T.C YÜKSEK SEÇİM KURUM

Karar No    : 231 

Karar Tarihi    : 22/03/2011 

  Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 12/03/2011 tarihli yazıda, aynen; “04/03/2011 tarihli, 

27864 Mükerrer sayılı Resmi Gazete yayımlanan 03/03/2011 tarihli, 987 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi 

kararı ile Türkiye Büyük Millet Meclisi Seçimlerinin yenilenmesine ve seçimin 12 Haziran 2011 Pazar günü 

yapılmasına karar verilmiştir. 

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 55/A maddesinin 

son fıkrasında; “Ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu belirlemeye 

Yüksek Seçim Kurulu yetkilidir. Yüksek Seçim Kurulunun buna ilişkin kararı Resmi Gazete’de yayımlanır.” 

hükmü yer almaktadır. 

Bu nedenle, ülke çapında (ulusal düzeyde) yayın yapan özel radyo ve televizyonlar ile bölgesel 

yayın tipinde olup, uydu yayını yapan televizyonların belirlenerek ilan edilmesini takdirlerinize arz ederim.” 

denilmiş ve Kurulumuzun 12/3/2011 tarih ve 196 sayılı ara kararı ile istenilen bilgi ve belgeler Radyo ve 

Televizyon Üst Kurulu İzleme ve Değerlendirme Dairesi Başkanlığının 17/3/2011 tarihli, 2247 sayılı yazısı 

ile gönderilmiş olmakla, konu incelenerek;   

            GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 79. maddesinde; Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, 

seçimin düzen içinde yönetimi, dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve 

seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları,  şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara 

bağlama görevinin Yüksek Seçim Kuruluna ait olduğu, Yüksek Seçim Kurulu ve diğer seçim kurullarının 

görev ve yetkilerinin Kanunla düzenleneceği belirtilmiştir.  

298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde; 

Özel kanunlarına göre yapılacak milletvekili, il genel meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, belediye meclisi 

üyeliği, muhtarlık, ihtiyar meclisi üyeliği, ihtiyar heyeti üyeliği seçimlerinde ve Anayasa değişikliklerine ilişkin 

kanunların halk oyuna sunulmasında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.    

Anılan Kanun’un 55/A maddesinin; 

Birinci fıkrasında; seçimlerin başlangıç tarihinden oy verme gününün bitimine kadar özel radyo ve 

televizyon kuruluşlarının yapacakları yayınlarda; 2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu’nun 5., 

20., 22., 23., maddeleri ile 31. maddesinin ikinci fıkrası hükümlerine tâbi olduğu, 

Üçüncü fıkrasında; birinci fıkra hükmüne göre özel  radyo ve televizyonların yayın ilkelerinin 

belirlenmesinde Yüksek Seçim Kurulunun görevli ve yetkili olduğu,  

Dördüncü fıkrasında; yapılacak yayınların bu ilkelere uygunluğunun gözetim, denetim ve 

değerlendirilmesinde, ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için Yüksek Seçim Kurulu; 

bunun dışında yayın yapan özel radyo ve televizyonlar için yayının yapıldığı yer ilçe seçim kurullarının 

görevli ve yetkili olduğu, 

Son fıkrasında da; Ülke çapında yayın yapan özel radyo ve televizyonların hangileri olduğunu 

belirlemeye Yüksek Seçim Kurulunun yetkili olduğu,  

belirtilmiş,  

2954 sayılı Türkiye Radyo ve Televizyon Kanunu’nda da “seçim hukuku” yönünden yayın ilkelerine 

yer verilmiştir.  

Konunun bu hükümler ışığında incelenmesi gerekmektedir. 

T.C 

YÜKSEK SEÇİM KURUMU

Karar No    : 201 

Karar Tarihi    : 14/03/2011 

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Seçimlerinin yenilenmesine, seçimin 12 Haziran 2011 Pazar 

günü yapılmasına, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 03/03/2011 günü, 73 üncü Birleşiminde 

987 sayı ile karar verilmiş ve bu karar 4/3/2011 tarihli ve 27864 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanmıştır. 

XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimine ilişkin seçim takvimi uyarınca; seçime katılabilecek siyasi 

partiler, seçime katılacakları seçim çevrelerine ait aday listelerini CD ve kağıt ortamında 11/4/2011 günü 

saat 17:00’ye kadar Kurulumuz Başkanlığına vereceklerdir. 

 Siyasi partilerin aday listelerini vermelerinde uyulması zorunlu usullerin ve başvurularında bu 

listelere eklenmesi gereken belgelerin belirlenmesini, 

Milletvekili adaylarının istifalarının son gününün ve şeklinin, istifalardan vazgeçme zamanının, istifa 

ve ölüm nedeniyle meydana gelecek boşalmaların hem geçici hem kesin aday listeleri yönünden 

tamamlanması usulünün belirlenmesi gerekmektedir. 

Bu hususların belirlenmesi için oluşturulan Komisyon çalışmasını tamamlamış olmakla; 

GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ: 

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın; 

79. maddesinde; “Seçimler, yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılır.  

Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün 

işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları, 

şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin seçim 

tutanaklarını ve Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek Seçim Kurulunundur. 

Yüksek Seçim Kurulunun kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz. ”   

76. maddesinde; “Yirmibeş yaşını dolduran her Türk milletvekili seçilebilir. 

En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar, 

kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasına 

hüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı  kötüye 

kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, 

Devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından 

biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekili seçilemezler.” 

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun;  

10. maddesinde; “Yirmibeş yaşını dolduran her Türk vatandaşı milletvekili seçilebilir.” 

11. maddesinde; “Aşağıda yazılı olanlar milletvekili seçilemezler: 

             a) İlkokul mezunu olmayanlar,  

             b) Kısıtlılar, 

             c) Yükümlü olduğu askerlik hizmetini yapmamış olanlar, 

             d) Kamu hizmetinden yasaklılar,  

             e) Taksirli suçlar hariç, toplam bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır hapis 

cezasına hüküm giymiş olanlar,  

             f) Affa uğramış olsalar bile;   1. Basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, 

dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları, resmî 

ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından biriyle mahkûm 

olanlar, 

           2. Türk Ceza Kanununun  İkinci Kitabının, birinci babında yazılı suçlardan veya bu suçların 

işlenmesini aleni olarak tahrik etme suçundan mahkum olanlar, 

           3. Terör eylemlerinden mahkûm olanlar, 

           4. Türk Ceza Kanununun 536 ncı maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında yazılı eylemlerle 

aynı Kanunun 537 nci maddesinin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralarında yazılı eylemleri 

siyasi ve ideolojik amaçlarla işlemekten mahkum olanlar.” 

22. maddesinde; “Adayların geçici olarak ilanından  itibaren iki gün içinde il seçim kuruluna itiraz 

edilebilir. İtirazlar, İl secim kurullarınca, en geç iki gün içinde karara bağlanır.  

İlgililer, bu kararlara karşı iki gün içinde Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edebilirler. 

          Yüksek Seçim Kurulu, üç gün içinde ve en geç, kesin aday listelerinin ilanı gününe kadar bu itirazları 

karara bağlar.” 

23. maddesinde;  “Bir il, bir kaç seçim çevresine bölünmüş olsa bile il seçim kurulları, kendi seçim 

çevrelerinin adayları hakkında yaptıkları inceleme sonunda, bu Kanunda yazılı adaylık şartlarında noksanlık 

veya aykırılık bulunduğunu görürlerse, durumu geçici ilan tarihinden itibaren iki gün içinde ilgili adaya, siyasi 

partilerin il başkanlarına ve Yüksek Seçim Kuruluna bildirirler.”         

   hükümlerine yer verilmiştir. 

2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 37. ve sonra gelen maddeleri hükümlerine göre, Milletvekili 

Genel Seçiminde adaylar; İlçe Seçim Kurulu Başkanının yönetim ve denetimi altında yapılan siyasi partilerin 

belli bir seçim çevresindeki bütün kayıtlı üyelerinin katılımıyla (önseçim) veya aday yoklaması usullerinden 

biriyle ya da bunların dışında siyasi partilerin tüzüklerinde belirtilen Merkez Yoklaması yöntemiyle belirlenir. 

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun değişik 20. maddesinde; siyasi partilerin milletvekili 

seçimine ilişkin aday listelerini ayrı ayrı alındı belgesi karşılığında önseçim gününden en geç on gün sonraki 

gün saat: 17.00’ye kadar Yüksek Seçim Kuruluna verecekleri öngörülmüştür. Yüksek Seçim Kurulunun 

7/3/2011 tarih ve 157 sayılı  kararıyla kabul edilen 12 Haziran 2011 Pazar günü yapılacak olan XXIV. 

Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak takvime göre; siyasi partiler, aday bildirimlerini elektronik 

ortamda (CD olarak) ve ayrıca cetveller halinde 11/4/2011 Pazartesi günü saat:17.00’ye kadar Yüksek 

Seçim Kuruluna vermek zorundadırlar. 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 48. maddesinde; bu listelerin 

her bir seçim çevresi itibariyle ayrı ayrı düzenlenmesi belirlendiği halde, milletvekili seçimine ilişkin aday 

listelerinin Yüksek Seçim Kuruluna verilmesinde uygulanacak yöntem hakkında bir hüküm getirilmemiştir. 

Bu duruma göre siyasi partiler, seçime katılacakları her  İl’e ait aday listelerini (o il çevrelere 

bölünmüş ise bu çevreler de dikkate alınarak) ayrı ayrı bildirmek durumundadırlar. Bu aday listelerinin nasıl 

düzenleneceği, aday isimlerinin nasıl yazılacağı, adaylarla ilgili hangi bilgileri içerecekleri,  şekilleri ve kaç 

nüsha verilecekleri, ne gibi belgelerin eklenmesi gerektiği hususları yasalarda belirtilmediğinden Yüksek 

Seçim Kurulunca saptanması gerekmektedir. 

 2839 sayılı Kanunun 25. maddesinde; listelerin kesinleşmesinden sonra istifa ve ölüm nedeni ile 

aday listelerinde meydana gelecek eksilmelerin listelerin tamamlanmasını gerektirmeyeceği vurgulanmıştır. 

2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 25. maddesi hükmüne göre; aday listelerinin 

kesinleşmesinden sonra istifaların dikkate alınması mümkün  değil ise de, bu hüküm istifa süresinin bu 

tarihe kadar uzayacağı anlamına gelmez.  İstifa üzerine, kesinleşmeden önce oluşan boşalmaların 

tamamlattırılması da söz konusu olduğundan, bu işlem için gerekli süre de göz önünde bulundurulmak 

suretiyle istifaların dikkate alınabileceği son günün saptanması gerekir. Seçim Takvimine göre bu tarihin 

24/4/2011 olarak kabulü gerekir. O halde, bu tarihe kadar Yüksek Seçim Kuruluna bildirilen istifalar sebebi 

ile listelerin tamamlattırılması mümkün olup, bu tarihten sonraki istifalar listelerin tamamlattırılması 

yönünden dikkate alınmayacaktır.  Ayrıca; istifanın usul ve yöntemleri de yasada açıklanmadığından, bu konuda düzenleme yapılması 

zarureti doğmaktadır.  İstifalarda kimlik saptaması en önemli öğedir.  İstifanın Yüksek Seçim Kuruluna 

ulaştırılması yöntemi de seçim işlerindeki ivedilik bakımından önem arzetmektedir. 

 Öte yandan, Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 76. ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 

10. ve 11. maddelerinde; “Milletvekili Seçilme Yeterliliği” ile ilgili  şartlar belirlenmiş, 2839 sayılı Kanunun 

“Adaylara Karşı İtiraz” başlıklı 22. maddesinde; “Adayların geçici olarak ilanından itibaren iki gün içinde il 

seçim kuruluna itiraz edilebilir. İtirazlar, il seçim kurulunca, en geç iki gün içinde karara bağlanır. İlgililer, bu 

kararlara karşı iki gün içinde Yüksek Seçim Kurulu’na itiraz edebilirler. Yüksek Seçim Kurulu, üç gün içinde 

ve en geç, kesin aday listelerinin ilanı gününe kadar bu itirazları karara bağlar.”, “Adayların İncelenmesi” 

başlıklı 23. maddesinde ise; “Bir il, birkaç seçim çevresine bölünmüş olsa bile il seçim kurulları, kendi seçim 

çevrelerinin adayları hakkında yaptıkları inceleme sonunda, bu Kanunda yazılı adaylık şartlarında noksanlık 

veya aykırılık bulunduğunu görürlerse, durumu geçici ilan tarihinden itibaren iki gün içinde ilgili adaya, siyasi 

partilerin il başkanlarına ve Yüksek Seçim Kurulu’na bildirirler.” hükümlerine yer verilmiştir. 

12 Haziran 2011 Pazar günü yapılacak olan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak 

Seçim Takviminde ise; siyasi partilerin genel merkezlerinin, seçime katılacakları seçim çevrelerine ait aday 

listelerini 11/4/2011 tarihinde Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığına verecekleri ve bu tarihten sonra milletvekili 

adaylarının seçilme yeterliliğine ilişkin inceleme ve itiraz sürecinin başlayacağı öngörülmüştür. 

Anayasa ve yasalarla, seçimin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve 

dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma görevi verilen Kurulumuzca, milletvekili adaylarının 

incelenmesi sırasında ve itiraz sürecinde bu işlemlerin kolayca ve düzen içinde yapılabilmesi ve gereksiz 

yazışmaların önlenebilmesi için aday listeleri bildirilirken bu adaylara ilişkin T.C. Kimlik Numarasını gösteren 

nüfus cüzdanı örneği, öğrenim durumunu gösterir diploma sureti, askerlik belgesi ile adli sicil ve arşiv 

kaydının da gönderilmesinin siyasi partilerin genel merkezlerine bildirilmesinin uygun olacağı,  

Ayrıca adli sicil kaydında sabıkası bulunan adayların;  

   1-  2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesi (f) fıkrasında belirtilen suçlardan ve (e) 

fıkrasında söz edildiği gibi taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır 

hapis cezasına hüküm giymiş olanların,  

 Kesinleşmiş cezalarının infazından sonra, 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 121 – 122 – 123 – 124. 

veya 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 13/A maddelerine göre  mahkumiyet kararlarına ilişkin olarak ayrı 

ayrı Memnu Hakların İadesi kararları almaları ve kararın kesinleşme şerhli (açıklamalı), 

2- Yine, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesinin (f) fıkrasında yazılı suçlardan ve 

(e) fıkrasında belirtilen taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır 

hapis cezasına hüküm giymiş olup da cezaları 647 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca ertelenmiş

olanların,   

 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 95/II. maddesine göre, hüküm tarihinden itibaren beş yıl içinde, 

başka bir suçtan hüküm giymemiş olduklarını kanıtlayabilmeleri için söz konusu tecilli mahkumiyet 

kararlarının kesinleşme şerhli (açıklamalı), 

3- 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11/f maddesinde belirtilenler dışındaki diğer kasıtlı bir 

suçtan dolayı 1 yıldan az süre ile ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde öngörülen seçilme

hakkı yoksunluğunu doğuracak biçimde kesinleşmiş hapis cezası bulunanların bu cezalarını infaz ettiklerine 

veya infaz etmiş sayıldıklarına ilişkin belgenin, 

4- Milletvekili seçilmesine engel sabıkası olanlar hakkında sonradan uyarlama yapılarak 5271 sayılı 

Ceza Muhakemesi Kanununun değişik 231.maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri  bırakılması 

kararı verilmiş olanların buna ilişkin kararın, 

onaylı birer örneğini eklemeleri gerektiği kanaatine varılmıştır. 

 Ayrıca, il seçim kurullarının kendi seçim çevrelerinin adayları hakkında yaptıkları inceleme sonunda,

gerekli gördükleri diğer belgeleri ilgili yerlerden isteyebilecekleri de açıktır. 

S O N U Ç: Açıklanan nedenlerle; A) Aday listelerinin verilmesinde uyulması zorunlu yöntem; 

 I- a) Siyasi partilerin seçime katılacakları seçim çevrelerine ilişkin aday listelerini, “her ilin ve bir il birden 

fazla seçim çevresine bölünmüş ise, her bir seçim çevresinin adayları ayrı ayrı kağıtta gösterilmek suretiyle 

aday listelerinin” ve bu listeleri ihtiva eden CD’nin Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen kayıt desenine göre, 

Yüksek Seçim Kuruluna 11/4/2011 Pazartesi günü saat: 17.00’ye kadar teslim etmeleri gerektiğine,  

b) İllere ait bu listelerin alfabe sırasıyla dizilerek  listenin baş tarafına ilin adı, il birkaç seçim 

çevresine bölünmüş ise (her bir çevre ayrı ayrı olmak üzere) ilin adıyla birlikte bölünen seçim çevresinin 

numarasının yazılması, bunun altına da o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı  kadar adayların 

T.C. Kimlik Numaraları, adları, soyadları, öğrenim durumları (ilk, orta, yüksek biçiminde) ve meslekleri 

(birden çok meslek varsa yalnız biri) gösterilerek sıra numarasıyla alt alta yazılmak suretiyle düzenlenmesi 

gerektiğine, 

c) Listelerin her sayfasının parti mührünü ve yetkili imzayı taşıması gerektiğine, 

d) Her aday için, 2839 sayılı Kanunun 10. ve 11. maddelerine göre, seçilme yeterliliği ile ilgili 

öğrenim durumlarını gösterir diploma, askerlik belgesi ve T.C. Kimlik Numarasını gösterir nüfus cüzdanı 

örneği ve sabıka kayıtları ile sabıka kaydı sorgulama sonucunda adayın mahkumiyetinin belirlenmesi 

durumunda;  

   1-  2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesi (f) fıkrasında belirtilen suçlardan ve (e) 

fıkrasında söz edildiği gibi taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır 

hapis cezasına hüküm giymiş olanların,  

 Kesinleşmiş cezalarının infazından sonra, 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 121 – 122 – 123 – 124. 

veya 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 13/A maddelerine göre  mahkumiyet kararlarına ilişkin olarak ayrı 

ayrı Memnu Hakların İadesi kararları almaları ve kararın kesinleşme şerhli (açıklamalı), 

2- Yine, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesinin (f) fıkrasında yazılı suçlardan ve 

(e) fıkrasında belirtilen taksirli suçlar hariç bir yıl veya daha fazla hapis veya süresi ne olursa olsun ağır 

hapis cezasına hüküm giymiş olup da cezaları 647 sayılı Kanunun 6. maddesi uyarınca ertelenmiş

olanların,   

 765 sayılı Türk Ceza Kanununun 95/II. maddesine göre, hüküm tarihinden itibaren beş yıl içinde, 

başka bir suçtan hüküm giymemiş olduklarını kanıtlayabilmeleri için söz konusu tecilli mahkumiyet 

kararlarının kesinleşme şerhli (açıklamalı), 

3- 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11/f maddesinde belirtilenler dışındaki diğer kasıtlı bir 

suçtan dolayı 1 yıldan az süre ile ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53. maddesinde öngörülen seçilme

hakkı yoksunluğunu doğuracak biçimde kesinleşmiş hapis cezası bulunanların bu cezalarını infaz ettiklerine 

veya infaz etmiş sayıldıklarına ilişkin belgenin, 

4- Milletvekili seçilmesine engel sabıkası olanlar hakkında sonradan uyarlama yapılarak 5271 sayılı 

Ceza Muhakemesi Kanununun değişik 231.maddesi uyarınca hükmün açıklanmasının geri  bırakılması 

kararı verilmiş olanların buna ilişkin kararı, 

onaylı birer örneğini eklemeleri gerektiğine, 

e) İl seçim kurullarının gerekli gördükleri takdirde kendi seçim çevrelerinin adayları hakkındaki diğer 

belgeleri ilgili yerlerden isteyebileceklerine ve bu taleplerinin derhal yerine getirilmesinin zorunlu olduğuna, 

II- 2839 sayılı Kanunun 13. maddesi gereğince; seçime katılan siyasi partilerin iller toplamının en az 

yarısında o seçim çevresinin çıkaracağı milletvekili sayısı kadar aday göstermeleri gerektiğine,  eksik aday 

gösteren siyasi partilerin bu eksikliği Yüksek Seçim Kurulunca verilen sürede tamamlamamaları  halinde 

anılan Kanunun 13. ve 14. maddeleri uyarınca seçime katılma hakkını kaybedeceklerine, 

 B) Adayların istifaları yönünden uyulması gerekli yöntem;

I- Milletvekili seçimine katılan siyasi partilerin Yüksek Seçim Kuruluna verdikleri aday listelerinde 

gösterilenlerden istifa edeceklerin, bu yoldaki istemlerinin en geç 24/4/2011 Pazar günü saat: 17.00’ye kadar bu Kurula ulaşmış olması gerektiğine, belirtilen bu gün ve saatten sonra Kurula ulaşacak istifaların 

dikkate alınamayacağına ve eksiklerin tamamlattırılması yönünden ilgili siyasi partiye iletilmeyeceğine, 

II-  Adaylıktan istifaların Yüksek Seçim Kuruluna veya  Yüksek Seçim Kuruluna iletilmek üzere il 

seçim kurulu başkanlığına, doğrudan doğruya ve şahsen kimlik göstermek suretiyle yapılabileceğine,  

III-  İstifanın Yüksek Seçim Kuruluna noter vasıtasıyla da gönderilebileceğine, 

IV-  Seçim Takvimine göre, aday listelerinin kesinleştiği 28/4/2011 tarihinden itibaren ölüm veya 

istifa nedeni ile aday listelerinde oluşacak eksikliklerin tamamlanması gerekmediğine, ancak bu kişilerin 

seçilmiş bulunmaları halinde istifalarının hüküm ifade edeceğine ve yerlerine kendilerinden sonra gelenlerin 

seçilmiş sayılacaklarına, 

C) Kararın birer örneğinin Yüksek Seçim Kurulunun 5/3/2011 tarihli, 2011/144 sayılı kararı ile tespit 

edilen siyasi partilerin genel başkanlıkları ile Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce iç-mail ile il seçim kurulu 

başkanlıklarına gönderilmesine, 

D) Kararın bir örneğinin Resmi Gazetede yayımlanmasına ve sonuç bölümünün Başkanlık duyurusu 

halinde ilan edilmek üzere Türkiye Radyo Televizyon Kurumuna gönderilmesine, 

14/3/2011 tarihinde oybirliği ile karar verildi.  

Başkan   Başkanvekili   Üye   Üye   

Ali EM    Kırdar ÖZSOYLU  Hüseyin EKEN M. Zeki ÇELEBİOĞLU 

Üye    Üye    Üye      

Muharrem COŞKUN  Turan KARAKAYA  Mehmet KÜRTÜL 

Üye    Üye    

Nilgün İPEK   Halim AŞANE

İÇİŞLERİ BAKANI OSMAN GÜNEŞ, GENEL SEÇİMLERDE ALINACAK GÜVENLİK ÖNLEMLERİYLE İLGİLİ BİR GENELGE YAYINLADI. 25.03.2011

T.C.

İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği

BASIN AÇIKLAMASI

NO: 2011/26

ANKARA-(25.03.2011)- İçişleri Bakanı Osman Güneş,  12 Haziran 2011 Pazar günü yapılacak olan 24. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinin huzur ve güven içinde yapılmasının temini amacıyla; seçimden önce, seçim günü ve seçim sonrası alınacak güvenlik önlemleriyle ilgili olarak Jandarma Genel Komutanlığı’na, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne, Sahil Güvenlik Komutanlığı’na ve 81 İl Valiliği’ne bir genelge yayınladı. 

         Bakan Güneş’in genelgesi şöyle;

“Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 03.03.2011 tarihli ve 987 Nolu Kararı ile Milletvekili Genel Seçiminin yenilenerek, seçimin 12 Haziran 2011 Pazar günü yapılması kararlaştırılmış ve bu karar 04.03.2011 tarih ve 27864 sayılı (mükerrer) Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

Anayasamızın 79 uncu maddesinde; seçimlerin, yargı organlarının genel yönetim ve denetimi altında yapılacağı, seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün şikâyet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama görevinin Yüksek Seçim Kuruluna ait olduğu düzenlenmiştir.

Buna göre, seçim işlemlerini düzen içinde yapma ve yaptırma görevi Yüksek Seçim Kurulunun denetiminde il ve ilçe seçim kurullarına ait olduğundan, herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi için, bu kurullar tarafından alınan ve yayınlanan kararların titizlikle takip edilmesi ve bu kararlar doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir.

Öte yandan, genel olarak kamu güvenliğinin ve huzurun sağlanması ile kanun dışı eylem ve işlemlerin önlenmesi mülki idare amirlerinin ve güvenlik güçlerinin görevidir. Bu çerçevede valilerimiz seçimin huzur ve güven ortamı içerisinde gerçekleşmesi için gerekli her türlü tedbiri önceden planlayarak uygulamaya koyacaklardır. 

Bilindiği gibi, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda 08.04.2010 tarih ve 5980 sayılı Kanun ile mülki idare amirleri ve güvenlik güçlerini de yakından ilgilendiren önemli değişiklikler yapılmış olup, bu değişiklikler ilk olarak bu seçimde uygulanacaktır.

Yüksek Seçim Kurulunun 07.03.2011 tarih ve 157 Nolu Kararı ile seçim takvimi açıklanmış ve seçimin başlangıç tarihi 14 Mart 2011 olarak belirlenmiştir. Bu tarihten sonra yapılacak yayınlar, kamuoyu araştırmaları ve anketleri, hediye dağıtımı, kamu kurumlarında çalışanların faaliyetleri, kamuya ait araç ve gereçlerin kullanımı, siyasi partilerin ve bağımsız adayların seçim propaganda dönemi içerisinde düzenleyecekleri açık ve kapalı yer toplantılarında uyacakları usul ve esaslar 298 sayılı Kanun ile düzenlenmiştir.

Seçimlerin ülke genelinde huzur ve güven ortamı içerisinde yapılabilmesi için 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat ile Yüksek Seçim Kurulu kararları çerçevesinde hareket edilmekle birlikte aşağıda belirtilen tedbirlerin alınması uygun görülmüştür:

A- Seçim Döneminde Alınacak Genel Tedbirler:

1- Valiler tarafından, güvenlik birim amirleri ve lüzum görülecek diğer yetkililerin katılımıyla illerde seçim güvenliği toplantıları yapılarak, il merkezi ve ilçelerin seçimle ilgili istek ve ihtiyaçları tespit edilecek ve imkânlar ölçüsünde bu ihtiyaçlar karşılanacaktır.

Seçim öncesinde, seçim sırasında ve seçim sonrasında yapılacak çalışmalar ve alınacak tedbirler, görev alanları ve sorumlular belirtilmek suretiyle yazılı olarak planlanacaktır. Güvenlik tedbirleri planlanırken gerekiyorsa komşu illerle koordinasyon sağlanacaktır.

2- 298 sayılı Kanunda yapılan değişikliklerin ilk defa bu seçimde uygulanacağı da dikkate alınarak başta güvenlik güçleri olmak üzere seçimlerde görev alacak personelin seçimle ilgili mevzuat, Yüksek Seçim Kurulunun ilgili kararları ve uygulamaya ilişkin hususları kapsayacak şekilde hizmet içi eğitime tabi tutulmaları sağlanacaktır.

3- Seçim öncesi, seçim günü ve sonrasında kamu görevlileri ve güvenlik güçleri idarenin tarafsızlığını zedeleyici tutum ve davranışlardan kaçınacaklardır. Siyasi partilerin ve adayların herhangi bir baskıya ve kısıtlamaya maruz kalmadan, kanunlar çerçevesinde propaganda ve benzeri çalışmaları yapmaları ve seçmenlerin oylarını serbestçe kullanmaları için gerekli tedbirler alınacaktır.

4- Seçim takviminin başlangıcından seçim propagandası ve yasakların başlangıcına kadar olan sürede yapılacak olan her türlü açık ve kapalı yer toplantıları ile propaganda döneminde gerçek ve tüzel kişilerin seçimle ilgili olmayan açık ve kapalı yer toplantıları, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu hükümlerine tabidir.

Bu çerçevede yapılacak toplantılarda 2911 sayılı Kanun hükümlerine göre hareket edilmekle birlikte, Yüksek Seçim Kurulunun 12.03.2011 tarih ve 186 sayılı kararında belirtilen esaslar dikkate alınacaktır.

5- Seçim propagandası ve yasakların başlangıç tarihi olan 02 Haziran 2011 Pazar günü sabahından, bitiş tarihi olan 11 Haziran 2011 Cumartesi günü saat 18.00’e kadar olan süre içerisinde yapılacak açık ve kapalı yer toplantıları, 298 sayılı Kanunun ilgili hükümleri doğrultusunda il ve ilçe seçim kurullarının denetiminde gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda, propaganda döneminde yapılacak açık ve kapalı yer toplantılarında seçim kurulu başkanlıkları ile temas kurularak gerekli güvenlik tedbirleri alınacaktır.

6- Siyasi parti teşkilatları ve bağımsız adayların seçim çalışmalarını yürütmek üzere açacakları seçim büroları ile ilgili hususlar 298 sayılı Kanunun 51/A maddesinde düzenlenmiştir.

Buna göre, seçim büroları; seçimin başlangıç tarihi olan 14 Mart 2011 Pazartesi gününden seçim propagandası ve yasakların başlangıç tarihi olan 02 Haziran 2011 Perşembe gününe kadar mahallin en büyük mülki amirine, propaganda süresinin başlamasından sonra ise ilçe seçim kuruluna bildirimde bulunmak suretiyle açılabilecek ve 09.00 ile 23.00 saatleri arasında faaliyet gösterebileceklerdir. Açılan seçim bürolarının listeleri mahallin en büyük mülki amiri tarafından ilçe seçim kuruluna gönderilecektir. Açılma şartlarını taşımayan seçim bürolarının eksikliklerinin tamamlanması için 3 (üç) günlük süre verilecek, bu süre içerisinde eksikliklerin giderilmemesi halinde, şartlar tamamlanıncaya kadar mülki amirlerce kapatılacaktır.

7- 298 sayılı Kanunun propaganda amaçlı yayın ve malzeme dağıtımı ile ilan ve reklâm yerleri ve bunlara ilişkin yasakları düzenleyen 57, 58, 60 ve 61 inci maddelerinde 5980 sayılı Kanun ile önemli değişiklikler yapılmış, bu hususlarda yeni düzenlemeler getirilmiştir.

Kanunun 57 nci maddesine göre; seçime katılan siyasi partiler ve adaylar, seçimin başlangıç tarihinden seçim propaganda süresinin sona ermesine kadar, kendilerini tanıtıcı nitelikte broşür, el ilanları, parti bayrağı, poster, afiş veya ses ve görüntü içeren CD, DVD gibi her türlü yayını dağıtmakta serbesttirler. Belirtilen bu yayın ve malzemeleri dağıtacak kişilerin 18 yaşını doldurmuş olması gerekmektedir.

Kanunun 60 ıncı maddesinde siyasi parti ve adayların propaganda ilan ve reklam malzemelerini asabilecekleri ve yapıştırabilecekleri yer ve sürelere ilişkin hususlar, 61 inci maddesinde ise ilan ve reklam yerleri ile ilgili yasaklar düzenlenmiştir.

Buna göre; seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününü takip eden güne kadar siyasi partiler, bağımsız adaylar, herhangi bir kurum veya kuruluş ya da vatandaşlar tarafından, kanunda belirtilen yerler dışında siyasi ilan ve reklâm içeren afiş, poster, pankart veya parti bayrağı gibi malzemelerin asılması, yapıştırılması veya teşhiri yasaktır. Belirtilen bu yasaklarla ilgili işlem yapma yetkisi, seçimin başlangıç tarihinden oy verme gününden önceki 30. güne kadar mülki makamlara, son 30 gün içinde ise ilçe seçim kurullarına aittir.

8- Seçim döneminde propaganda amacıyla kullanılan malzemelerin görüntü ve çevre kirliliğine sebep olmaması için 298 sayılı Kanun ve 2872 sayılı Çevre Kanununun ilgili hükümleri uygulanacak ve bu çerçevede yerel yönetimler ve siyasilerle işbirliği yapılarak gerekli tedbirler alınacaktır.

Ayrıca, açılan seçim bürolarından yapılacak sesli propagandalar ile araçlardan hoparlörle yapılacak propagandalarda halkın huzur ve rahatını bozmamak için 298 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi ve Yüksek Seçim Kurulunun 12.03.2011 tarih ve 186 sayılı kararında belirtildiği gibi 2872 sayılı Çevre Kanunu ve diğer mevzuatın gürültü ile ilgili hükümleri uygulanacaktır.

9- Seçimi izlemek üzere ülkemize gelebilecek yabancı temsilcilere gerekli misafirperverlik gösterilecek ve çalışmaları için uygun ortam sağlanacaktır.

10- Seçim döneminde halkımızı suç işlemeye tahrik ve teşvik etmeyi ve huzur ortamını bozmayı amaçlayan kişi ve grupların faaliyetlerinin önlenmesi ve turistik bölgeler ile halkımızın toplu olarak bulunduğu çarşı, pazar, durak, istasyon vb. yerlerde düzenlenecek her türlü miting ve gösterilerde terör örgütlerinin olası eylemlerine meydan verilmemesi için istihbarat çalışmalarına ağırlık verilecek ve bu tür faaliyetlerin yapılabileceği yerlerde gereken her türlü tedbir alınacaktır.

Ayrıca, siyasi parti binaları ile siyasi partiler ve adaylar tarafından açılan seçim bürolarının çevrelerinde gerekli güvenlik önlemleri alınacaktır. 

İllerde alınacak güvenlik tedbirlerinde emniyet ve jandarma teşkilatının koordineli bir şekilde hareket etmesi esas alınacak, ilgili diğer kuruluşlarla da işbirliği sağlanacaktır.

11- Seçim döneminde seçimlere gölge düşürücü faaliyetleri amaçlayan propaganda, baskı yoluyla seçmenin kararını değiştirme, engelleme, oy sandıklarını kaçırma ya da yakma, psikolojik baskı amacıyla kitlesel eylemlere başvurma gibi faaliyetlere karşı elde edilecek istihbarat bilgileri ışığında gerekli tedbirler alınacaktır.

B- Oy Verme Gününden Önce Alınması Gereken Tedbirler:

1- Siyasi partilerin genel başkanları ve yöneticileri ile Başbakan ve bakanların katılacakları toplantılar ve gezilerde güvenliklerinin sağlanması için gerekli tedbirler alınacak ve titizlikle uygulanacaktır.

2- Sandık seçmen listeleri bulunduğu yerlerde korunacak, askıdan indirilinceye kadar çalınmaması ve tahrip edilmemesi için gerekli tedbirler alınacaktır.

3- Seçim kurulu başkanlıkları ile koordinasyon içinde, önseçim yapılacak yerlerde güvenlik sağlanacaktır.

4- Seçimlerde kullanılacak oy pusulalarının basıldığı yerlerde ve basılmış pusulaların seçim kurullarına intikali sırasında gerekli güvenlik önlemleri alınacaktır.

C-  Oy Verme Gününde Alınması Gereken Tedbirler:

1- Oy verme günü bütün umumi eğlence yerleri oy verme süresince kapalı tutulacak, eğlence yeri niteliğini haiz lokantalarda sadece yemek verilmesine müsaade edilerek, 298 sayılı Kanunun 79 uncu maddesi titizlikle uygulanacaktır.

2- Oy kullanma gününde sandık alanlarına gidiş ve geliş yollarında ve sandık bölgesinde çıkabilecek olaylar için önceden planlanmış tedbirlerin tümü ve özellikle çıkarılacak motorlu ve yaya devriyelerin yer ve sayıları her sandığın durumu ayrı ayrı ele alınarak gözden geçirilecek ve seçimin güvenliğini engelleyecek her türlü davranışı anında önleyecek ve etkisiz hale getirecek şekilde tedbirler alınacaktır.

3- 298 sayılı Kanunun Dördüncü Bölümünün İkinci Kesiminde yer alan “Yasaklar ve Sandık Başı Düzeni” başlığı altında bulunan madde hükümleri üzerinde önemle durularak görevliler uyarılacak, görevlerin yerine getirilmesinde ve güvenlik tedbirlerinin uygulanmasında seçme ve seçilme hakkını zedeleyebilecek hareketlere meydan verilmeyecektir. 

Bu konuda 298 sayılı Kanunda 5980 sayılı Kanun ile önemli değişiklikler yapılarak, sandık alanı ve sandık çevresi ayrımına gidilmiş, sandık çevresi sandık kurulunun görev yaptığı yer merkez olmak üzere 15 metre yarıçaplı çevre, sandık alanı ise 100 metre yarıçaplı alan olarak tanımlanmıştır.

Bu ayrım dikkate alınarak sandık bölgesinin güvenliğinin sağlanmasıyla ilgili gerekli tedbirler titizlikle planlanacak, bu bölgelerde görevlendirilecek kolluk güçlerinin listeleri ilçe seçim kurullarına önceden bildirilecek, sandık alanında sandık çevresinde bulunma hakkına sahip kimseler ile seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçlerinden başka kimse bulunamayacağı hükmü doğrultusunda işlem yapılacaktır.

4- 298 sayılı Kanunun 5980 sayılı Kanunla değişik 94 üncü maddesinde seçimin güvenliğini sağlamakla görevli kolluk güçlerinin ilçe seçim kurulu başkanı tarafından verilecek belgeyle görevli oldukları sandıkta oy kullanabilecekleri düzenlenmiştir. Sandık ve bölge güvenliğini sağlama hususunda zafiyet oluşmaması için, görevlendirilen personelin listesi ilçe seçim kurullarına zamanında bildirilerek haklarında belge düzenlenmesi sağlanacak, ayrıca personele bu konuda gerekli bilgilendirme yapılacaktır.

D- Seçimlerden Sonra Alınması Gereken Tedbirler:

1- Oy sayımı ve dökümünün gecenin geç saatlerine kadar sürebileceği göz önünde bulundurularak, sandıkların konulacağı yerlerle çevrelerinin iyi aydınlatılması konusunda seçim kurullarıyla işbirliği yapılarak, elektrik arızasına karşı gerekli tedbirler önceden alınacak, özellikle oy verme gününde sürekli bakım ve tamir için ekipler hazır bulundurulacaktır.

2- Oyların sayımı ve dökümü tamamlandıktan sonra düzenlenen tutanaklar ile sandık ve torbaların ilgililer tarafından il ve ilçe seçim kurullarına nakli sırasında emniyet, jandarma ve sahil güvenlik birimleri koordineli bir şekilde güzergâhta güvenlik tedbirlerini alacak ve bu tedbirler önceden planlanarak, sandıkların güvenlik içerisinde nakilleri sağlanacaktır.  

Kırsal alandaki seçim sonuçlarının seçim kurulu başkanlıklarına ulaşması için güzergâhta jandarma teşkilatınca alınacak tedbirlere ilaveten, emniyet teşkilatınca da asayiş ve trafik yönünden gereken tedbirler alınacaktır.

3- Güvenlik açısından hassasiyet arz eden yerleşim birimlerindeki oy sandıkları ile sayıma ilişkin evrak ve belgeler, 298 sayılı Kanunun 107 nci maddesine uygun olarak sandık başkanı ve en az iki üye ile birlikte, gerektiğinde zırhlı araç ve helikopterlerden de yararlanılmak suretiyle ilçe seçim kurullarına intikal ettirilecektir.

4- Seçim sonuçlarının kısmen veya tamamen belli olmasından sonra istenmeyen olayların meydana gelmemesi için gerekli tedbirler planlanacak ve uygulanacaktır.

Yukarıda belirtilenler dışında valilikler tarafından mahallin özelliklerine göre ek tedbirler de geliştirilerek uygulamaya konulabilecektir. 

Seçim propaganda süresinin başlangıcı olan 02.06.2011 tarihinden seçim sonrasına kadar meydana gelecek olaylar vakit geçirilmeden, Emniyet Genel Müdürlüğü ile Jandarma Genel Komutanlığı’nda oluşturulan Seçim Harekat Merkezlerine telefon ve faks mesajı ile bildirilecek, ayrıca, teleks, mesaj, e-posta veya yazı ile teyit edilecektir.  Oy verme günü meydana gelecek olaylar ayrıca, Bakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezine telefon ve faks mesajı ile bildirilecektir.

Herhangi bir yanlışlığa meydan verilmemesi için, bildirilen olayın seçimle ilgili olup olmadığı, şekli, yeri, tarihi, zamanı, polis veya jandarma bölgesinde vuku bulduğu, şüphelilerin ve mağdurların kimlikleri ile şüpheliler hakkında ne gibi işlem yapıldığı hususları genelge ekinde gönderilen formata uygun olarak açıkça belirtilecektir.

Karşılaşılan problemlerin çözümünde ve tereddütlerin giderilmesinde ilgili mevzuat, yayınlanan genelgeler ve Yüksek Seçim Kurulu kararları titizlikle takip edilerek uygulanacak, il ve ilçe seçim kurullarıyla irtibat halinde olunacaktır.”

Bilgilerinize sunulur.