu vaaz ediliyorsa, devleti yönetenlerin de adaletle yönetmesinin farziyeti hiç mi hiç işlenmiyorsa, yaptığı hatalara, zulümlere karşı sessiz kalınıyorsa ve bu bir dini gelenek ve ön yargı inşaa etmişse, bizde bu önyargıları doğru bilgi olarak kabul etmişsek… Gelen bilgiler de hala bu ön yargıları besler şeklindeyse ve bizde ister dinimizin ilk ve sağlam kaynağı Kuranı yabancı bir dille tekrarlayıp duruyor, anlamadan okuyorsak, bize düşünce verecek kitabı, başka değişik yorumları okumuyorsak, okumamamız için onları mevcut anlayış itibarsızlaştırmışsa ve biz dikkate almıyorsak… Dinin topluma nasıl katkısı olacak, bu kısır döngü nasıl aşılacak hiç düşündünüz mü? Düşünmelisiniz, düşünmeliyiz, bu kadar ahlaksızlığın nedeni, bu kadar adaletsizliğin nedeni nedir düşünmeliyiz? Bunu yapabilmek için ön yargı duvarlarını aşmalıyız… Ayrıca ya siyaset, ya kişi ve toplumlar üzerine ön yargılarımız varsa!!!

Bu ön yargılara dayalı olarak yanlış seçimler yapmaya devam ediyorsak, ön yargılar üzerine düşünün, bir zamanlar Demirel vardı, ülke, vatandaş sıkıntı bile yaşasa suç hep dış mihraklardaydı, değiştirmeyi düşünmüyorsak, değiştirelim mi diye soranlara başka adam mı var bundan başkası ülkeyi, devleti idare eder? Vallah da, billah da aç kalırız diyorduysak… Bize bunu dedirttiren ne idi, bize gazete, tv, kitap gibi bize ulaşan bilgilerin, haberlerin sürekli aynı kişiyi bize önermesi olabilir mi? Öte yandan iktidar partilerinin şıh ve şehleriyle anlaşılan tahrikatlerin dini söylemi bizde ön yargıya neden olmuş olabilir miydi, üzerine hiç düşündük mü? Şimdi medyanın %90-95’i aynı şekilde davranıyor, dini sohbet edenler gizli acık aynı şekilde iktidarı destekleyen söylem ve eylem içindeyse ki.. Bana öyle geliyor, biz nasıl siyasal tercihlerimizi değiştirebiliriz ki? Sağcılar sağduyulu, solcular anarjik, kafir diye ben belki de bin kez duydum, sağcılar iyidir, solcular kötüdür… Solcuların ne kötülüğünü gördük, adamlar ülkemizde 70-80 yıldır neredeyse iktidara gelmediler, iktidarda denenmeyen bir düşüncenin iyiliği kötülüğü nasıl anlaşılır!!?? Bize ulaştıran bilgilerle, haberlerle, söylemlerle biz bu adamdan başka adam ülkeyi idare edemez diye düşünürüz… Pardon düşündürtülürüz.. Bu arada önyargının, sözcük anlamını da anlayalım ki, anlamalarımıza dayalı ön yargılarımız olmasın… Önyargı nedir, sorusunu tekrar sorarsak: Bir şeyi yeterince bilmeden varılmış kanı, sanı diyebileceğimiz gibi… Devamın edersek, bilginin doğruluğunun bilinmediği halde daha önceden verilmiş yargı, bireyde başka bireylere, toplumsal kümelere karşı sevgi ya da düşmanlık duygusu uyanmasına yol açan, koşullanmış bir duygusal tutumu yansıtan yalınkat inanç, kanı, genelleme olduğunu görürüz…

Bunlardan yukarda siyasal, dini önyargılarımızdan bahsetmiştik, şimdi, kişisel alanda nasıl düşünürüz, ön yargıların etkileri nedir?

Kişisel alanda hem kişileri değerlendirirken, hem de kişilerin bizi değerlendirmesinde çeşitli önyargılar olduğunu düşünüyorum… Mesela renkli gözlülerin nazarı daha çok değer, böyle bir araştırma var mı bilmiyorum… Ama ben ön yargılarımızı oluştururken genel olarak neredeyse %80-90 ön yargıları desteklemek maksadıyla onu destekleyen bilgileri öne alır kullanırız, desteklemeyen bilgileri dikkate almayız…  Ya almadığımız bilgiler hayatın bize gerçeklerini anlatan bilgi ise, bizim önyargı duvarımızın dışında kalıyorsa, biz onları o duvarın dışına atıyorsak… Kişi, toplum olarak bu kadar sorun yaşamamızın nedeni ön yargı duvarları içinde, at gözlüğüyle, baktığımız hayatın hayallerini yaşıyorsak, neredeyse sorunları bile kutsar hale geldiysek… Bizi uyandıracak bilgilere kendimizi kapatmışsak, işte tam bu noktada size, bize önerim şudur, ister dini düşüncemize inancımıza kaynaklık eden kaynaklar da, ister siyasal düşünüşümüze kaynaklık eden bilgi kaynaklarımızda kaynak sayımızı artıralım… Bir bilgi bize ulaştığında, yada biz bir bilgiye uzlaştığımızda başka kaynaklardan da onların gerçekliğini test edelim….

Ön yargısız, sağlıklı bir şekilde gelen bilgileri değerlendirebilenlere öncelikli olmak üzere, sonra biz ön yargılılara Allah kolaylık versin, yakın tarihte bize ön yargı duvarlarımızı aşmayı nasip etsin… Dileklerimle, önerilerimle, Selam ve Sevgilerimle…

Fikri Adil – 9.1.19 --- vatandasfikri.com

kaynak: http://tdk.gov.tr