İYİ ve KÖTÜ, NEYDİ? NE OLMALIYDI?

Bunlar üzerine biraz düşünelim mi, nedir iyi, nedir kötü, bunların sonuçları nedir? Bir kişiye, şeye iyi derken neden iyi deriz, bir kişiye, şeye kötü derken neden kötü deriz? Bizim tercihlerimiz iyiden mi, kötüden mi yana? Bütün insanlar iyi yaptıklarını düşündükleri halde bu kadar kötülük, bu kadar mutsuzluk, bu kadar günah, neden kaynaklanıyor? Basit gibi görünsede iyi ve kötü kavramları çok şey ifade ediyor, neden ? Hava, Su, Güneş, Toprak dogal hayat basit gibi gibi görünsede aslında yaşamın kaynakları degil mi? Kanıksadığımız, üzerine düşünmediğimiz ne kadar çok iyi şey var aslında... İyilikle devam edecek olursak...

İyi/İyilik : İstenilen, beğenilen nitelikleri taşıyan beğenilecek biçimde olan, “kötü” olanın karşıtı, karşısında olandır... Dersek yeter mi, yetmez, eylem gerekir... Çok, bol, kazançlı işlere de iyi denir, faydası yüksekse o hizmetten, üründen kişilere ücretinden daha çok fayda, yarar saglıyorsa, iyidir, yoksa sömürü olabilir... İyi yağmur yağdığı için bol ürün olmasına da iyi diyebiliriz.. Sağlıklı olmak ise iyiliğin, iyiligidir, iyi misiniz dediğimizde, saglıklıyım yerine iyiyim deriz...  İyi Akşamlar, İyi yıllar gibi iyilik temennileri, dilekleride sık sık söylediğimiz sözlerdir. Yerinde, uygun olana da iyi deriz... Yeterli olan üzerinden iyliğe baktığımız da, yetecek miktarda olan, tam olan da iyidir...

İyi olanın/olanların eylemlerine, iyilik edenlerin iyilikleri diyebiliriz,, zaten iyi kötülük edemez, kötülük karşısında iyi savunma yapar... İyi, ahlaklı olan, nedir dersek, iyi varken, kötüyü yapmamaktır diyebiliriz...  Adil olan iyidir, adaletsizlik kötüdür, adidir, bu bilinçle iyilik üzerine olsun eylemlerimiz...

Bu kadar iyi örnekleri yeter mi, bence yeter siz iyi nedir diye düşünmeye devam edin ben kötülük nedir diye devam edeyim ki, kötülük de iyi anlaşılsın ki kötü olanlar yapılmasın... Kötülüge geldiğimiz de ise, kısaca, insanı rahatsız eden, mutsuz eden, sağlıgına, onuruna, kişiligine zarar verendir der...

Kötü/Kötülük

Kötü: İstenilen, beğenilen nitelikte olmayan, °fena, “iyi” karşıtı, örnegin mutluluk iyi ise istenen, mutsuzluk kötüyse ki kötü istenmeyen bir durumdur...  Kötü hava, normalin dışında oluşan hava koşulları... Korku, endişe veren, kötü olaylar )cinayet, gasp, İşkence, Hırsızlık Hoşa gitmeyen, kötü kokulu olan şeyler...  Kaba ve kırıcı kişilerin kötü sözleri...  Az, yetersiz, niteliksiz, kötü bir çalışma, kişi ya da toplum üzerinde olumsuz etkileri olan kişi ve söylemler...  İyi, gerekli niteliklere sahip olmayan, istenilmeyen, gereksiz davranışları bulunan kişiler için de kötü vasat kullanılabilir... İstenilmeyen, beğenilmeyen, yararsız, uygun olmayan şeyler, kişiler....

Kötü Adam/Kadın olmak kötü yola sapmak dendiğinde ne anlarız, doğruluktan ayrılıp istenilmeyen ve yanlış işler yapanlar, birlikte yaşadıklarına mutsuzlukla zulüm edenler anlayabiliriz... Son olarak...

Kamu gücü acısından kötülük ise yetkisini yasalara aykırı yolda kullanmak: Görevleri, hizmetleri için verilen aracları, gücü kötüye kullanılmasına dayalı kötülük, iki kere kötlüktür, Neden yasalara dayalı olarak kullanması gereken gücü yasalara aykırı kullanması birinci, ikicisi ise o gün iyilik fayda, hizmet için kullanılacakken kötülüye kullanılmasıdır ki iki kere cezayı gerektirir...

Kısacası terazi kefesini göz önüne alalım, bir kefesinde iyilikler diger kefesinde kötülükler olsun.. İster kişi olarak tartalım, isterseniz bir toplumu tartalım, zaten toplumu kişiler oluşturacagı için... Hangi kefemiz agır basıyor, iyiliklerin olduğu yan mı, kötülüklerin konuldu kefemi? Kendi kendimizi yargılayabilirmiyiz? Oysa biz, hep başkalarını yargılamaya alışığı degil mi? Artık iyi, kötü başkasını yargılamak yerine kendimizi yargılayalım mı? Kısacası, iyi, iyilik yapma imkanımız varken iyi yapıyorsak iyiyiz, kötü, kötülük yapıyorsak, kötüyüz, iyi yaparak, iyi olmak dilegiyle... selam ve sevgilerimle...

Fikri Adil ** 1.10.20 – vatandasfikri.com

Kaynaklar

1* http://www.dildernegi.org.tr/TR,274/turkce-sozluk-ara-bul.html

2* https://tr.wikipedia.org/w/index.php?search=iyi+k%C3%B6t%C3%BC+problemi&title=%C3%96zel%3AAra&go=Git&ns0=1