KOD 29 İLE İŞÇİ HAKLARINA DARBE!! 

“”SGK işten ayrılış kodlarına göre 29 kodu, “İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih” anlamına gelmektedir. İşverenin işçisini bu kod ile çıkarabilmesi için işçinin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II bendi kapsamında belirtilen fiillerden birini işlemesi gerekmektedir.”” Bu hak gaspının oranı nedir derseniz? “DİSK-AR tarafından iletilen soruya SGK tarafından verilen yanıta göre, 2020 yılında 177 bin işçi, "Kod-29" maddesi kullanılarak işten atıldı. Bu işçiler ne tazminat alabildi ne de İşsizlik Fonu ödemelerinden yararlanabildi.” Kod 29’a dayanak yapılan iş kanunun ilgili madde ve fıkraları…

25/II- Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

a) İş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek, yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması.

b) İşçinin, işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarfetmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnadlarda bulunması.

c) İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.

d) İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, işyerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da işyerinde bu maddeleri kullanması.

e) İşçinin, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması.

f) İşçinin, işyerinde, yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi.

g) İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki işgünü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü, yahut bir ayda üç işgünü işine devam etmemesi.

h) İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi.

ı) İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, işyerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması.

Görüldüğü gibi bahane bul işçiyi işten at cinsinden bir kanun, bu kanun Allahtan vicdanlı hakimler eliyle işçilerin lehine uygulanıyor… Dönemlim kod 29 magdriyetine…

Kötü çalışma koşulları ve düşük ücret nedeniyle sendika kuran PTT’nin taşeron işçileri, kod 29 olarak anılan ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılıktan işten çıkarılmayı protesto etti. “Bizler anayasal haklarımızı kullandığımız için kod 29’la işinden edilen PTT-SEN yöneticileriyiz. PTT’de çalışan 14 bin taşeron işçinin sesiyiz” diyen işçiler, “Yasaları uygulayın” çağrısında bulundu. Haber böyle, asıl sorun şurada kanun yoruma acık işverenlerde yorumluyorlar kullanıyorlar bu kanuni acıkları…

Aylardır haksız yere işten çıkarıldıkları için sendikal mücadele veren PTT taşeron işçileri dün İstanbul Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü önünde kod 29’a karşı basın açıklaması yaptı.  Neden eylem yaptılar, her eylemi isyan hadsizlik gibi algılayan yöneticiler olabilir mi, ne yazık ki varlar, her eylemi kamu dğzenine karşı tehdit olarak gören güvenlik anlayışı varmıdır ne yazık ki varlar… Bunun bedelinin ise kod 29’la işten atılmak olduğu belirtilen açıklamada, “Ahlaksızlıkla yaftalanıp işsizlik maaşından bile faydalanamadan açlığa mahkum edildik. Patronların ahlakını zaten tanıyoruz onlara göre hak aramak, boyun eğmemek ahlaksız demek” ifadelerine yer verildi. Bu çığlıklara kulak tıkamak insani vicdanı kaybetmektir…

10 gündür bu sorun tüm kamuoyunun ve hükümet yetkililerinin gözü önünde yaşanıyor, yada hükümet destekçisi yayın organları sorunları gündeme taşımama alışkanlığı olduğu için bu yaşanılanlar yetkililere ulaşmıyor mu? Suçları nedir anayasal hak olan bir örgüt oln sendikaya üye olmaktır… Sendikal hakları güvence altına alan Anayasanın 51. maddesi ve sendikalar kanununun 24 ve 25. maddeleri kaldırıldı mı? Bir yetkili çıkıp açık açık söylesin o zaman; ‘işçilerin sendika kurma hak talep etme gibi bir hakkı yoktur, buna cüret edenler de işten atılır’ diye. Ya biz işçileri oyalamayın ya da yasaları uygulayın! Diye işçiler haksız mı? İşin daha tuhaf, hatta abes, hatta ayıp yok yok iftira yanı işçileri nedne işten attıklarını duyunca şaşırıyoruz… Neden atmışlar?

“Ülkenin dört bir yanında yasal hakları olan örgütlenme hakkını talep eden işçiler  kod 29’la ahlaksız ilan ediliyor, üstelikte bunu iftira atarak yapıyorlar… Bu yolla  İş fesih hakkını kötüye kullanıyorlar, işçilere zulmediyorlar, bir hukuk düzeni içinde yaşıyorsak bu zulmü yapanlara neden yaptırım yok?  Belediyelerden, tekstil fabrikalarına, metal işkolundan depolara kadar birçok farklı işkolunda birçok farklı şehirde kod 29 zulmüne karşı 10’dan fazla yerde işçilerin tepkileri var. Salgın döneminde zaten yoğun risk altında çalışan işçilere evinde kalamayan biz milyonlara bunu reva görenler kimler? İşten atmak yasaktı madem biz bu kadar insan neden günlerdir sokaklardayız? Hak taleplerinin sesini duymamak, bizim kültürümüzde şeytanlaşmak demektir.. Allah şeytanlaşmaktan hepimizi korusun!!

Hüseyin Benek – vatandasfikri.com – 6.4.21

Kaynaklar

1* https://www.aydinlik.com.tr/haber/1-yilda-176-bin-isci-kod-29-la-isten-atildi-yasalari-uygulayin-239829

2* https://www.sozcu.com.tr/2021/ekonomi/kod-29-kiyimi-2020de-177-bin-isci-kovuldu-6356265/