HAC

Hac ibadetini birkaç acıdan degerlendirelim, isterseniz. Birinci acımız, Kuran da hac ibadeti,  ikinci acımız mevcut durum, üçüncü ise peygamberimiz zamanın da nasıl yapılırdı, dördüncüsü ise günümüz de nasıl olması gerekiyor ki ümmet arasın da birliğin barışın kardeşliğin tesisine hac ibadeti vesile olsun. İbadetlerimizin hepsinin amacları vardır, nasıl namaz bizi ahlaka ve adalete sonuc olarak da Allah'a yönlediriyorsa, hac ibadeti de ümmetin birliğinin yanı sıra Allah'a yönelmemize vesile olmalıdır… Bütün bu açıları gelin hep beraber degerlendirelim. Bu degerlendirmelerimizi her şeyden önce inananların her ibadeti Allahın emrettiği, onun rızasını kazanmak için yaptığını, yaptığımızı unutmadan yapmaya çalışalım…

Hac için, Kurana başvurduğumuz da hac konusun da bazı öneri ve emirler içermektedir, fazla yoruma girmeden ayetlere bakalım ve kurana göre hac konusun da düşüncelerimiz olsun. Bu düşünceleri inanca, inaçlarımızı da davranışa dönüştürmeliyiz diyerek, başlayalım ne dersiniz…

"""Bakara- 158.Şüphesiz Safa ile Merve, Allah’ın (dininin) nişanelerindendir. Onun için her kim hac ve umre niyetiyle Kâbe’yi ziyaret eder ve onları da tavaf ederse, bunda bir günah yoktur.  Her kim de gönlünden koparak bir hayır işlerse, şüphesiz Allah onu bilir, karşılığını verir.

Bakara -189 Sana, hilâlleri soruyorlar. De ki: “Onlar, insanlar ve hac için vakit ölçüleridir.  İyilik, evlere arkalarından girmeniz değildir. Ama iyi davranış, takva sahibi (Allah’a karşı gelmekten sakınan) insanın davranışıdır. Evlere kapılarından girin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtuluşa eresiniz.

Bakara -196.Haccı da, umreyi de Allah için tamamlayın. Eğer (düşman, hastalık ve benzer sebeplerle) engellenmiş olursanız artık size kolay gelen kurbanı gönderin. Bu kurban, yerine varıncaya kadar başlarınızı tıraş etmeyin. İçinizden her kim hastalanır veya başından rahatsız olur (da tıraş olmak zorunda kalır)sa fidye olarak ya oruç tutması, ya sadaka vermesi, ya da kurban kesmesi gerekir. Güvende olduğunuz zaman hacca kadar umreyle faydalanmak isteyen kimse, kolayına gelen kurbanı keser. Kurban bulamayan kimse üçü hacda, yedisi de döndüğünüz zaman (olmak üzere) tam on gün oruç tutar. Bu (durum), ailesi Mescid-i Haram civarında olmayanlar içindir. Allah’a karşı gelmekten sakının ve Allah’ın cezasının çetin olduğunu bilin.

Bakara 197.Hac (ayları), bilinen aylardır.  Kim o aylarda hacca başlarsa, artık ona hacda cinsel ilişki, günaha sapmak, kavga etmek yoktur. Siz ne hayır yaparsanız, Allah onu bilir. (Ahiret için) azık toplayın. Kuşkusuz, azığın en hayırlısı takva (Allah’a karşı gelmekten sakınma)dır. Ey akıl sahipleri, bana karşı gelmekten sakının. (Hac ayları, Şevval ve Zilkade ayları ile Zilhicce ayının ilk on günüdür.)

Bakara -200. Hac ibadetinizi bitirdiğinizde, artık (cahiliye döneminde) atalarınızı andığınız gibi, hatta ondan da kuvvetli bir anışla Allah’ı anın. İnsanlardan, “Ey Rabbimiz! Bize (vereceğini) bu dünyada ver” diyenler vardır. Bunların ahirette bir nasibi yoktur.

Ali İmran -97.    Onda apaçık deliller, Makam-ı İbrahim vardır. Oraya kim girerse, güven içinde olur. Yolculuğuna gücü yetenlerin haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır. Kim inkâr ederse (bu hakkı tanınmazsa), şüphesiz Allah bütün âlemlerden müstağnidir. (Kimseye muhtaç değildir, her şey O’na muhtaçtır.)

Maide- 2. Ey iman edenler! Allah’ın (koyduğu din) nişanelerine, haram aya, hac kurbanına, (bu kurbanlıklara takılı) gerdanlıklara ve de Rab’lerinden bol nimet ve hoşnutluk isteyerek Kâ’be’ye gelenlere sakın saygısızlık etmeyin. İhramdan çıktığınızda (isterseniz) avlanın. Sizi Mescid-i Haram’dan alıkoydular diye birtakımlarına beslediğiniz kin, sakın ha sizi, haddi aşmaya sürüklemesin. İyilik ve takva (Allah’a karşı gelmekten sakınma) üzere yardımlaşın. Ama günah ve düşmanlık üzere yardımlaşmayın. Allah'a karşı gelmekten sakının. Çünkü Allah’ın cezası çok şiddetlidir.

Maide - 97. Allah; Ka’be’yi, o saygıdeğer evi, haram ayı, hac kurbanını ve (bu kurbanlara takılı) gerdanlıkları insanlar(ın din ve dünyaları) için ayakta kalma (ve canlanma) sebebi kıldı. Bunlar, göklerde ve yerde ne varsa hepsini Allah’ın bildiğini ve Allah’ın (zaten) her şeyi hakkıyla bilmekte olduğunu bilmeniz içindir.

Tevbe - 3. Hacc-ı ekber gününde, Allah ve Resûlünden bütün insanlara bir bildiridir: Allah ve Resûlü, Allah’a ortak koşanlardan uzaktır. Eğer tövbe ederseniz, bu sizin için hayırlıdır. Ama yüz çevirirseniz, şunu iyi bilin ki, siz Allah’ı âciz bırakabilecek değilsiniz. İnkârcılara, elem dolu bir azabı müjdele!(Hacc-ı Ekber günü, İslâm bilginlerinin çoğunluğuna göre, hac günlerinden arefe günü ya da bayramın birinci günüdür. Ancak arefe günü olması ihtimali daha kuvvetlidir.)

Tevbe -19. Siz hacılara su dağıtmayı ve Mescid-i Haram’ın bakım ve onarımını, Allah’a ve âhiret gününe iman edip Allah yolunda cihad eden kimse(lerin amelleri) gibi mi tuttunuz? Bunlar Allah katında eşit olmazlar. Allah, zâlim topluluğu doğru yola erdirmez."""

Biraz fazla ayet paşlaştım farkındayım ama bizim temel anayasamız ayetlerdir, bu kişisel anayasamız ne derse sorumluyuz, bunun için hepimiz Kuranı iyi okumalı anlamalıyız ki anaysamıza göre davranabilelim…

Kuran daki ayetler bunlar bunlarla beraber başka hacca işaret eden ayetler de vardır. Biz, bu ibadetin üzerinde öyle durmalıyız ki, bizim yan yana getirilmede, bu oran da büyük toplanma daki maksadın için de başka me olabilir, olması gerektiğini düşünmeli degilmiyiz? Allah Ümmeti kabeye yöneltirken bir birlik işareti vermiş olmaz mı? Kıblemiz Kâbe hac da ziyaretimiz Kabeye bütün ümmet oraya davetli neden acaba?

Birbirinizle tanışın, ümetdaşlarınızın sorunlarını öğrenin, imkanı olan, olmayanlara yardımcı olsun. Ümmetdaşlar arasın da istişareler, meşveretler yapılarak müminlerin aralarında ki savaşlardan kaç tanesi hac da çözülerek barışa kavuşturulmuştur? Hac, savaşan Ümmetin barışmasına hizmet etse kötümü olur?

Peygamberimiz zamanı yapılan hacca baktığımız da ise şunları görüyoruz.

Peygamberimizin veda Haccın da yapdığı veda hutbesini okuduğumuz da hangi konularda mesajlar verdiğini görebilirz. Veda haccı da denilen bu hac hac'ın nasıl yapılması gerektiği konusunda da bize örnek olmuştur

Peygamberimizin, veda hutbesi diye evlerimizre astığımız o çok önemli mesajları içeren konuşmasını incelersek içeriğin de nasıl çeşitli konulara degindiğini, ümmeti bir çok konuda uyararak, İslam Ümmetinin nasıl bir ümmet olması gerektiğine işaret etmiştir… İşte veda hutbesinden bazı bölümler.

“Ey İnsanlar!

Kanlarınız, mallarınız ve namuslarınız, tıpkı şu içinde bulunduğunuz gün gibi, bu ay gibi, şu belde gibi dokunulmaz ve mukaddestir.

Bu mesaj üzerin de düşündüğümüz de insanların güven için de yaşaması ve bunun kutsal olduğu mesajını hacca gelenlere vermesi, bu mesajı alanların dünyanın çeşitli bölgelerine yayılarak bu mesaj daki gibi malları ve canları, namusları kutsal bilerek yaşama sorumluluğu alması demektir zaten bu iman etmek demek degilmidir?

Peygamberimiz devam ediyor: Biliniz ki, cahiliyyenin her şeyi ayaklarımın altındadır.

Cahiliyye döneminden kalan kan davaları hükümsüzdür. İptal ettiğim ilk kan davası bizim kanlarımızdan İbn Rebia b. Haris'in kanıdır.

Bu ne demektir, toplumsal sorunun çözümü demek degilmidir? Kan davası gibi toplumsal sorunları besleyen barışı bozan bir olayı haccın gündemine taşıyarak ve bunun kaldırılmasının toplumsal barışa katkısı olacağı belli degilmidir? Şimdi hacca gelenlerin bu mesajı alarak ülkelerine döndüklerin de savaşanları, kan davası güdenleri engelleyecek bilinci toplumlarına taşıyarak barış elcisi olmaları gerekmez mi?

Bunun için bu tip mesajlardan oluşan 8-10 hutbeyle hacca gelenleere kendi dillerinden, anlayacakları bir şekil de hac boyunca İslam birliğinin hazırladığı hutbelerle karşılaşmaları, dinlemeleri gerektiğini düşünüyor, bu hutbelerin ümmette ortak bilinc geliştirerek ümmetdaş bilinci geliştirmeye yardımcı olacaktır kanatindeyim.

Cahiliyyeden kalma faizler de hükümsüzdür. İptal ettiğim ilk faiz, bizimkilerden Abbas b. Abdulmuttalib'in faizidir. Bundan böyle faizlerin tümü hükümsüzdür.

Faiz gibi üretime dayanmayan, yatırımı engellediği için ekonomik sıkıntılara neden olan bir belayı kaldırdığını söyleyerek ekonomik bir mesaj vermesi… Haccın her alan da mesaj içermesi gerektiğini peygamberimizin veda hutbesinden öğreniyoruz, günümüz hacları bu özleliğini taşıyor diye sormadan gecemiyorum...

Kadınlarınız hakkında Allah'tan korkun Allah'tan. Onları Allah'ın emaneti olarak aldınız. Yine Allah adına onları kendinize helal kıldınız. İstemediğiniz kimseleri hanenize almamaları sizin onların üzerindeki hakkınızdır. Onların da sizin üzerinizde (karşılıklı hak ve sorumluluk esasına) uygun hakları vardır. Nafakalarını, giysilerini temin bunlardandır.

İslam ülkelerine baktığımız,Kadınların çok ezildiği bir kültürel yapının hüküm sürdüğü bir dönem de, ne yazık ki hale hüküm sürmekte, Ümmeti kadınların haklarına saygıya davet eden mesajı, dikkate alanların kadınları mağdur etmeyecekleri beklenir…

Size sımsıkı sarıldığınız takdirde bundan böyle dalalete sapmayacağınız bir şeyi, yani Allah'ın kitabını bırakıyorum. Ahirette beni sizden soracaklar. Buna ne cevap vereceksiniz?

Hep bir ağızdan “Şehadet ederiz ki, sen Risaletini tebliğ ettin, görevini yaptın ve bize hayır öğüt verdin!” Ora da toplananlara kendisinin görevini yapıp yapmadığını sorarak ümmetin tanıklığına başvurması, toplumun kanatının, tanıklığının Allah kantın da önemini vurgulayan bir mesaj… İlkelerimizi nereden alarak gelecekte İslami kuralları yaşayacağımıza dair mesajlardır bu mesajlar.

Bunun üzerine Rasulullah işaret parmağını kaldırıp şöyle dedi:

Şahit ol ya Rab!

Şahit ol ya Rab!

Şahit ol ya Rab! Ümmetin liderliğini yaptığı dönem de görevini layıkıyla yaptığını hem toplumuna gösteriyor, onların onayını alıyor, sonra da Allah'ın rızasına, şahitliğine sığınıyor… İşte örnek hac, işte her konu da mesaj alış verişin de bulunulan bir yan yana geliş… Haccın için de ekonomi, sosyoloji tanışma sorun çözme, dertleşme, yani hayata dair her şey var. Biz de bu ibadetimizi karşılıklı dayaşnışma ve paylaşmanın örnekleriyle hac ibadetini yaptığımız da, Allahın rızasını kazanırız ümüdi ve düşüncesiyle…

Günümüz de ümmetin tanışıp kaynaşması da saglanması gerektiği artık zaruridir. Ümmet'i Muhammed tanışıp kaynaşmalı, birbirin den haberdar olabilmesi için hac büyük bir fırsattır. Şu bölgede ki Müminlerin bu derdi var, şu müslüman kabile ile bu müslüman kabile çatışıyor. Bu bölgede ki Müminler şu gelişmeye neden olmuşlar gibi görüş alışverişlerin de bulunmak. Bilgi gelişme paylaşmanın yanı sıra, Hac'ın bir dayanışma ve yardımlaşmaya dönüştürülmesi gerektiğini, bu nedenle Zekat fonlarının oluşturulması, bu fondan kimin ne kadar yararlanacağı meşveretlerinin de yapılarak dünyanın neresinde yokluk yoksulluk çeken ümmet varsa bu zekat fonlarıyla yoksulluklarının kaldırılması sağlanabilir düşüncesindeyim… Günümüzde de haccın haber, bilgi alışverişinde de bulunma, Ümmet'in yaşadığı sorunlara çözüm arama toplantısına vesile olmasını temenni ediyorum… Hemen şunun düşünülmesi ne toplantısı derken ümmet kaynaşma toplantısı haccın şuandaki yapılış şekli korunarak yapılacak bir konferanslar,  tanışma kaynaşma toplantıları, gelecek yıllarda hac ibadetinin yapılışın da çıkacak sorunları çözme komisyonları, haccın uluslararsı boyutu düşünülünce artık gerekli hale gelmiştir diye düşünüyorum…

Yan yana gelmede ki masadımızı yeniden degerlendirmeliyiz, bu ölcüde büyük bir toplantının, ibadetin hac'ın ibadet yanın da birçok içerikte taşıyabilir.  İbadet maksadının yanın da yüzlerce mecazi, sembolik davranışların üzerine daha derin düşünerek şeytan taşlama daki asıl amaçın oradaki sembolik olarak dikilmiş bir nesneyi taşlamak olmadığını, asıl amacın bizi İslam dan uzaklaştıran, para, şöhret, güç, otorite, mal, mülk gibi putlaştırdıklarımız olması geregini kaç hacı adayı düşünüyor acaba… Bu şeytan taşlanın yanı sıra, Ümmetin birliğine hizmet edecek bir konferanslar, seminerler, istişareler, komisyonlar, kanaat öderlerinin karşılıklı tartışmaları, raporları, içtihatlar, karşılık görüş alış verişleriyle hac büyük bir >Kültür alış verişine erişecektir kanati taşıyorum. Bütün bu görüş alışverişleri, H.z. Muhammed'in ümmetinin birliğini bozan, dini algılamanın, yorumlamanın sonucu araya giren ayrılıkların çatışmaların, kısacası Mümin kanının dökülmesinin engellenmesi, savaşların barışa dönüştürülmesine dönük çalışmaların yapıldığı bir Hac ibadetine acilen ihtiyacımız vardır. Bu ihtiyacın artık zorunlu hale geldiğini anlamak istiyorsak bugün haberleri izleyin, nerede hangi Ümmet, Alllahın adını anarak, rızasını kazanıyorum yanılgısıyla kardeşini kesmiş, vurmuş, bombalamış mutlaka bir tanesine tanık olacaksınız.. Bunun için hac öyle bir ibadet haline getirilmelidir ki, sanki Ümmetin aralarında ki sorunları çözen, dayanışmaya ve birliğe hizmet eden bir ibadet haline gelmesi haccın ruhuna daha uygun olacak kanatini taşımaktayım. Yoksa birliği, barışı dayanışmayı, sevgiyi, saygıyı ibadetlerimiz aracılığıyla başaramazsak, ibadetin iman ederek iyi, güzel ve faydalı işler yapmak için emredildiğini düşünmemek, biraz Haccın o büyük ruhunu es geçmek demek degilmidir?

Hac bugünden sonra İslam dini denilince Adalet, Ahlak, Barış, Huzur, Mutluluk, Başarı, Sevgi, Saygı, Merhamet gibi insani vasıfları katılan herkesin özümsemesini sağlayacak içerikleri barındıran, İslamı yaşadıkları dünyanın heryerin de bu çerceve de temsil eden, hacıları dünyanın her yerine yayan büyük bir Ümmet Organizazyonu haline getirmeliyiz. Hac dan dönenlerin hepsi adalet ve adalete dayanan barış elcisi olduğun da hac ibadeti daha çok amacına ulaşmış olacağını böylece Allahın rızasını kazanabilecegimizi asıl amacın da bu olduğunu unutmayarak hac daha kapsamlı hale getirilebilir.... Öncelikle Ümmetin arasında ki çatışmaları adaletle çözmeye dönük çalışmaların olduğu kadar çatışılan her yer de, dinine, meshebine, dinlisine dinsizine bakmadan Hac yapan kişi Dünya barış elcisi olmalıdır. Dünyanın ve insanların neye ihtiyacı varsa, o ihtiyacı ortadan kaldırmaya dönük çalışmaların için de olan bir hacı, çevreye karşı sorumluluk sahibi olan, çevre kiriliklerine karşı mücadele ederek Allah'ın kurduğu düzenin kirlenerek bozulmaması için mücadele edecek olan Hacılara gercekten de dünyamızın çok ihtiyacı vardır. Ahlaksızlığın yasalarla kontrol edildiği, günümüz toplumların da gönüllü Ahlak elcisi olarak İslamın peygamberi H.z. M. Mustafa ne yaptıysa Ahlak adına onu yapan 10-15 milyon hacı dünyanın çeşitli noktaların da Örnek İnsan olarak ticaretin ve siyasetin için de yer aldığını düşünün… Bu zor degildir, son 5 yıldır hac yapan kişileri düşündüğümüz de 10-15 milyon İslamı temsil eden hacı sayısının abartılı olmadığı anlaşılacaktır. Nasıl bir İslami temsiliyet ortaya çıkacak, bunun sonucu ortaya çıkan olumlu enerjinin Ümmete ve insanlığa katkısını sanki şimdiden görüyor gibiyim. Günümüz hac'ı ibadetin yanı sıra biraz da ümmet arasında ki, siyasi, ekonomik, kültürel olarak düşünce ve duygu alış verişi haline haccı getirmeliyiz. İslam alimleri bu konu üzerin de durarak, düşünerek hac ibadetinin yanına sosyal içeriklerle gelen hacı adaylarını nasıl karşılaştırabilirize de agırlık verilmesi gereginin ne zaman zamanı gelecek ki?

Allah, Hac ibadeti yapanların ibadetlerini kabul etsin, yapamayanlara da nasip etsin dileyerek, haclarımızın, Ümmetin birlik bayramı olan Hacı-Ekber seviyesine Ümmetin birliğini ulaştırması dilegiyle selam ve saygılar...  

Not: Bu yazı bir din uzmanı tarafından yazılmamıştır, sadece Ümmetin arasındaki sorunları gören bir Müminin, Müminlere durumu izaha çalışmasından ibaret bir yazıdır.                                                                                                                                                                         

Sıtdık Fani - www.vatandasfikri.com – Pursaklar – Eylül 13