ÂLİM, ARİF, HİKMET,

Hikmetli, Hâkim olmak, hükmetmek, yöneltmelik, düzeltmek amacıyla müdahale etmek için, Tanrısal bilgilerin gizini yorumluyarak, anlayarak, bu anlam üzere daha iyiyi, daha, güzeli, daha doğruyu, daha huzurluyu bulma maksadıyla ulaştığı bu ilahi bilgileri batini bir şekil de şekilde yorumladığı bilgileri hikmete dönüştürerek bu bilgileri topluma sunan kişilere ise Arif, Alim denilebilir…

Hikmet, deruni anlayış ve zezişle, en iyi yoruma ulaşarak hayata dair olaylara için isabetli düşünerek akıl yoluyla doğruya uşlaşmayı sağlayan bilgidir… Bunları ortaya çıkaran hoşgörülü, anlayışlı, geniş düşünen, fanatizmden ve şitdetten uzak duran kimseye erdemli olgun Arif kişi diyebiliriz….

Ermiş, Dinî inançlara göre kendisinde olağanüstü manevi güç bulunan, normal insan lagısını aşabilmiş kişi, eren, evliya, veli: “

Hikmet sahibi kişiler, Allahın emirlerini derinlemesine tefekkür ederek çıkardıkları bilgilerle bizi hidayete sevk ederler. Bu sevk edişler biz insanları toplumsal hayata erdemli, ahlaklı ve adaletli kişiler olarak girmemize vesile olur. Bu ahlak ve adalet de bizi mutluluğa ve ahirete hazırlar……  

 Hikmet, Sebebler üzerinden, ilahi bilgilerde ki gizi,batıniyi okuyarak içinde ki sırrı çıkarana alim ve bu sırra Hikmet, bunlar üzerine yaşanyanlara  da iyi insanlar diyebiliriz…

Bir toplumdaki ruhsal etkinliklerin veya ruhsal durumların bütünü.

Daha çok dinsel kaynaklı olan bilgiye dayalı bu bilgileri derinlemesine okuyarak ulaşılan yorum ve bilgilere hikmet diyebilriz…

Daha çok şıh, şeh, devrişlerin, mürşitlerin vahiydeki sırrı çözdükleri düşünerek, vahiy veya dinsel bilgileri üzerine ürettikleri yorumlara da hikmet, hikmetli sözler denilmektedir.

Hikmetli sözlerin genel olarak kaynagı Tanrısaldır, ilahi olan bu bilgileri ancak veliler, erenler, devrişler, Şehler, Şıhlar ve Alimlerin çözebilecegi düşünülür. Bu çözme akıl yoluyla, inç yoluyla olduğundan bütün insanlar da az çok bütün insanların çözebilegini ileri sürenler de bulunmaktadır. Nitekim Kuran bir ayetin de biz insanlrın anlayabilmesi için Kuranın anlaşılır kılındığından bahseder. Buradan çıkışla bence hepimiz anlayabiliriz…

Sezgilere, zanlara, düşlere dayalı olarak Uhrevi alan da, beş duyuya dayalı olan dünyayı algılama işinde olgunlaşmış hikmet arayan kimseye Alim denilebilir…

Alim, Tanrı'nın insanlarca anlaşılamayan amacını, mesajın içinde ki gizliyi, sebebi, hikmeti arayan ve ortaya çıkaran kimseye alim diyebiliriz..

Arif , Çok anlayışlı ve sezgili “

 Hikmetli sözlere örnek olarak XII. Yüzyıl da Türkistan'da büyük bir tarikat kuran Ahmet Yesevi'nin şiirleri ve bunlara benzeyen diger tahrikat kurucularının ve Halk oznlarının ve Şehlerinin ürettiği halk şiirlerine ve veciz sözlere de hikmet dendiğini görüyoruz…

Hikmet, Allah’ın insanlarca anlaşılamayan mesajlarında ki, manalarda ki nedenlerde ki, nasıllar da ki gizi çözerek anlaşılır kılınması… Ariflerin Alimlerin Özlü, veciz, sözleri

Hikmet, genel olarak metafizik'in alandan beslenir, bu alanda söylenenlerin yorumlarla genişletilmesidir

Hikmet, bir acıdan mana arayışıdır de denilebilir   

Mana, Bazı insanlarda, hayvanlarda, bitkilerde ve doğa öğelerinde alışılmışın dışında birtakım belirtiler ve işlevlerle kendini gösteren gizemsel, dinsel ve büyüsel güçün yorumlanarak halkın anlayacagı hale getirilmesidir de denilebilir.

Bilgeler ve Alimler anlam definecileridir

Anlam ,1- Bir kelimeden, bir sözden, bir davranış veya olgudan anlaşılan şey, bunların hatırlattığı düşünce veya nesne, mana da denilebilir. 2- Bir önermenin, bir tasarının, bir düşüncenin veya eserin anlatmak istediği, zihinsel algılam da diyebiliriz.

Öte yandan anlamı, bir kelimenin veya bir sözün biz de uyandırdığı, anlattığı fikir ve düşünce de denilebilir. Anlam türlü bakımlardan sınıflara ayrılır, geçer anlam ve uğrama anlam, yalın ve karmaşık anlam, temel ve katkın anlamın yanı sıra ilkel ve türeme anlam, somut ve soyut anlamla birlite öz ve mecaz anlam diye de anlamı tasnif edebiliriz. Yzınsal düşündüğümüz de ise kelimenin tek başına veya söz içindeki öteki ögeler ile bağlantılı olarak zihinde yarattığı kavramlara da anlam denilebilir…

Bilge ve Alimlerin Kültüre katkısı

İster Bilgelerin ve Bilgisiyle, İsterseniz Alimlerin ortaya çıkardığı Hikmetle nihai olarak amaçları içlerinde yaşadıkları toplumları ve insanlığın kültürüne katkı sunmaktır…     

Kültür

1-Tarihsel, toplumsal gelişme süreci içinde yaratılan bütün maddi ve manevi değerler ile bunları yaratmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünü, kültür, hars, ekin denir. 2- Bir topluma veya halk topluluğuna özgü düşünce ve sanat eserlerinin bütününe de kültür diyebiliriz. 3- Muhakeme, zevk ve eleştirme yeteneklerinin öğrenim ve yaşantılar yoluyla geliştirilmiş olan biçimi olan yaşam tarzlarına da kültür denilebilir. “Bir memlekette kitap kültürü ne kadar zenginse günlük konuşma da o kadar zengin olur.-M. Kaplan. 4- Bireyin kazandığı bilgi ve yeteneklerin tümü de denilebilir, örnegin bir kimsenin tarih bilgisi güçlüye bu kişiye tarih kültürü kuvvetli bir kişi denilebilir. 5- Uygun biyolojik şartlarda bir mikrop türünü üretmeye kültürleme denilebir. “6-Mikrop cinsinden canlı bir varlığın muayyen bir ortam içinde çoğalmasına da kültür denilir.” -M. Kaplan.

Nihai olarak kültür biz de bir kanaat oluşturur ve birçok olguya kültür üzerinden bakarız. Bireyin belli bir konudaki süreğen ya da kalıcı düşünce, yargı ve değerlendirmelerinin ortak ürününe kanaat bu ürünü ortaya çıkarana da kültür denilebilir…

Bilge ve Alimler Yorumlar

Bilge ve Alimler bir çok düşünsel sonuçlara yorularla ulaşırlar, bu nedenle bilgelerin ve alimleri temel işlerinden birisi de hayatı, dogayı, ilahi emirleri yorunlamaktır. Bu acıdan yorum hikmet ve bilgi için önemli kaynaklardan biridir denilebilir.

Yorum : 1- Bir yazının veya bir sözün, anlaşılması güç yönlerini açıklayarak aydınlığa kavuşturma, tefsir işidir. 2- Bir olayı belli bir görüşe göre açıklama, değerlendirme yöntemidir.“ 3- Gizli veya hayalî olan bir şeyden anlam, çıkarma da denilebilir. 4- Bir ürünün, bir modelin, bir sanat eserinin farklı bir açıdan ele alınarak yeniden oluşturulmuş biçimi, versiyonun da yeniden yorumlama denilebilir. 5- Müzik ve Tiyatro eserlerini, bir müzik parçasını veya bir tiyatro oyununu kendine özgü bir duyarlık ve teknikle çalma, söyleme veya oynama işi de yorumlamadır. 6-Yorumlama, Anlaşılması özel bir dikkat isteyen ya da herkese özdeş anlamda anlaşılması gereken bir yapıtın, uzmanınca notlar eklenerek anlaşılır duruma getirilmesi.

Çok ilginç, ahlak, belki bir anlamda, bir yaşama mühendisliğinden başka bir şey değil. "Nasıl yaşayacağım, insan gibi nasıl yaşayacağım, nasıl insan gibi insan olacağım, nasıl güzel insan olacağım? Nasıl güzel, adil, zulmün ve sömürünün daha az olduğu bir dünyada daha güzel bir insan olarak yaşayacağım?" sorularının tartışıldığı alan diye anlamak gerektiğini düşünüyorum.

Yarattığı mitolojik evrenle, oluşturduğu inanç düzenleri, dünya görüşleri ile bilinmeyeni arayan teorik ilgileriyle bilgilerin ardında olmuş.

Bilgelik hemen her dilini, kültürünü geliştirmiş toplumlarda önemli bir erdem, saygın bir toplumsal kurum olmuş. Bilginin ethosta yer almasında, bilginin, bilgelik için "ahlaksal karakter" özelliği geliştirmek çabasıyla kullanılmasının katkısı var. Bilginin erdemle birleştirilmesi, bilginin ahlaksal nitelik kazanması, toplumlardaki bilgelik kurumları, kutsallık anlayışları, dinsel inanlarla gerçekleşiyor. Bilginin araştırılması birçok toplumda ruhban sınıfının elinde bulunmuş, bilginin tarihsel gelişiminde.

Canlı, tazelenen, tazelenmeye, yenilenmeye açık bilgidir. Eleştirilere duyarlı, savlarına "ters düşebilecek" bulguların üstünü örtmeyen bilgidir. Sağlıklı bilgi, sezgilere, sonata, örtük bilgiye açıktır. İnsanın bedeni duyguları, düşünmesi ve çevresiyle iki kişinin sağlıklı yürümesine yaratıcı atılımlarda bulunmasına olanak sağlar. Sağlıklı bilgi, sağlıklı yaşanan bilgidir. Eyleyicilerinin güvendiği, sorumluluğunu taşıdığı, onları özgül bilgiler geliştirmeye götüren bilgidir.

Biz insanlar doganın ve tanrısal medsajın gizini çözebilmekle vasıflandırılmışız, o zaman ne duruyoruz Arifler hayatı ve mesajlarını anlamak cabasına, unutmayın çözdüğünüz her bir giz için belki de onbinleerce sevap var….

Saygı ve sevgilerimle…

Fikri Adil  -www.vatandasfikri.com  -Ocak 14

Kaynaklar

1-Makale - http://www.yeldaozsunar.com

2- http://www.fikiratolyesi.com/2011/10/04/ahmet-inam-bilge-dedigin-hem-firlama-olur-hem-de-pust/#sthash.dIHEsRZm.dpuf

3- http://www.aksam.com.tr/yazarlar/muhendis-bilge-olabilir-mi/haber-204896

4- http://phil.metu.edu.tr/ahmet-inam/bilgi-ahlaki.htm

5-TDK BSTS / Bilişim Terimleri Sözlüğü 1981

6- TDK Tarama Sözlüğü 1963

7- TDK Güncel Türkçe Sözlük

8- TDK Kişi Adları Sözlüğü

9- BSTS / Edebiyat ve Söz Sanatı Terimleri Sözlüğü 1948

10-TDK Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü

11- BSTS / Eğitim Terimleri Sözlüğü 1974

12 -F. R. Atay. 5. esk. Fizik. 6. esk. Felsefe.

13- BSTS / Yazın Terimleri Sözlüğü 1974

14- Dini Kavramlar Sözlüğü DİBY        

15- Orhan Hancerlioğlu - Felsefe Sözlüğü- Remzi Kitatevi

16- Sosyal Bilimler Sözlüğü- Erhan Arda -  Alfa

17- BSTS / Gramer Terimleri Sözlüğü 2003

18- BSTS / Mantık Terimleri Sözlüğü 1976