Macaristan'da korkunç çevre felaketi

Macaristan'da bir alüminyum fabrikasında atık barajlarının yıkılmasının ardından çevreye yayılan ağır metaller içeren kızıl çamurun Tuna Nehri'ne ulaştığı bildirildi. Avrupa, tarihindeki en büyük çevre felaketiyle karşı karşıya.

Başkent Budapeşte’nin 160 km güneyindeki Ajkai Alüminyum Rafinerisi’nde meydana gelen kaza sonucu en az 1 milyon metreküp zehirli kırmızı çamur 40 kilometrekarelik bir alana yayıldı, yaşanan atık seli sonucunda 4 kişi öldü ve 120′den fazla kişi yaralandı. Boksit madenlerinde alüminyum elde edilmesi için kullanılan yöntemler nedeniyle yüksek miktarda demir, kadmiyum, kurşun, arsenik ve krom gibi ağır metaller, radyoaktif maddeler ve yüksek PH değerine sahip atıkla kirlenen Marcal Nehri civarında büyük bir çevre felaketi yaşanıyor. Nehirdeki canlı yaşamı sona ererken, uzmanlar akarsu havzasında canlı yaşamının bir daha uzun bir süre boyunca mümkün olamayacağını belirtiyorlar.

Afetle mücadele ekipleri, kazanın yaşandığı Ajkai ve Kolontar‘ı zehirli atıktan arındırma çalışmalarını sürdürüyor. Evlerini terk etmek zorunda kalan bölge sakinleri, geri dönüş konusunda karamsar. 7 bin insanı doğrudan etkileyeceği tahminleri yapılan felaketin ardından 4 ayrı yerleşimden 390 kişi tahliye edildi. Macaristan Çevre Bakanı Zoltan, yaptığı açıklamada, AB’ ginden teknik ve finansal destek beklediklerini belirtirken, Ajkai'de yaşananın Macaristan tarihindeki en büyük çevre felaketi olduğunu belirtti.

Alüminyum fabrikası polis ekipleri tarafından aranırken, bütün belgelere el konulduğu belirtildi. Fabrika yetkilileri yaşananların bir kaza olduğunda ısrar ediyor ancak çevreci gruplar daha önce böylesi bir felaketin yaşanabileceği konusunda yetkilileri uyardıklarında ısrarlı.

Budapeşte’nin 400 kilometre batısında bulunan Romanya’daki Mehedinti bölgesinin su yönetimi sorumlusu Adrian Draghici, her türlü duruma hazırlıklı olduklarını duyurdu ve Tuna Nehri’nin Romanya sınırlarına giren sularında kirlilik olduğuna dair en ufak bir sinyal almaları halinde nehri içme suyu kaynağı olarak kullanmayı anında kesebileceklerini söyledi. Kirlilik Güney Macaristan, Hırvatistan ve Sırbistan’ı dolaştıktan sonra yarın Romanya’ya da ulaşabilir. Öte yandan uzmanlar zehirli atıkların suda seyrelmesi durumunda dahi, atıkların çökelti olarak birikebileceğini ve bunun da daha büyük bir risk anlamına geleceğini belirtiyorlar.

Öte yandan Romanya'nın Baia Mare kentindeki bir altın madeninin siyanür havuzunda da meydana gelen patlama Macaristan'da yaşanılan felaketin çok da beklenmedik olmadığını ortaya koyuyor. Siyanürle altın arayan şirketin havuzunda çökme meydana gelmesiyle Ocak 2000'de Romanya ciddi bir çevre felaketiyle karşı karşıya kalmıştı.

Felaketi durdurmak için yoğun bir çaba sürüyor. Çevreye yayılan 700 bin metreküp atık içeren kızıl çamurun özellikle Tuna Irmağı boyunca yayılmaması için tonlarca alçı Marcal Nehri'ne dökülüyor.

Artık insanlık şunu kabul etmeli, Dünyanın herhangi bir yerinde meydana gelen çevre kirliliği hava, su, toprak aracılığıyla Dünyada yaşayan herkesi ilgilendiriyor. Bizim tanıdığımız sınırları doğa tanımıyor, hava rüzgar yoluyla, su akarsular yoluyla, toprak kirliliği de suları kirleterek Dünyanın her yerinde etkisini hissettiriyor.