TENKİTCİMİZ KİM? (Eleştirmenimiz Var mı?)
Bir bilgiyi, düşünceyi, bir sanat eserini, hayatın içinde uygulamadan önce iyi mi, kötümü, iyiyse neden iyi, kötüyse neden kötü, uygulama anın da daha iyi, daha güzel olabilir miydi gibi yargılama faaliyeti diyebileceğimiz tenkit, eleştiriyi ihmal ediyoruz… Başımıza gelen olumsuzlukların nedeni bu tenkitsizlik olabileceğini düşünmüyoruz, diye düşünerek, gelin tenkit üzerine, tenkitin bize yapacağı katkı üzere, hep beraber düşünelim mi diyorum? Tenkit ve eleştiri aynı anlama gelmesine rağmen köken farkından dolayı bazıları bunu tercih ediyor…
Tenkit, Eleştirme, Eleştiri: “Tenkit edilecek bir sanat eseri, bir düşünceyse dünyanın zor işlerinden biridir, tenkit ne güçiştir, çünkü mevcudun eksik yanlarını bulacak bunu tamamlayan düşünceler sunacaksınız. Eleştiri, çok da çeşitlidir, bir siyasal düşünceyle, bir sanat eserini, eleştirmek iğneyle kuyu kazmaya benzer… Bunun için dünyanın bilgi, bilim, düşünce, teknik ve ekonomik olarak gelişmiş ülkelerinde, bizim toplumun aksine çok saygı görürler.. Artık bizde de bu değişikliğin zamanı gelsin istiyoruz…
Eleştirmenlerimiz, tenkitçilerimiz dediğimizde daha sevimli oluyor bunlar kim? Hangi eleştirmenin düşüncelerini önemsiyor, bizi eleştirsin istiyoruz, onun eleştirileri üzerinden düşüncemizi, sanat eserimizi yeniden değerlendirmeye alıyoruz? Bırakın siyasilerimizi, sanatçılarımız bile eleştiri istemiyorlar, bunları geçtik saplantılı, önyargılı olan entelektüellerimiz bile eleştiriyi saldırı olarak kabul edebiliyorlar… Hele dini düşünce alanında hemen kafir deniliyor, bu nedenle kimse eleştiremiyorsa düşünceleri, kimse iyi mi kötümü diye düşünmüyor demektir… Bunun yanı sıra aşağı yukarı her alan da iç eleştiri, öz eleştiri sistemimizde yoksa ki bana göre yok, o zaman neden bu kadar çok hata yapıyoruz cevabı şu olsa gerek, eleştirisizlik, eleştirilememezlik, eleştirmenlerimizin olmamasıdır, diyebiliriz… Bunun için bu konuyu tekrar yazdım, eleştiriyi kavramsal olarak inceleyerek yazıyı bitirelim mi?
Eleştiri: Bir insanın davranışını, bir eserini, bir konuyu, bir bilgi ve düşünceyi, doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek amacıyla derinlemesine inceleme işidir… Tenkit ise daha önceki yazın hayatında daha sık kullanılan aynı anlama gelen Arapca bir kavramdır. Sanatsal alanda eleştiri daha çok önemlidir, neden sanatçının,sanat eserini her yönüyle değerlendirerek eksikliklerinin ve iyi yönlerinin anlaşılmasını sağlamak amacıyla yazılan yazı türlerine de tenkit, kritik, eleştiri ve bunları yazanlara eleştirmen denir… Bir tık daha eleştiriyi yükseltecek olursak Özellikle bilginin temellerini ve doğruluk durumunu inceleme, sınama, yargılama, varlığa, olaylara, olgulara sorgularla yaklaşma sanatıdır da diyebiliriz… Bunlar bizde eksikse, olayları neden, sonuç ilişkisi içinde değerlendiremiyoruz, birçok olayı eleştirel düşünceyle kendi yararımıza çevirebilecekken, eleştirmensizlik, eleştirisizlik, yüzünden zararla karşılaşıyoruz… Neden eleştirmenimiz yok, biz doğulu toplumlar, büyüklerimiz iyi bilir der, kendimizi büyüklere emanet ederiz, son iki yüz yıllık tarihimize bakın, ister ekonomik, ister sosyolojik, ister teknolojik, ister mutluluk, ister beslenme kültürel olarak toplumumuzu bizden daha iyi olan toplumlarla kıyaslayın… Çünkü eleştiri bir iyi, kötü, gelişme, gelişmeme değerlendirmesidir… Bizden daha kötüleriyle kıyaslama yapamayız eleştiri daha iyi nasıl olurun arayışıdır, bundan elli yıl önce bizimle aynı seviyede olan şimdi daha iyi durumda olan toplumlar hangileridir? Neden bizden daha iyi olmuşlardır? Türünden soruların cevaplarını eleştirmenlerimiz//tenkitçilerimiz felsefi sorgulamalara, düşüncelere, dayalı olarak yapılan düşünsel, siyasal, sanatsal, teknik ve ekonomik eleştirilerle daha iyi nasıl olunur arayışıyla daha iyi nasıl yaşayabilirizin cevaplarını bulundukça… Eleştirinin nimetlerinden daha çok yararlanabiliriz, bunun için eleştirmenlerimizin özgür olması gerekir.. Yoksa en küçük eleştiride, güç sahiplerinin en büyük saldırısına uğrarsa eleştirmen, yada saldırılacağını düşünürse, eleştirmen susar, eleştirmenin susması demek, Allah korusun insanın düşünsel boyutta iyi, kötü yargısının yok olması demektir… O zaman hayvanlardan farkımızda azalmış olacaktır… işte bu nedenlerle…
Acilen Eleştirmenler yetiştirmeliyiz, diyelim yetiştiremedik, artis, futbolcu, cep telefonu, araba kısacası her otu, b…ku ithal ediyoruz ya, aklımızı başımıza almak için, tenkitçi/eleştirmen ithal de etsek öneriyor… Selam ve Sevgilerimi Gönderiyorum…
Fikri Adil --- 3.11.18 --- vatandasfikri.com
|
