Orhan Pamuk'tan Gezi Parkı yorumu 

Nobelli yazar Orhan Pamuk, "From the Ruins of Empire: The Intellectuals who Remade Asia" kitabıyla tanınan yazar Pankaj Mishra'ya bir röportaj verdi. ABD'nin önde gelen liberal siyaset ve sanat dergilerinden The New Republic'te yayımlanan röportajda Pamuk romanlarından günlük hayatına, Türkiye'deki siyasi durumdan Gezi Parkı olaylarına birçok konuda konuştu.

Gezi Parkı protestolarıyla ilgili olarak, "İnsanların siyasi tercihlerini ifade edebildikleri demokratikleşme çağında milyonlarca kişinin şehirlere akın etmesinin siyasi İslam'ın muhafazakar türlerinin güçlenmesine neden olacağını düşünüyor musunuz?" sorusuna Pamuk şöyle yanıt verdi:

"Taksim ve Gezi Parkı olaylarıyla gördüğümüz şey kısmen şudur: Bir ülke zenginleşince bireysellik duygusu güçlenir. O ülkeyi eski otoriter yollarla idare edemezsiniz. Erdoğan'ın yaptığı gibi medyayı kontrol etseniz bile, bireyler sokağa çıkar ve parklarda ayaklanır. Bu gösteriler organize değildi. Siyasi partiler bunu yönetmeyi başaramadı. Herkes sınırlarını bilirse ılımlılar ve modern birey aynı toplumda yan yana yaşayabilir. Burada sorun Erdoğan'ın eski moda, 1930'lardan kalma bir lider gibi hareket etmesiydi. Her şeyi yapan, her şeyi idare eden... 'Benim yüzde 50 oyum var, çenenizi kapatın' diyen. Evet, yüzde 50 oyunuz var ama karsınızda tamamen sizin gibi olmayan 72 milyon insan var.

"Taksim olayları Erdoğan'a ya da gelecekte Türkiye'yi yönetecek herhangi bir lidere veya dünyanın bu bölgesindeki herhangi bir kişiye şunu söylemenin en iyi yoluydu: Bir ülke fazla zengin ve karmaşık hale gelirse, o ülkenin lideri kendisini güçlü hissedebilir. Ancak aynı zamanda bireyler de güçlü hisseder. Parklara gidip 'hayır' derler. Bir siyasi programları ya da partileri olmayabilir ama dışarı çıkıp etkileyici bir 'hayır' derler. Bu beni çok mutlu etti."

İSTİKLAL MARŞI VE MEHMET AKİF

YAZILIŞININ DOKSAN İKİ YILINDA İSTİKLAL MARŞI VE MEHMET AKİF ÜZERNE DÜŞÜNCELER

İstiklal marşı nedir? Yazarına nasıl davranılır? Bayrak nedir, bayrağa karşı tavrımız nasıl olmalıdır?  İnanç degerleri toplum için ne ifade eder? Mahalle siyaseti, Zübük’ce siyaset tavrı ile bunlara yaklaşılabilirmi? İstiklal marşının anlamı nedir gibi sorulara hep birlikte cevab arayalım, burada ben bazılarını cevablamaya çalışacağım, sizde bazı sorular sorarak, cevablarını arayın isterseniz.

İstiklal marşı, bana göre milletimizin bağımsızlık bildirgesidir, bu ülkenin bağrağı ile özdeştir. Bunu yazan kimsede, yüksek şahsiyet, yüksek vatan ülküsü olamalıdır ki, bu ruhu yazdığına yansıtabilsin. M.Akif bu ruhu İstiklal marşımıza yansıtmıştır. İstiklal Marşını okuduğumuzda onun büyüklüğünü iliklerimizede kadar hissediyoruz. Bu marşın içinde vatan sevgisi varmı, var. Bu marşın içinde kutsal degerlere sık sık vurgu yapılıyor mu evet. İsterseniz İstiklal marşına kıta kıta bakalım düşünerek okumaya çalışalım.

Bu marşın birinci kıtasında Korkma! Sönmez bu şafak, yurdumun üstünde tüten son oçak sönmeden derken, tüten bacalardan bahsederek, bacalarımız tütdükce, bu bacaların yanına fabrika bacalarıda ekledikce yıldızımızın parlayacağına, bayrağımızın dalgalanacağına vurgu yapıyor ve toplumun kendisine güvenini inşaa ediyor mu, evet.

İkinci kıtada ise, bayrağımıza bakıyor, bir umutsuzluk bir durgunluk, bir üzüntü, cehresinde bir burukluk görüyor. Arkasından bayrağa sitem ediyor, kahramanlıklar yazan bu millete bir gül, yoksa senin için dökülen kanlar helal olmaz diyor? Bu milletin haklı davasında hakka taptığını, hak yolunun ise istiklalle sonunlanacağını ve hak yolunda mücadele edenlerin İstiklali yani bağımsızlığı hak ettiklerini ifade ediyor.

M. Akif, devam ediyor, bu millet ezelden beri hür yaşamış, yaşıyor. Esaret zincirini kimsenin vuramayacağına işaret ediyor. Vurmaya calışanlara ise şaşırıyor, biz millet olarak bir bagımsızlık seliyiz,  bizi kontrol etmeye çalışan, bize bentlerle engel olmaya çalışanları ciğneyerek aşacağını ifede ediyor. Bağımsızlık yolunda dağları yırtarız, engin düzlüklere sığmayacağımızı ifade ederek, hem milletimize bağımsızlığın önemini, hemde işgalle yeltenenlere bizim istiklal için neleri yapabilecegimizi en uygun dille anlatıyor.

Bize saldıranların, dört yanını sarmışsa celik zırhları, bizim bunu aşacak kadar iman ve bagımsızlık aşkıyla dolu göhsümüzün varlığından ve bu yüksek duygularla sınırlarımızı koruruyacağmızı bildiriyor. Ve millete sesleniyor, Ulusum, korkma nasıl böyle iman dolu bir toplumu batılı emperyalist hayaller peşinde koşanlar bogabilir diyor. Bunlarda medenyet maskesi var, zaten tek dişleri kalmış mesajını dosta ve düşmana en acık bir şekilde veriyor.

Beşinci kıtaya geldiğinde ise; Hey arkadaş! Yurduna alcaklar saldırıyor, bu alcakları yurduna sokma sakın diyerek o günü yaşıyanları ve bu günümüzdeki bizleri uyarıyor. Alcaklar yurdumuza akın düzneliyorlar, saldırıyorlar,  girme ihtimalleri var, gövdenle siper ol diyor. Senin bu mücadeleni gören Hak, yani Allah, bağımsızlık güneşini yurdumuzun üzerinde doğduracaktır. Kim bilir bu güneşin doğuşu belki yarın belkide yarından da önce! Evet, M.Akif'in, bu dilegini 12.Mart.1921 de dile getiriyor, yarın bir yıl sonra ise 30.Ağustos. 1922 Hakkın vadetdiği bağımsızlık gerçekleşiyor.

Bizi öyle bir uyarıyor ki, Bastığın yer kutsal yerdir, yani vatandır, bunu tanı, unutma bu toprakları vatan yapan atanı. Bunu vatan yapmaya çalışırken şehit olan atalarını unutursan, onlar üzülür, sende onlara layık bir evlat olamamış olursun. Sen dünyaları alsan da, verme vatanını uyarısı ile vatanın kutsallığını bizlere anlatmaya çalışıyor.

Yedinci kıtada ise, bu cenet vatan için kim feda olmaz sorusunu soruyor. Bu vatanı vatan yaparken çok şehit verdik, vatan topraklarından bir avuç alıp sıksan şehit kanı akacaktır. Her şeyimden vazgeçer ayrılabilirim ama tek ayrılamayacağım şey bu ata yadigârı vatandır, bundan vageçemiyecegimizin altını önemle ciziyor. Asıl gurbet, Vatansızlıktır. Fikri Adil

Bu bölümde ise, bütün içtenliği ile bir dilekte buluyor. Mahbetlerimize, yani ibadethalerimize, namahrem, yabancı eli değmesin. Bu ezanların şahitliği burasının İslam toprağı olduğunadır, buda dinin temelini teşkil eder. Bu nednledir ki yurdumuzun üstünde ebediyet inlemeli, bizde bunun için çalışmalıyızı öneriyor, biz toplum olarak inancımzın geregi “vatan sevgisi imandandır”  diye düşünürüz inananırız, bizde canı gönülden M.Akif’e söz veriyoruz, calışacağız.

Dokuzuncu kıtaya geldiğimizde ise, bu dileklerimin, mücadelelerimin sonucu gördüğümde, taşlarımızın bile secdeye gidecegini, yaralarından kanlı yaşlarının akacağını, sevinçten naaşının bile yerden kalkacağını, belkide başının arşa degecegini söyleyerek, bu vatanın bagımsızlığının ve minarelerinde ezanların okunmasının, onu ne kadar sevindirdiğini ifade ederek bizimle paylaşıyor. M. Akif’’i sevindirenler elbette bizide sevindirecektir. Onu üzenler elbette bizide üzecektir, dolayısıyla onun hasasasiyetlerinin bir bölümünü İstiklal marşında görüyoruz, daha geniş bir bölümü ise Şiirlerinin toplandığı kitabı Safaatdan, düz yazılarının toplandığı kitaplardan onun hassasiyetlerini öğrenelim üzerinde durduğu konular önceliğimiz olmadır.

Son kıtaya geldimizde ise, bayrağımıza sende kızıl şafaklar gibi dalgalan, sen dalgalandıkca, senin için dökülen kanlarımız helaldir sana, sen dalgalandıkca bu yurdun yıkılması mümkün degildir, bu millet seni hep dalgalandıracak kutrete sahiptir. Bunun içindir ki, hem senin bağımsızlığın, hemde Allah’a tapan bu milletin bağımsızlığı hak edilmiş bir bağımsızlıktır diyor, bağımsızlığın vatanlar ve vatandaşlar için önemine vurgular yapıyor.

Evet, bizim genel olarak İstiklal Marşı yazarı olarak bildiğimiz Akif, yıkılan devletimiz Osmanlı İmparatorluğunun yıkılmaması için mücadele etmiş, burada ki başarısızlığın ardından hiç umutsuzluğa kapılmadan, ( Akif, umutsuzluğu kafirlik sayıyordu) yeni devletin kuruluş aşamasında aktif olarak yer alıyor, milli mücadelenin her aşamasına destek vererek mücadeleye katılıyor. Bu nedenle onu, sadece bir şair olarak degerlendirmek yanlış olur. O aynı zamanda bir egitimci, o siyasetci, o düşünceleriyle topluma yön veren bir düşünür, ülkesinin bağımsızlığı için mücadele eden bir bağımsızlıkcı, o dindarlığın ne demek olduğunu bizlere yaşayarak gösteren bi mümin olarak bizlere örnek olmaya çalışıyor.

Onun çok yönlü olduğunu görüyoruz, biz onun takipcilerine düşen ise onun hangi yönünü ele alarak, öne çıkararak takip edecegimizdir. Bununlada yetinmeyerek, onun düşüncelerini gençlerimize yayarak onlarında M.Akif Ersoy’u örnek almalarını sağlamaya çalışmak gibi, bir borcumuz, bir görevimiz vardır, hem Akif’e hemde bu millete. Onun düşünceleri düşüncemiz olarak hayatımıza ve gençlerimize ışık tutmasını dileyerek, Akifin duasıyla yazımızı bitirelim, “Allah bu millete bir daha isitiklal marşı yazmayı nasip etmesin” Akif’i sayğıyla rahmetle anıyoruz. Selam ve saygılarımla…

www.vatandasfikri.com >> Hüseyin Benek << Ankara - 2013